Ung thư đến từ miệng
Ung thư đại trực tràng trong những năm qua là một trong những căn bệnh phổ biến nhất trên thế giới và tại Việt Nam. Con số mắc ung thư đại trực tràng trên toàn cầu không ngừng tăng lên.
Tại Hội nghị ung thư Việt Pháp lần thứ 3, GS Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K đã thông tin, mỗi năm trên thế giới có 8 triệu ca mắc ung thư đại trực tràng mới, 860.000 ca tử vong do căn bệnh này. Ung thư đại trực tràng đang gia tăng tại các quốc gia châu Á chiếm 51,3% tổng số ca mắc trên toàn cầu.
Riêng ở Việt Nam trong 18 năm qua (2000 -2018) số ca mắc ung thư đại trực tràng đã tăng gấp 3 từ 5.400 cá lên 15.000 ca. Ung thư đại trực tràng hiện đang xếp thứ 5 trong số các ung thư phổ biến nhất Việt Nam sau ung thư gan, ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư vú.
Theo dự báo đến 2025, ung thư đại trực tràng sẽ vươn lên hàng thứ 2 ở nam giới và thứ 4 ở nữ giới.
TS.BS Nguyễn Tiến Quang, Phó giám đốc Bệnh viện K cho hay, ung thư đại trực tràng đang có xu hướng tăng nhanh ở các nước đang phát triển do có liên quan trực tiếp tới lối sống và chế độ ăn.
Xã hội có sự dịch chuyển người dân dần thích nghi với lối sống của Phương Tây như: ít vận động, ăn nhiều thịt đỏ, ăn ít trái cây và rau xanh, ăn nhiều chất béo, thức ăn nhanh, uống nhiều rượu, hút thuốc lá, béo phì tăng… đều là những yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh.
Ăn nhiều thịt, đồ ăn nhanh, ít rau xanh làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
Theo TS.Tiến Quang, hiện nay 57% người trưởng thành tại nước ta ăn thiếu rau và trái cây so với khuyến nghị của WHO. Chúng ta đang ăn thịt, chất béo quá nhiều hệ quả tỷ lệ béo phì cũng tăng nhanh từ 12% năm 2010 lên 17,5% năm 2015.
Ngoài ra, một nửa nam giới Việt Nam uống rượu bia ở mức nguy hại. Việt Nam nằm trong top 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới...
Ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố tuổi tác và di truyền, tuy nhiên số ca liên quan đến di truyền chỉ chiếm 3-5%.
Ngăn ngừa mầm họa ung thư
Theo chuyên gia chế độ ăn cho "sướng miệng" cùng thói quen ít vận động là một trong những yếu tố nguy cơ khiến cho căn bệnh ung thư đại trực tràng gia tăng. Ung thư đại trực tràng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu có chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh.
Các nghiên cứu đã chứng minh thịt đỏ có liên quan mật thiết tới căn bệnh ung thư đại trực tràng. Theo kiến nghị chỉ nên ăn khoảng 160g thịt đỏ/ngày, không ăn thịt đỏ quá 5 lần/tuần. Ăn nhiều thịt, ít chất xơ làm tăng nguy cơ béo phì và có nguy cơ cao gây ung thư đại tràng.
Hạn chế các chế biến thực phẩm dưới hình thức chiên, nướng; các loại thực phẩm xông khói, dăm bông, xúc xích… Các chất đạm có trong thực phẩm này sẽ làm tăng yếu tố sinh ung thư do bị biến đổi.
Nếu bớt ăn thịt, tăng cường ăn rau xanh giúp loại bỏ yếu tố sinh ung thư khỏi ruột sớm (giảm thời gian ứ đọng phân). Chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các acid béo chuỗi ngắn và yếu tố vi lượng chống hiện tượng ôxy hóa.
Các loại đồ uống có chứa cồn cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng vì vậy nên hạn chế dùng. Đặc biệt, người uống rượu bia nếu kết hợp với hút thuốc lá sẽ yếu tố nguy cơ cao gây bệnh ung thư.
Bên cạnh, chế độ ăn khoa học thì cũng nên lưu ý tới hoạt động thể lực, vận động hay luyện tập thể dục sẽ làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
TS.Tiến Quang lưu ý, một số triệu chứng của ung thư đại trực tràng như sau:
- Chảy máu hậu môn
- Máu trong phân
- Thay đổi thói quen đại tiện ít nhất 3 tuần.
- Sụt cân không rõ lý do
- Mệt mỏi, kiệt sức không rõ nguyên nhân
- Đau bụng
Đối tượng nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng
- Ngoài 50 tuổi
- Gia đình có tiền sử bị bệnh này
- Có tiền sử polyp đại tràng
- Đã từng mắc chứng viêm ruột
Cách phát hiện ung thư sớm là nên đi tầm soát 06 tháng/lần tại các cơ sở chuyên khoa uy tín. Nội soi đại tràng là phương pháp tối ưu để tầm soát căn bệnh ung thư đại trực tràng.