Hoa sen nở rộ từ tháng 5 đến tháng 7, không chỉ được sử dụng để trang trí, chế biến thực phẩm mà hoa sen còn được sử dụng để làm trà và đem lại nhiều lợi ích đối với sức khoẻ.
Hoa sen có tên khoa học là Nelumbo nucifera. Thân, hạt, lá và hoa của cây sen từ lâu đã được sử dụng trong các chế phẩm y học cổ truyền. Hoa sen được dùng để hỗ trợ điều trị tiêu chảy, nhiễm trùng, ho, huyết áp cao, sốt và phòng ngừa nhiều bệnh lý.
1. Lợi ích của trà hoa sen đối với sức khoẻ
Hoa sen được nhiều nghiên cứu chỉ ra những lợi ích tiềm năng đối với sức khỏe con người. Trà được làm từ loại hoa này cũng có tác dụng tương tự, cụ thể:
1.1. Có đặc tính chống oxy hoá
Trong hoa sen có chứa nhiều chất chống oxy hóa như kaempferol, catechin, axit chlorogen và quercetin. Ngoài hoa, trong cây sen cũng chứa nhiều hợp chất flavonoid và alkaloid - hoạt động như chất chống oxy hóa.
Chất chống oxy hóa giúp trung hòa các phân tử phản ứng được gọi là gốc tự do. Nếu các gốc tự do tích tụ trong cơ thể, chúng có thể gây ra stress oxy hóa, gây tổn thương tế bào và góp phần phát triển bệnh tật.
Đặc biệt, hoa sen còn được cho là có tác dụng chống ung thư, bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer và ngăn ngừa tổn thương gan. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu trên người để hiểu rõ hơn về lợi ích tiềm năng của hoa sen trong việc chống oxy hóa và phòng ngừa bệnh tật.
Hoa sen có chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp phòng ngừa bệnh tật do gốc tự do gây ra (Ảnh: ST)
1.2. Chống viêm
Các hợp chất trong hoa sen cũng có đặc tính chống viêm.
Viêm là một trong những nguyên nhân làm hỏng các mô và góp phần gây ra các bệnh như tắc động mạch và bệnh tim, ung thư và tiểu đường.
Các nghiên cứu cho thấy rằng một số hợp chất trong hoa sen, như quercetin và catechin, có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu các con đường gây viêm.
Một nghiên cứu ống nghiệm khác sử dụng tế bào chuột đã phát hiện ra rằng cả chất chiết xuất từ lá và hạt sen đều làm giảm biểu hiện của các gen gây viêm.
Mặc dù những kết quả này cho thấy các bộ phận của cây sen giúp chống lại chứng viêm, nhưng vẫn cần có các nghiên cứu trên người.
1.3. Hoạt động như một chất kháng khuẩn
Mặc dù chưa rõ ràng nhưng một số chất trong hoa sen thể hiện đặc tính kháng khuẩn, bao gồm cả việc chống lại vi khuẩn trong miệng. Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất lá sen có thể chống lại các loài vi khuẩn gây sâu răng và nhiễm trùng nướu.
Hoa sen hoạt động như một chất kháng khuẩn, bao gồm cả chống lại vi khuẩn trong miệng (Ảnh: ST)
1.4. Giúp hạ đường huyết
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy các hợp chất trong hoa sen có thể giúp giảm lượng đường trong máu. Lượng đường trong máu cao thường diễn ra ở những người mắc bệnh tiểu đường và dẫn đến các biến chứng.
Mặc dù vẫn chưa rõ ràng, nhưng người ta suy đoán rằng tác dụng chống bệnh tiểu đường của chất chiết xuất từ hoa sen có thể xuất phát từ chất chống oxy hóa mà chúng chứa.
2. Hướng dẫn cách pha trà hoa sen
Để có một ly trà hoa sen thơm ngon, bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn dưới đây:
- Chọn những bông hoa sen tươi, không bị dập nát rồi gấp các cánh lại, phơi nắng thật to
- Sau khi hoa đã khô, bạn có thể sử dụng hoa sen để pha trà. Cho hoa vào ấm, sau đó đổ nước nóng và ủ trong khoảng 10 đến 15 phút là có thể thưởng thức.
Phần hoa sen còn thừa bạn nên bảo quản trong lọ thủy tinh và để ở khu vực có nhiệt độ mát, chẳng hạn như tủ lạnh.
Không chỉ dùng hoa sen, mọi người cũng có thể dùng lá sen để làm trà. Cách làm tương tự như trà hoa sen. Ngoài những lợi ích như trà hoa sen, trà lá sen giúp bạn ngủ ngon, giảm mỡ máu, cải thiện trao đổi chất, tăng nhu động ruột và thải độc tố,...
Mọi người có thể dùng hoa sen phơi khô để pha trà (Ảnh: ST)
3. Những lưu ý khi sử dụng trà hoa sen
Mặc dù đem lại nhiều lợi ích sức khỏe và hiếm khi gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, khi sử dụng trà hoa sen mọi người nên lưu ý một số điều:
- Hạn chế uống trà khi bụng đói vì có thể gây khó chịu cho đường tiêu hoá
- Hoa sen có thể gây ra các phản ứng dị ứng như ngứa da ở một số người
- Không pha trà khi thấy búp hoa có dấu hiệu mốc
- Phụ nữ có thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng loại trà từ hoa sen
- Hoa sen có thể làm giảm lượng đường trong máu. Có lo ngại rằng dùng hoa sen như một loại thuốc có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát lượng đường trong máu trong và sau khi phẫu thuật. Do đó, mọi người nên ngừng sử dụng hoa sen ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật theo lịch trình.
- Dùng hoa sen cùng với thuốc trị tiểu đường có thể khiến lượng đường trong máu của bạn xuống quá thấp. Vì vậy, không nên sử dụng trà hoa sen khi đang dùng thuốc tiểu đường.
- Có một số lo ngại rằng dùng hoa sen cùng với pentobarbital có thể gây buồn ngủ quá. Tuy nhiên, không đủ bằng chứng để kết luận quan điểm này.
4. Nên bổ sung bao nhiêu hoa sen/ngày?
Liều lượng thích hợp của hoa sen phụ thuộc vào một số yếu tố như tuổi tác, sức khỏe của người dùng và một số điều kiện khác. Hiện tại không có đủ thông tin khoa học để xác định phạm vi liều lượng thích hợp để bổ sung hoa sen.
Tuy nhiên, mọi người nên sử dụng với liều lượng phù hợp, không nên lạm dụng vì có thể gây hại cho sức khoẻ.