Ung thư lại tưởng viêm họng hạt
Bà Nguyễn Thị Lý, 54 tuổi trú Quảng Yên, Quảng Ninh bị chẩn đoán ung thư thực quản giai đoạn muộn.
Bà Lý tâm sự, cách đây hơn 1 năm, bà đã có triệu chứng nuốt nghẹn như người mắc gì ở cổ nhưng đi khám bác sĩ bảo viêm họng hạt. BS chỉ định về nhà điều trị viêm họng. Dùng thuốc tây không đỡ bà lại uống thuốc nam, nhưng không đến bệnh viện lớn kiểm tra.
Từ tháng Tư trở đi, bà Lý thấy tình trạng bệnh càng nặng hơn nên đến Bệnh viện tỉnh Quảng Ninh nội soi. Kết quả, bác sĩ thấy thực quản có u sùi đoạn 1/3 trên. Đến nay, bà Lý đã thực hiện 24 mũi xạ trị và vẫn đang phải xạ thêm một liệu trình nữa.
Bà Lý rất bất ngờ khi biết tin mình bị ung thư bởi trước đó bà không hút thuốc, không uống rượu. Trong nhà cũng không có ai hút thuốc.
Đến khi bác sĩ đưa ra các nguyên nhân gây bệnh, trong đó có thói quen uống nước nóng. Bà Lý mới giật mình nhớ ra bà "nghiện" nước trà xanh hãm nóng. 30 chục năm nay lúc nào bà cũng tự chuẩn bị cho mình 1 ấm tích nước nóng và cảm giác uống cốc trà vừa uống vừa thổi rất thích. Thói quen lâu ngày này gây bỏng thực quản và loạn sản tế bào gây ra ung thư thực quản.
Uống đồ nóng không tốt cho cổ họng.
Uống nước quá nóng trong thời gian dài cũng có thể gây ung thư
Theo bác sĩ Đặng Thế Căn – Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, ung thư thực quản là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản. Đoạn 1/3 trên và 1/3 giữa hầu hết là ung thư biểu mô vảy nhạy cảm với tia xạ, hoá chất. Đoạn 1/3 dưới hay gặp ung thư biểu mô tuyến ít nhạy cảm với tia xạ, hoá chất.
Ung thư thực quản tại Việt Nam bệnh nhân thường đến khám rất muộn nên việc điều trị khó khăn hơn.
Các nguyên nhân gây ung thư thực quản chưa rõ. Tuy nhiên, các chuyên gia đã chỉ ra có một số yếu tố được coi là tác nhân gây ra ung thư thực quản như hút thuốc lá, rượu mạnh.
Đặc biệt là thói quen ăn nóng, uống nước nóng, một số nguyên nhân khác như chất nitrosamin có trong mắm, dưa muối, bệnh ngắn niêm mạc thực quản cũng liên quan đến bệnh ung thư thực quản.
Đối với ăn uống thức ăn nóng, bác sĩ Căn cho biết, báo cáo từng ghi nhận nhiều trường hợp mắc bệnh, nhất là ở miền Bắc Trung Quốc.
Tại Việt Nam cũng tương tự, nhất là những người có thói quen uống trà nóng, cà phê nóng. Bởi vì, cà phê, chè hoặc các loại đồ uống nóng khác ở nhiệt độ bằng hoặc cao hơn ngưỡng nhiệt độ dẫn đến bỏng thực quản (phụ thuộc vào từng người) gây hao mòn thành thực quản và có thể dẫn đến ung thư.
Những vết bỏng như vậy từ đồ uống nóng có thể làm hỏng các tế bào thực quản.
Khi các tế bào trong thực quản được tiếp xúc với đồ uống nóng đến rất nóng, nó có thể gây tổn thương tế bào và thúc đẩy mô mới được tái tạo. Từ đó thúc đẩy sự gia tăng tế bào gây ảnh hưởng đến môi trường tế bào và trạng thái viêm. Và nếu tình trạng này xảy ra giữa các tế bào, có một số đột biến cho phép chúng phát triển nhanh hơn, khối u có thể phát triển.
Bác sĩ Căn cho biết, triệu chứng của ung thư thực quản đầu tiên là nuốt nghẹn. Tuy nhiên, dấu hiệu này cũng không đặc hiệu. Ban đầu người bệnh có cảm giác nuốt vướng sau xương ức. Nuốt nghẹn mơ hồ, nhận thấy tương đối rõ khi nuốt thức ăn đặc.
Sau đó, triệu chứng nghẹn tăng dần và biểu hiện ngày càng rõ. Bệnh nhân nghẹn khi ăn thường phải dừng lại uống nước hoặc canh cho dễ nuốt. Nhiều bệnh nhân không đi khám vì coi đó là bệnh tuổi già, do viêm họng nghẹn. Đến khi uống nước cũng nghẹn kèm theo đau, sụt cân mới đi khám thì đã muộn.
Một số trường hợp do khối u lớn cản trở thức ăn, dịch tiết thực quản, nước bọt đọng lại, khi ngủ trớ ra ngoài. Ngoài ra, còn các triệu chứng khàn tiếng, rò thực quản – khí phế quản: ho khạc liên miên, đau ngực dai dẳng, hội chứng nhiễm trùng nổi bật.
Khi bệnh tiến triển ở giai đoạn muộn, bệnh nhân gầy sút, trong vòng 1 tháng có thể sút > 5 kg do nuốt nghẹn, suy dinh dưỡng. Da sạm, khô, các nếp nhăn nổi rõ.
Điều quan trọng nhất trong điều trị ung thư thực quản là phối hợp về nâng đỡ dinh dưỡng, chỉ định hợp lý đối với vị trí u, mức độ xâm lấn u và di căn hạch. Nâng đỡ dinh dưỡng phải bắt đầu sớm và đầy đủ trước khi bắt đầu mọi biện pháp điều trị cơ bản, triệt căn hay không triệt căn.
Theo BS Căn, phòng ung thư thực quản cách tốt nhất là không hút thuốc lá, rượu mạnh và hạn chế đồ uống, thức quan quá nóng. Khi có dấu hiệu nuốt nghẹn nhất là tuổi trên 50 cần đến các cơ sở y tế khám bệnh sớm.