Hình minh họa.
"Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không mua tiêm kích F-16 từ Mỹ nếu các hạn chế được áp dụng đối với việc vận hành chúng".
Được biết tuyên bố nói trên của ông Cavusoglu đề cập đến một dự luật được Hạ viện Hoa Kỳ thông qua vào giữa tháng 7 về những hạn chế trong việc bán F-16 Block 70/72 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Dự luật bao gồm lệnh cấm Washington bán F-16 Block 70/72 cho Ankara trừ khi Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo rằng họ sẽ không xâm phạm không phận Hy Lạp - láng giềng đồng thời là đồng minh NATO nhưng lại có các tranh chấp trên Địa Trung Hải với Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nâng cấp trên F-16 Block 70/72 (Ảnh: Lockheed Martin).
270 tiêm kích F-16 (44 F-16 Block 30, 116 F-16 Block 40, 80 F-16 Block 50 và 30 F-16 Block 50 ) hiện là "xương sống" của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ (TAF). Do số liệu chính thức không được tiết lộ nên số lượng F-16 trong kho hiện nay ước tính vào khoảng 245 chiếc.
Thổ Nhĩ Kỳ đã lên kế hoạch thay thế F-16 bằng các tiêm kích tàng hình F-35 và TF-X do họ tự phát triển vào 2030.
Tuy nhiên do Mỹ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 do mua S-400 từ Nga, Ankara đã đưa ra một số lựa chọn khác để duy trì sức mạnh trên không trong 8 năm tới.
Cụ thể là vào tháng 10/2021, Ankara đã đưa ra yêu cầu mua 40 chiếc F-16 Block 70/72 và gần 80 bộ kit nâng cấp các máy bay cũ lên biến thể này trong thỏa thuận ước tính trị giá 6 tỷ USD.
Tiêm kích F-16 trong trang bị của TAF (Ảnh: Hurriyet Daily News).
Một phái đoàn Thổ Nhĩ Kỳ đã cũng đã bay đến Washington vào ngày 15/8 để tham gia vào vòng đàm phán thứ 3 liên quan tới thương vụ này. Ông Cavusoglu cũng đã tiết lộ về cuộc đàm phán như sau:
"Các cuộc đàm phán kỹ thuật đang diễn ra rất tốt nhưng chúng tôi sẽ không đồng ý mua một sản phẩm theo cách có thể trói tay chúng tôi.
Tại sao chúng ta (Thổ Nhĩ Kỳ) phải mua một sản phẩm mà chúng ta không thể sử dụng? Chúng tôi mong đợi chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục nỗ lực thuyết phục Lưỡng viện về thương vụ".
Được biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết rằng ông sẽ thuyết phục các nhà lập pháp về quá trình chuyển giao tiêm kích F-16 cho TAF.
Hôm 11/4 tờ Milliyet của Thổ Nhĩ Kỳ đã đăng tải bài bình luận trong đó cảnh báo: "... nếu Mỹ từ chối yêu cầu về 120 tiêm kích F-16 Block 70, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ lựa chọn mua tiêm kích từ Pháp và Anh hoặc mua tiêm kích thế hệ mới như Su-57 từ Nga.
Chủ đề về Su-57, một trong những lựa chọn mạnh mẽ nhất, đã được Thổ Nhĩ Kỳ đưa vào chương trình nghị sự trước đây".
Thương vụ F-16 Block 70/72 bị đóng lại là cơ hội cho Su-57/75 của Nga? (Ảnh: Rostec).