Các câu chuyện xung quanh tàu sân bay - chính xác hơn là tuần dương hạm mang máy bay duy nhất của Hải quân Nga "Đô đốc Kuznetsov" là đề tài tranh luận trong giới quân sự trong nhiều năm qua.
Tuy nhiên nghiêm túc và đáng quan tâm hơn cả là vào cuối năm 2011, một số quan chức Hải quân Hoa Kỳ (USN) còn bày tỏ quan ngại rằng tàu sân bay sẽ chìm ở Biển Địa Trung Hải khi nó đã phải "vật lộn" trong lần triển khai thứ từ Nga đến Syria.
Quan ngại nói trên được cho là lớn đến mức Hạm đội 6 của USN thậm chí còn được giao nhiệm vụ duy trì liên lạc với các đối tác Nga trong trường hợp "Đô đốc Kuznetsov" gặp vấn đề.
Tuần dương hạm mang máy bay "Đô đốc Kuznetsov" của Hải quân Nga tại Eo biển Anh vào năm 2016 (Ảnh: Dover-Marina.com).
Quan ngại nói trên là có cơ sở vì cũng trong một đợt triển khai tới Địa Trung Hải 2 năm trước đó, "Đô đốc Kuznetsov" đã gặp một tai nạn trên biển khiến 1 thành viên thủy thủ đoàn thiệt mạng.
Ngoài ra, con tàu chiến nổi tiếng thường xuyên bốc khói đen và trong quá trình tiếp vận, người Nga đã làm đổ hàng trăm tấn nhiên liệu xuống biển.
Không giống như các tàu sân bay Phương Tây sử dụng động cơ tuốc bin khí hay hạt nhân, tàu sân bay của Nga sử dụng nhiên liệu là dầu mazut - thứ làm nên vệt khói đen dày có thể được nhìn thấy từ khoảng cách rất xa và gián tiếp thông báo vị trí của tàu sân bay.
Ngoài ra, thời gian hoạt động trên biển thực tế của tàu sân bay này chỉ là 45 ngày - trong khi Hải quân Nga có rất ít cảng đủ điều kiện để hỗ trợ các tuần dương hạm hoạt động quanh năm.
Và thế là trong quá trình triển khai, tàu sân bay thường được các tàu kéo hỗ trợ trong trường hợp nó bị hỏng. Tệ hơn cả, thiết kế đường băng dốc để triển khai máy bay của Nga được đánh giá là không phù hợp với nhiệm vụ.
Khó có thể chắc chắn rằng quan ngại của USN có bị phóng đại hay không và có lẽ động tác này nhằm làm xấu đi hình ảnh của con tàu Nga - thực tế là "Đô đốc Kuznetsov" đã xoay sở để đến được Syria và trở lại cảng nhà Severomorsk gần Murmansk trong đợt triển khai năm 2011.
Tuy nhiên, các vấn đề của nó vẫn không biến mất và sau một cơn bão cuối năm 2015, người Nga đã phải kéo con tàu về lại cảng.
"Đô đốc Kuznetsov" được lai dắt bởi tàu kéo (Nguồn: YouTube).
Mặc dù kế hoạch ban đầu từ Điện Kremlin là loại bỏ tàu chiến này vào cuối thập kỷ, nhưng vẫn chưa rõ liệu "Đô đốc Kuznetsov" có quay trở lại phục vụ kịp thời để được "nghỉ hưu" hay không.
Con tàu đã trải qua quá trình tái trang bị kể từ năm 2018 và vào tháng trước - có thông tin cho biết quá trình sửa chữa tàu chiến đã bị trì hoãn thêm lần nữa và có khả năng sẽ không hoạt động trở lại cho đến trước năm 2024.
Vào tháng 11/2018, "Đô đốc Kuznetsov" đã bị hư hại khi một cần cẩu nổi 70 tấn đổ vào đường băng khiến một công nhân thiệt mạng và 4 người khác bị thương. Chỉ hơn 1 năm sau, một vụ hỏa hoạn đã dẫn đến cái chết của 2 người và 14 người khác bị thương.
Ngoài ra, ụ sửa chữa - vốn rất quan trọng - cũng bị hư hỏng do sự cố điện khiến việc tái trang bị tiếp tục bị trì hoãn.
Tham nhũng cũng góp phần vào sự chậm trễ. Vào tháng 3/2021, Tổng giám đốc Nhà máy đóng tàu số 10 ở Polyarny Yevgeny Zudin đã bị bắt với cáo buộc biển thủ 45 triệu Rúp Nga (khoảng 600.000 USD) được phân bổ để sửa chữa các tàu chiến thuộc Hạm đội phương Bắc.
Có vẻ như thay vì tiếp tục việc tái trang bị, Điện Kremlin nên cắt bỏ "lỗ hổng" mà tiền của đang tiếp tục bị thất thoát này.
Đám cháy trên "Đô đốc Kuznetsov" khi đang tái trang bị tại Murmansk vào tháng 12/2019 (Ảnh: TASS/Getty Images).