Trong hoạt động huấn luyện bay, ở cả các đơn vị không quân sử dụng máy bay trực thăng vũ trang cũng như các đơn vị khai thác máy bay phản lực, mỗi ban bay huấn luyện đều không thể thiếu chuyến bay trinh sát thời tiết.
Các ngành kỹ thuật hàng không, hậu cần của Trung đoàn 927, Sư đoàn 371 (Quân chủng Phòng không - Không quân) tiến hành chuẩn bị trước một ban bay đêm.
Trinh sát thời tiết là chuyến bay được thực hiện đầu tiên trong mỗi ban bay, sau khi lực lượng kỹ thuật hàng không đã hoàn tất công tác chuẩn bị máy bay trước ban bay; phi công và các thành phần tổ chức chỉ huy, bảo đảm đã được triển khai ra sân bay, thực hiện nhiệm vụ tại tất cả các vị trí đài, trạm theo quy định.
Tùy vào kế hoạch của ban bay mà chuyến bay trinh sát thời tiết được thực hiện sau khi mặt trời mọc hay trước khi mặt trời lặn. Cụ thể, đối với các ban bay ngày (gồm ngày khí tượng giản đơn và ngày khí tượng phức tạp), chuyến bay trinh sát thời tiết được thực hiện sau khi mặt trời mọc.
Trong khi đó, với các ban bay đêm (gồm đêm khí tượng giản đơn và đêm khí tượng phức tạp), chuyến bay trinh sát thời tiết hạ cánh trước giờ mặt trời lặn không ít hơn 30 phút và không nhiều hơn 1 giờ đồng hồ.
Thượng tá Lê Chung Nam, Phó trung đoàn trưởng- Tham mưu trưởng Trung đoàn không quân 927 (Sư đoàn không quân 371, Quân chủng Phòng không-Không quân) cho biết: Mục đích của chuyến bay trinh sát thời tiết nhằm thu thập những thông tin cần thiết đối với ban bay, như điều kiện thời tiết thực tế cũng như xu hướng diễn biến thời tiết trên các các không vực, đường dài- nơi các máy bay sẽ hoạt động; đồng thời kiểm tra khả năng làm việc của các đài, trạm bảo đảm dưới mặt đất.
Chiếc tiêm kích đa năng SU-30MK2 cất cánh thực hiện chuyến bay trinh sát thời tiết trong một ban bay đêm tháng 5-2017.
Các phi công thực hiện chuyến bay trinh sát thời tiết của ban bay đêm, về hạ cánh an toàn.
Từ những thông tin thu nhận được qua chuyến bay trinh sát thời tiết, chỉ huy bay sẽ quyết định có tổ chức bay chính thức hay không. Các chuyến bay chính thức chỉ được thực hiện khi điều kiện thời tiết cũng như sự hoạt động của các đài, trạm bảo đảm đủ điều kiện cho máy bay hoạt động trên không.
Thời gian máy bay cất cánh chính thức do chỉ huy bay quyết định, thường là sau khi chuyến bay trinh sát thời tiết cất cánh khoảng 1 giờ.
Với tính chất quan trọng như vậy, nên chuyến bay trinh sát thời tiết thường được thực hiện bởi các phi công giàu kinh nghiệm, có trình độ kỹ thuật lái tốt. Các phi công bay trinh sát thời tiết trên máy bay 2 chỗ ngồi.
Tham gia chuyến bay trinh sát thời tiết thường có chỉ huy bay, với nhiệm vụ quan sát, thông báo tình hình thực tế cũng như dự báo xu hướng diễn biến của thời tiết trên hành trình bay, đồng thời ghi nhận khả năng hoạt động của các đài, trạm mặt đất.
Thượng tá Lê Chung Nam (đứng giữa) trao đổi nghiệp vụ với các phi công sau chuyến bay đêm.
"Có bay trinh sát thời tiết thì mới đánh giá đúng khí tượng và xu hướng diễn biến của nó, để chỉ huy bay có phương án thả máy bay vào không vực nào cho phù hợp với bài bay và trình độ của phi công", Thượng tá Lê Chung Nam cho biết thêm.
Sau chuyến bay trinh sát thời tiết, chỉ huy bay sẽ tổ chức hội nghị tại khu vực chờ bay, để thông báo tình hình thời tiết và khả năng hoạt động của hệ thống đài, trạm đến các thành phần liên quan. Chỉ huy bay cũng là người ra quyết định có triển khai bay chính thức hay không và chịu trách nhiệm cao nhất đối với ban bay hôm đó.