Theo Al-monitor, Nga và Iran đang tăng cường quan hệ quân sự nhằm đối đầu với sự bá quyền của Mỹ ở Trung Đông. Bộ Quốc phòng Nga và Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Iran đã ký thỏa thuận về hiểu biết chung nhằm mở rộng sự gắn bó quân sự giữa hai nước hôm thứ Hai vừa qua, trong chuyến thăm 3 ngày của Tổng tư lệnh Hải quân Iran Hossein Khanzadi tới St.Petersburg.
"Đây là thỏa thuận đầu tiên thuộc dạng này và có thể được xem là bước ngoặt trong quan hệ của Tehran với Moscow về lĩnh vực phòng thủ", ông Khanzadi cho hay.
Vị quan chức này cũng cho biết thêm "các bài luyện tập chung giữa Nga và Iran dự kiến được tổ chức ngay ở Ấn Độ dương. Bài tập luyện này cũng có thể được tổ chức ở khu vực phía Bắc của Ấn Độ dương gồm cả eo biển Hormuz".
Thỏa thuận này không có tính ràng buộc pháp lý và không gây áp lực lên bất kỳ bên nào theo nghĩa "gắn kết của đồng minh". Tuy nhiên, thỏa thuận này quan trọng theo ít nhất 2 cách.
Trước hết, đó là về thời gian. Trong khi có vô vàn các báo cáo về sự căng thẳng gia tăng giữa Nga và lực lượng ủng hộ Iran ở Syria, thỏa thuận này truyền đi dấu hiệu quan trọng rằng mặc những bất đồng, cả Nga và Iran đều đánh giá cao mối quan hệ quân sự và chính trị của mình và hiện đang tìm kiếm mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khác, gồm cả an ninh hàng hải.
Thứ hai, căng thẳng của Iran với Mỹ và các quốc gia Ả Rập cũng gia tăng, nên sự hợp tác của Iran với Nga về vấn đề an ninh bờ biển có thể mang đến cho Iran cảm giác an toàn.
Trong khi bản thân thỏa thuận này dường như ít mang ý nghĩa về mặt hoạt động nhưng có giá trị lớn về mặt chính trị và từ đây có thể mang đến sự hợp tác song phương nhằm chống lại những cuộc tấn công của Mỹ vào Iran.
Vào ngày Nga ký thỏa thuận với Iran, truyền thông Nga đưa tin Moscow đã trình ý tưởng mô hình an ninh tập thể tại vùng Vịnh Ba Tư lên Liên Hợp Quốc.
Mô hình này được Nga giới thiệu lần đầu vào ngày 23/7 với mục tiêu được Nga coi là biện pháp ngăn cản "các chính sách phá hủy của các cường quốc bên ngoài" vùng Vịnh và rộng hơn là toàn bộ Trung Đông.
Trong khi một số nước hoài nghi về sự thành công của đề xuất từ Nga, nhiều người khác lại tin rằng xứng đáng để theo đuổi đề xuất này.
"Các nước ở Trung Đông nên cẩn trọng trước các lời khuyên của các nước phương Tây", cựu Đại sứ Nga ở Saudi Arabia Andrey Baklanov tuyên bố trong một bài phỏng vấn với tờ Kommersant.
Tổng thống Nga Putin đã lên kế hoạch thăm Saudi Arabia vào tháng 10 tới. Và bởi vậy, ý tưởng mô hình ở vùng Vịnh của Nga trở thành một phần trong chương trình nghị sự cho chuyến thăm.
Bù lại, thỏa thuận Nga-Iran đưa Nga lên vị trí của một người chơi đẳng cấp về vấn đề an ninh vùng Vịnh dù thực tế cho thấy sự hiện diện quân sự của Nga ở khu vực không mấy nổi trội so với Mỹ.
Moscow nhiều khả năng sẽ tiếp tục đẩy mạnh phương thức ngoại giao và thúc đẩy các sáng kiến để thu hút các nước trong khu vực hơn những gì Washington đang làm.