Mỗi địa phương có cách chế biến các món ngon khác nhau từ kiến, mang đậm nét văn hóa vùng miền.
1. Món ngon từ kiến của đồng bào K'dong
Đồng bào người K'dong, Quảng Ngãi từ bao đời nay đã có tập tục ăn kiến. Mỗi ngày đi rẫy về, các cụ già ở Sơn Dung đều mang thêm về vài tổ kiến.
Loại kiến dùng để ăn là kiến chua, kiến hay ghép các lá cây lại và làm tổ trên ngọn cậy. Đến mùa sinh sản, kiến có rất nhiều trứng, có thể chế biến thành nhiều món ăn thú vị.
Nếu ăn đơn giản thì chỉ cần chấm muối, còn công phu một tí thì cho kiến và trứng vào chảo chiên giòn và gia vị.
Đồng bào Kdong thường dùng món kiến này để nhậu. Thậm chí đây cũng làm món ăn đặc biệt để mời khách quý.
2. Muối kiến vàng của người Gia Lai
Cái món chấm của đồng bào Tây Nguyên rất độc đáo. Những người sành ăn và cầu kỳ thì trong nhà bao giờ cũng có một lọ muối kiến của người Gia Rai vùng Ayun Pa, Krông Pa.
Công đoạn khó khăn nhất để thực hiện món Muối kiến vàng là..... bắt kiến. Để có được những tổ kiến với đầy ắp con kiến và trứng kiến vàng, những người thợ đầy kinh nghiệm phải thật cẩn thận đi vào rừng tìm và bắt tổ kiến.
Sau khi bắt được kiến, tiếp theo là công đoạn rang sơ kiến và cả trứng kiến vàng trên chảo nóng rồi loại bỏ phần rác và chất dơ (nếu có).
Sau đó cho thêm gia vị như muối, ớt, và một loại lá rừng đặc biệt có tên gọi là “lá then len” vào cối và giã nhuyễn.
Muối kiến vàng mang hương vị đặc trưng riêng vô cùng lạ miệng và hấp dẫn.vị chua chua khác lạ của kiến, vị mặn của muối và vị cay hít hà của ớt.
3. Xôi trứng kiến
Trứng kiến luôn là món ăn đặc sản dù là ở bất cứ vùng miền nào trên cả nước. Trứng kiến có vị thanh, ngọt, ngầy ngậy và đậm đà. Các món chế biến từ trứng kiến không chỉ ngon và bổ dưỡng.
Xôi trứng kiến là món ăn được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên không phải loại trứng kiến nào cũng ăn được mà chỉ loài kiến đen, to trên tổ cây mới có thể dùng để nấu xôi.
Trứng kiến được tách công phu, đồ cung xôi cho món xôi béo ngậy mỡ hành, béo bùi trứng kiến, dẻo thơm của gạo nếp. Ăn xôi, nghe từng hạt trứng kiến nổ lách tách trong miêng thật vui tai.
4. Bánh trứng kiến Tây Bắc
Bánh trứng kiến (tiếng Tày là Péng Lăng Lay) được làm từ trứng kiến, lá vả (bẩu ngóa) và bột gạo nếp là món ăn độc đáo của người Tày ở vùng núi Tây Bắc.
Bánh trứng kiến chỉ có thể làm được vào tháng 3 đến tháng 5 âm lịch. Vì nguyên liệu độc đáo là trứng kiến chỉ có vào mùa này.
Không sử dụng lá chuối hay lá dong, bánh trứng kiến chỉ sử dụng lá vả để gói bánh. Thường thì nên chọn những chiếc lá hơi già, nếu chọn lá non gói bánh, khi hấp bánh, sẽ làm cho lá bị nát.
Gạo nếp sau khi ngâm được xay mịn, được đăng khô. Tiếp đến nhồi bột mịn, chia thành các phần đều nhau.
Cho nhân trứng kiến vào giữa bánh, vo tròn lại để nhân bánh không bị chảy ra ngoài. Lá vả bỏ phần cuống và gân lá, gói bên ngoài bánh.
Xếp bánh vào khay hấp, khoảng 30 – 45 phút là bánh chín.
Một chiếc bánh trứng kiến ngon có các vị béo ngậy của trứng kiến, vị thơm của hành, vị bùi của lá vả. Tuy vậy, đây là một loại bánh rất khó ăn nên có một số người sẽ bị dị ứng nhẹ nếu không quen.
Ngoài ra, trứng kiến còn có thể chế biến nhiều món ngon khác như canh trứng kiến, nộm trứng kiến, trứng kiến lá lốt...Mỗi món ăn đều mang hương vị độc đáo, hấp dẫn thực khách, thể hiện tinh hoa văn hóa ẩm thực Việt.
Canh trứng kiến
