Tiết canh có phải là... thần dược?

Từ xa xưa, tổ tiên loài người đã biết sử dụng máu của nhiều loại động vật để phục vụ cho cuộc sống của mình.

Món tiết canh, với nguyên liệu chính là tiết (máu) động vật không biết xuất hiện từ bao giờ nhưng rất thịnh hành trong ẩm thực người Việt từ Bắc chí Nam.

Không thể phủ nhận được, món ăn này đã từng “làm mưa làm gió”, làm say mê bao người yêu thích nền ẩm thực bình dân. 

Theo quan điểm dinh dưỡng hiện đại, tiết động vật cũng như các bộ phận nội tạng khác được khuyên hạn chế sử dụng vì nó chứa nhiều chất không có lợi cho sức khỏe.

Riêng tiết canh, với thành phần chính là tiết động vật không qua nấu chín được khuyến cáo không nên sử dụng vì nó có thể là tác nhân chính gây ra bệnh liên cầu khuẩn cực kỳ nguy hiểm.

Tuy vậy, trong quan niệm của nhiều người, món ăn này mang nhiều lợi ích. Thậm chí, một số người còn coi tiết canh là "thần dược" chữa bách bệnh, chẳng hạn như bệnh thiếu máu, suy nhược cơ thể, bệnh nhiệt, ho lâu ngày...

Những tác dụng được đồn thổi trong dân gian

Chưa có một bằng chứng khoa học nào chứng tỏ lợi ích của tiết canh ngoài những tác hại "nhãn tiền" mà ta đã nhìn thấy. Tuy nhiên, có nhiều người tin vào các quan niệm dân gian cho rằng tiết canh có thể có một số tác dụng như: 

- Giải độc đường ruột do bụi bẩn, nhiễm độc kim loại:  

Người ta tin rằng lượng protein trong tiết lợn sau khi trải qua quá trình phân giải của dịch axit trong dạ dày sẽ sinh ra một loại chất có thể khử trùng ruột.

Chất này có thể đi vào trong cơ thể con người và tiêu diệt các phản ứng sinh hóa của các hạt kim loại tạo thành, sau đó thông qua quá trình bài tiết đưa những vật chất gây hại cho cơ thể ra ngoài.

- Nâng cao sức đề kháng, phòng bệnh cho cơ thể:

Nhiều người cho rằng, trong  tiết lợn có chứa hàm lượng sắt cao dễ được hấp thụ vào cơ thể, ăn nhiều tiết động vật sẽ có lợi cho giai đoạn sinh trưởng và phát triển của trẻ nhỏ và phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú,

Thêm vào đó, người ta cũng tin rằng tiết canh có thể phòng ngừa thiếu sắt trong máu, đồng thời phòng chống các bệnh về tim mạch, xơ cứng động mạch, tắc mạch ở người cao tuổi...

- Chống ung thư:

Một số người khẳng định, y học thực nghiệm đã chứng minh, các nguyên tố vi lượng trong tiết lợn có thể phòng ngừa sự sinh sản bệnh ung thư ác tính.

Sở dĩ có quan niệm như vậy là vì họ cho rằng trong tiết lợn có thể tách ra một loại chất gọi là wound hormone làm tổn hại hoặc tiêu diệt các tế bào cần loại bỏ, tổ chức hoạt động lại cho các mô bị tổn thương, giúp chúng dần hồi phục chức năng bình thường. 

- Chống lão hóa:

Các tín đồ của món tiết canh còn cho rằng tiết lợn có chứa rất nhiều photpholipit, mà photpholipit có thể làm tăng lượng axetyl cholin, làm cho giữa tế bào thần kinh có sự liên kết một cách nhanh chóng, từ đó có thể cải thiện trí nhớ của con người

Do đó, những người già, bệnh nhân mắc chứng đãng trí thường được khuyên là nên ăn nhiều tiết lợn.

- Hỗ trợ giảm béo: 

Đối với một số người đang giảm béo, chỉ cần tìm được một thông tin  trôi nổi trên mạng internet nói rằng món tiết lợn là một thực phẩm hỗ trợ giảm béo rất tốt cũng đủ để họ phớt lờ những nguy cơ bệnh tật khác để đến với món ăn này.

Họ tin rằng tiết canh có chứa rất nhiều chất sắt, có thể giúp ngăn ngừa thiếu máu cho những người đang trong quá trình ăn kiêng giảm béo.

- Cầm máu:

Một số người quan niệm, tiết lợn chứa vitamin K có thể thúc đẩy máu đông do đó có tác dụng cầm máu.

- Nâng cao các loại nguyên tố vi lượng của cơ thể:

Không rõ căn cứ vào đâu mà  các tín đồ  của tiết canh khẳng định món ăn này giúp nâng cao các nguyên tố vi lượng có lợi cho việc điều trị và dưỡng bệnh tốt hơn đối với bệnh nhân bị suy dinh dưỡng, bệnh nhân mắc bệnh về thận và tim mạch.

Ngoài ra, họ còn cho rằng nó còn dùng để chữa chứng chóng mặt , nôn mửa, chảy máu, các vết bầm tím, tổn thương do mất máu dẫn đến co giật...

Đông y phủ nhận tác dụng chữa bệnh của tiết canh

Trao đổi với chúng tôi, Phó chủ tịch Hội Đông y Hà Nội Hà Văn Tiêu khẳng định , tiết canh không có tác dụng chữa bệnh mà còn rất nguy hiểm, thậm chí gây tử vong với người ăn...

Lương y Hà Văn Tiêu nhấn mạnh, những thông tin về việc ăn tiết canh chữa bệnh chỉ là những lời đồn đoán, không có căn cứ, cơ sở và Đông y cũng chưa bao giờ coi tiết canh có thể chữa được bệnh.

"Đúng là một số loại tiết canh có mát nhưng chưa bao giờ Đông y coi tiết canh thuần túy có tác dụng chữa bệnh.

Bởi thực tế, nếu có tác dụng trong việc làm đỡ một số bệnh như ho, đờm vàng... thì chỉ có các loại rau thơm như rau mùi, rau thìa là, rau húng... các chất phối hợp, còn tiết canh không hề có tác dụng chữa các bệnh đó", lương y Hà Văn Tiêu nhấn mạnh.

Cũng theo lương y Tiêu, cho dù có phối hợp thêm các loại rau thơm thì việc ăn tiết canh cũng không thể có tác dụng chữa bệnh, trái lại còn rất nguy hiểm, thậm chí gây tử vong đối với người ăn.

"Tiết canh bản chất là máu sống nên mang rất nhiều mầm bệnh, nhất là máu của các con vật: lợn, gà, vịt... đang bị nhiễm bệnh.

Nếu lợn đang mắc bệnh thì nguồn máu của nó sẽ chứa vi trùng, vi khuẩn gây bệnh. Do vậy, người dùng tiết canh từ con vật này sẽ có nguy cơ nhiễm các bệnh như liên cầu lợn, hay nhiễm giun sán, bệnh đường tiêu hóa, viêm não mô cầu...

Gà, vịt đang nhiễm bệnh, thường gặp nhất là bệnh cúm, thì người dùng tiết canh của chúng sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh cúm A/H5N1, H1N1.

Chưa nói, thời gian qua phát hiện nhiều vụ lợn, gà bệnh, chưa qua kiểm soát được giết mổ, vận chuyển trái phép, giết mổ trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh diễn ra rất nhiều, nên việc dùng tiết canh có nguy cơ rất cao nhiễm bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Chúng ta cũng đã thấy có không ít trường hợp tử vong vì ăn tiết canh. Vì thế, mọi người nên dừng ăn tiết canh ngay để đảm bảo sức khỏe, tính mạng của mình", lương y Tiêu nhấn mạnh.

Theo lương y Tiêu, nếu muốn ăn các loại tiết của gia súc hay gia cầm thì người dân sau khi mua về chế biến, cần phải đun chín thật kỹ.

Ngoài ra, các loại thịt lợn, gà, vịt mua về cũng cần nấu chín kỹ. Những người giết mổ, phân phối, chế biến thịt lợn, gia cầm, thủy cầm cần phải đi găng tay đảm bảo chất lượng, vệ sinh.

Cùng quan điểm đó, lương y Phó Hữu Đức, Chủ tịch Hội Đông y Cầu Giấy (Hà Nội) cũng khẳng định, tiết canh không hề có tác dụng chữa bệnh.

"Tiết canh không hề có tác dụng chữa bệnh trong Đông y mà trái lại ăn vào còn rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, không phải ăn tiết canh xong mà bị bệnh ngay mà thường có một thời gian ủ bệnh.

Vì thế, tốt nhất mọi nên bỏ thói quen ăn tiết canh càng sớm càng tốt", lương y Đức nói.

Ông Đức còn nhấn mạnh: Cần dùng riêng dao, thớt, dụng cụ chế biến thịt, phủ tạng sống và phủ tạng, thịt đã nấu chín.

Các cơ quan chức năng cũng cần quản lý chặt chẽ việc giết mổ lợn cũng như quản lý chặt các tiểu thương buôn bán thịt, phủ tạng lợn một cách thật nghiêm ngặt.