Giáo sư thần kinh học Emily Rogalski tại Trường Y khoa Feinberg thuộc Đại học Northwestern, Mỹ cho biết có một số yếu tố có thể tác động tới quá trình lão hóa và suy giảm chức năng nhận thức ở con người.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng trí nhớ và khả năng nhận thức có thể bắt đầu suy giảm ở độ tuổi 30 - 40. Chuyên gia Rogalski cho biết, ở độ tuổi 80, người cao tuổi chỉ có thể nhớ được khoảng một nửa ký ức so với khi họ 50 tuổi. Tuy nhiên, vấn đề bệnh lý có thể khiến quá trình suy giảm nhận thức diễn ra nhanh hơn, trong trường hợp này là những người mắc sa sút trí tuệ Alzheimers.
Một báo cáo năm 2023 của Hiệp hội Alzheimer ước tính rằng cứ 3 người Mỹ trên 85 tuổi thì có 1 người mắc bệnh Alzheimer - dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng việc thay đổi lối sống có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc sa sút trí tuệ. Một báo cáo của tạp chí Lancet ước tính rằng khoảng 40% trường hợp sa sút trí tuệ có thể phòng ngừa được nhờ thay đổi lối sống.
Lối sống lành mạnh có thể tạo ra nhóm những người sở hữu đầu óc nhạy bén, không bị suy giảm nhận thức và suy giảm trí nhớ dù đã bước sang tuổi 70-80. Các nhà khoa học gọi nhóm người có não bộ không bị lão hóa là “SuperAgers”.
Giáo sư Rogalski cho biết: “Những SuperAgers phải là những người có trí nhớ theo từng giai đoạn xuất sắc, họ phải có khả năng nhớ được các sự kiện hàng ngày và các trải nghiệm cá nhân trong quá khứ”.
Giáo sư Rogalski nói: “Tôi nhận thấy các SuperAgers thường là những người vô cùng kiên cường. Họ vẫn tích cực dù phải trải qua nhiều khó khăn, bao gồm cả sự nghèo đói cùng cực, nỗi đau mất gia đình từ khi còn nhỏ”.
“Ngoài ra, họ cũng luôn tự tìm thấy niềm vui trong cuộc sống, không giới hạn bản thân chỉ vì đã lớn tuổi, một số SuperAgers thậm chí còn cố gắng bắt kịp những sở thích của con cháu họ (chẳng hạn như tìm hiểu về các thần tượng của giới trẻ)”, chuyên gia Rogalski bổ sung.
Ảnh minh họa.
Điểm đặc biệt trong bộ não của SuperAgers
Các nhà khoa học cho biết não bộ của con người sẽ co lại, đặc biệt là phần vỏ não khi họ già đi. Tuy nhiên đối với những SuperAgers, các nhà khoa học nhận thấy vỏ não (phần chịu trách nhiệm cho khả năng suy nghĩ, khả năng chú ý và trí nhớ) của họ dày hơn và co lại chậm hơn so với những người bình thường ở độ tuổi 50-60. Điều này chứng tỏ các SuperAgers không hề bị suy giảm trí nhớ.
Não bộ của các SuperAgers cũng sở hữu nhiều loại tế bào não đặc biệt được gọi là tế bào thần kinh von Economo, đặc biệt quan trọng đối với các hành vi liên kết xã hội. Các nghiên cứu cho thấy rằng tế bào thần kinh von Economo trong não bộ của SuperAgers dày đặc hơn gấp 4-5 lần so với ở những người 80 tuổi bình thường.
Đồng thời, bộ não SuperAgers dường như có thêm khả năng tự bảo vệ và chống lại các dấu hiệu sinh học của bệnh Alzheimer, với ít mảng beta amyloid và các các đám rối thần kinh hơn.
Bí quyết để "trẻ hóa" não bộ
Thay đổi lối sống lành mạnh là một trong những yếu tố giúp phòng ngừa suy giảm nhận thức và làm chậm quá trình lão hóa não bộ khi chúng ta già đi.
Các nhà nghiên cứu cho biết, mọi người hoàn toàn có thể loại bỏ các yếu tố nguy cơ khiến não bộ lão hóa bằng việc duy trì các thói quen tốt dưới đây:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách kết hợp các loại thực phẩm giàu chất xơ và các loại hạt vào chế độ ăn uống.
Ảnh minh họa.
- Tập thể dục thường xuyên: Hầu hết mọi người đều biết tầm quan trọng của việc hoạt động thể chất, nhưng không phải ai cũng có thể duy trì chúng một cách đều đặn. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận thấy hoạt động thể chất là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe tổng thể và sức khỏe não bộ.
- Duy trì các hoạt động thú vị cho não bộ: Bạn có thể học thêm một số kỹ năng mới, chơi các trò chơi giải đố, nghe nhạc, chơi thêm nhạc cụ, đọc sách để giúp não bộ luôn hoạt động hiệu quả.
- Duy trì kết nối xã hội: Sự cô lập và cô đơn với xã hội là những yếu tố làm tăng nguy cơ mất trí nhớ, ngược lại, duy trì các mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, người thân, hàng xóm giúp bảo vệ não bộ khỏi quá trình lão hóa.
- Tâm lý vững vàng: Như đã nói ở trên, sự tích cực, lạc quan ngay cả khi phải đối mặt với những khó khăn, đau khổ tột độ cũng là cách giúp ngăn ngừa não bộ lão hóa.