Bị ung thư nhưng nhầm với bệnh xoang
Bà Nguyễn Thị L. 52 tuổi, quê huyện Anh Sơn, Nghệ An vừa trải qua ca phẫu thuật khối u nguyên sống. Với bà L. phẫu thuật thành công chẳng khác nào bà từ "cõi chết trở về".
Chị Nguyễn Thị Thương, còn gái bà L. cho biết cách đây gần 1 năm, mẹ chị mắc phải triệu chứng khó nói, khó thở, nên gia đình cho đi khám. Tuy nhiên, khi khám ở tuyến huyện, bác sĩ chẩn đoán bà bị xoang. Sau đó các dấu hiệu này ngày một nặng nề hơn và một phần bên cổ sưng to.
Đến đầu năm 2018, chị cho mẹ đi khám ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, sau chụp chiếu, các bác sĩ cho biết mẹ chị có khối u ở vùng cổ gáy. Lo lắng, chị quyết định đưa mẹ thẳng lên tuyến trên vào tìm đến Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương thăm khám, chụp CT, MRI và kết quả cho thấy đó là khối u thành sau cổ.
PGS Lê Minh Kỳ và bệnh nhân Nguyễn Thị L sau 1 tuần thực hiện ca mổ
Bác sĩ tư vấn chỉ duy nhất phương án mổ là mang lại hiệu quả điều trị, tuy nhiên kết quả tiên lượng chỉ 50/50. Chị Thương cho hay, theo tư vấn của bác sĩ, đây là ca bệnh u hiếm vô cùng phức tạp nên nếu ca mổ không thành công, bệnh nhân có thể tai biến liệt nửa người, liệt toàn thân, mù lòa hoặc chảy máu não, thậm chí tử vong trên bàn mổ…
Mặc dù vậy u thể hiếm, lại ở vùng nguy hiểm, nhưng gia đình vẫn quyết định cho bệnh nhân mổ. Ca mổ diễn ra ngày 26/4, cả gia đình thở phào nhẹ nhõm khi các bác sĩ thông báo ca mổ thành công. Hiện mẹ chị Thương có thể đi lại, dần ổn định và đang trong quá trình phục hồi.
Ca mổ cân não
PGS – TS Lê Minh Kỳ - Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương cho biết bệnh nhân L. tìm tới Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương khi khối u đã to như trái bưởi.
Trước đó, bệnh nhân đã khám ở một vài bệnh viện và hầu như họ không mổ vì đây là khối u nguy hiểm nằm "vắt" từ nền sọ xuống cột sống và đặc biệt. Khối u còn "bao quanh" động mạch cảnh trong, nếu phẫu thuật có thể gây biến chứng nặng thậm chí bệnh nhân tử vong trên bàn mổ.
Khi nhân phẫu thuật cho bệnh nhân, PGS Kỳ cho biết có lúc bác sĩ cũng "cân não" bởi vì sự phức tạp, cầu kỳ của khối u này. Nhưng đứng ở góc độ bác sĩ thì không thể từ chối bệnh nhân vì bệnh nhân tin tưởng và đặt niềm tin vào bác sĩ rất nhiều. Không phẫu thuật bệnh nhân chỉ sống được một thời gian và chắc chắn sẽ tử vong.
Trên thế giới chỉ ở các trung tâm y khoa lớn mới phẫu thuật được u này. Bệnh nhân cũng không có điều kiện để đi nước ngoài.
Ảnh minh hoạ
Sau hai lần hội chẩn với các bác sĩ ngoại Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ quyết định phối hợp thực hiện ca mổ cho bệnh nhân L. Ca mổ kéo dài từ 9h sáng tới 2h chiều.
Bác sĩ Kỳ kể khi mổ, việc đầu tiên các bác sĩ phải thực hiện đó là bảo vệ động mạch cảnh của bệnh nhân đang bị khối u bao trọn quấn quanh. Bác sĩ mổ mở và bắt đầu "phóng tích" từng tí u một để lấy u giải phóng cho động mạch cảnh.
Các thiết bị kỹ thuật hỗ trợ cũng hết sức hiện đại với dao mổ siêu âm, hệ thống nội soi có định vị 3 chiều không gian, bác sĩ có thể nhìn rõ từng chi tiết nhỏ nhất bởi vì khi mổ mở dù có "tinh mắt" thế nào thì việc định vị khối u và "vùng nguy hiểm" cũng rất khó khăn.
Nhiều năm cầm dao mổ vùng đầu cổ nhưng bác sĩ Kỳ vẫn "toát mồ hôi" với ca mổ này, bởi chỉ sơ xuất chút nếu động vào động mạch cảnh, máu sẽ phun không cầm được như thế bệnh nhân sẽ tử vong.
Giải quyết xong khu vực của động mạch cảnh, đến phần thân sọ não cũng "toát mồ hôi hột". Tuy nhiên, may mắn khi bác sĩ thực hiện lấy u trên phần não thì khối u mới chỉ "ăn" đến phần màng cứng của não, chưa vào thân não nếu vào tới thân não thì còn phức tạp hơn rất nhiều.
Cuối cùng, là lấy u vùng tuỷ sống cổ. U đã ăn sang cả đốt sống C 1 nên bác sĩ Kỳ cho biết phải lấy u cẩn thận bởi nguy cơ liệt tứ chi của bệnh nhân rất cao nếu chạm vào tuỷ sống cổ của bệnh nhân.
Sau 6 giờ với sự hỗ trợ của bác sĩ ngoại thần kinh, các bác sĩ đã thực hiện thành công ca mổ. Bước ra khỏi phòng mổ, bác sĩ Kỳ mới thở phào nhẹ nhõm. Sau 1 tuần mổ, sức khoẻ bà L. tốt hơn, bà có thể nói chuyện được. Có thể nói đây là ca mổ lấy bỏ khối u nguyên sống rất lớn ở vùng nền sọ - cột sống và cổ bên, lần đầu tiên được thực hiện thành công ở Việt Nam.
PGS Kỳ cho biết, bệnh nhân L. cần phải thực hiện thêm phẫu thuật "bắt vít" cố định đốt sống cổ 1 vào đốt sống cổ 2, để tránh ảnh hưởng tới vùng đầu cổ và có thể tiến hành các biện pháp điều trị hỗ trợ ung thư khác như xạ trị.
Theo PGS Kỳ, bệnh u nguyên sống là một bệnh lý ác tính do tế bào "còn sót lại" từ bào thai nên bệnh không thể phòng chống cũng như không có triệu chứng. Tế bào sót lại cứ sống chung và nó sẽ dần dần trở thành ác tính.
U hay bị nhầm với u amidan hoặc u bên họng. Tỷ lệ để mắc loại ung thư này là 1 người trên 1 triệu. U nguyên sống phát triển từ tàn tích rất nhỏ của sụn khớp và có thể người bệnh đã mang nó từ trong bụng mẹ.
Bởi vì rất hiếm, u nguyên sống ít được nghiên cứu, nhưng các chuyên gia có thể loại bỏ nguyên nhân di truyền khỏi loại ung thư này.
Những khối u phát triển chậm nhưng rất nguy hiểm. Nó gây đau đầu, cổ, nhìn đôi, xẹp cột sống, liệt tứ chi, rối loạn thở, ngừng thở…. Các khối u nguyên sống không đáp ứng với hóa trị, xạ trị và các loại thuốc.
Vì vậy, phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị. Nhưng cũng sẽ là rất khó khăn khi các khối u phát triển trên cột sống hoặc hộp sọ. Vây quanh đó là những dây thần kinh - mạch máu quan trọng.
Xem thêm:
Ung thư Tuỵ: Nguyên nhân, nguy cơ mắc bệnh và dấu hiệu nhận biết