Tư duy thích béo
Trao đổi với GS.TS Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết – Đái tháo đường Việt Nam bên lề chương trình: "Tầm soát tiền đái tháo đường vì phúc lợi bệnh nhân" về thói quen xấu khiến cho người Việt đứng trước mối nguy bệnh tật, GS Dàng cho hay, một trong những sai lầm dẫn tới bệnh tật lớn nhất của người Việt Nam là luôn thích béo, thích mập.
Trẻ nhỏ luôn được cha mẹ bắt ăn cho thật mập, còn người gầy thì đi đâu cũng bị trách ăn ít nên gầy.
"Tôi thấy không chỉ người dân mà ngay cả bác sĩ khi gặp nhau câu hỏi thăm đầu tiên đều cũng là hồi này sao gầy, ốm thế. Có nghĩa là bác sĩ cũng mong bệnh nhân không bị gầy ốm.
Tại phương Tây khi gặp ai đó gầy thì họ thường chúc mừng, còn tại Việt Nam nếu thấy gầy thường khuyên ăn thêm vào. Chúng ta không biết rằng tư duy mong béo sẽ dẫn tới vô số hậu quả là: tiền đái tháo đường, đái tháo đường, mỡ máu, huyết áp, tim mạch…", GS Dàng nói.
GS. Dàng cho biết tư duy thích béo tạo ra gánh nặng bệnh tật.
Nguyên nhân là do con người ăn quá nhiều thức ăn giàu năng lượng gây ra dư thừa năng lượng dẫn tới tăng cân và mất cân bằng trong chuyển hoá.
"Tôi cảm thấy hết sức lo lắng khi mà tình trạng kinh tế ra tăng, đồng tiền làm cho người ta sống hạnh phúc và có cuộc sống hưởng thụ. Nhưng hãy nhớ tới mặt trái của kinh tế phát triển sẽ là thực phẩm dư thừa khiến cho chúng ta ăn nhiều hơn.
Hiện nay, tỷ lệ thừa cân béo phì của Việt Nam tăng lên rất nhanh tại các thành phố lớn (Hà Nội và TP.HCM). Thừa cân béo phì là nguy cơ đầu tiên của tiền đái tháo đường và đái tháo đường.
Chúng ta cần phải đánh động cho tất cả mọi người đừng để cho mình bị thừa cân béo phì, hãy tập thể dục, hạn chế thức ăn nguy hiểm gây đái tháo đường", GS Dàng khuyến cáo.
Theo thống kê trên thế giới hiện nay trên thế giới có 463 triệu người mắc đái tháo đường, dự kiến 2040 là hơn 600 triệu người. Nhưng nếu mọi người có một cuộc sống lành mạnh sẽ giúp được 160 triệu người trên thế giới không bị đái tháo đường.
Theo GS Dàng nếu như ở Việt Nam kinh tế phát triển nhưng cân nặng của không tăng, ăn uống giữ gìn, tập thể dục đều đặn… sẽ phòng được 1,5 triệu người không mắc đái tháo đường.
Hãy cẩn trọng với tiền đái tháo đường
GS.TS Trần Hữu Dàng cho hay, đái tháo đường là căn bệnh rất thầm lặng không có triệu chứng để cho người bệnh đi khám ngay.
Hiện nay, đái tháo đường có 4-6 nhóm, nhưng 90% là đái tháo đường type 2. Bệnh đái tháo đường đang tăng nhanh qua từng thập kỷ và đang là nguyên nhân gây ra: mù loà, suy thận, cụt chi, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhận thức giảm tuổi thọ.
Theo GS Dàng, một trong những vấn đề nhức nhối không kém hiện nay là tiền đái tháo đường. Tiền đái thường là tình trạng tăng glucose trong máu chưa tới mức đái tháo đường.
Tiền đái tháo đường sẽ tiến triển thành đái tháo đường type 2 sau 5-10 năm hoặc có thể sớm hơn. Nếu kiếm soát tiền đái tháo đường tốt có những bệnh nhân cả đời không tiến triển thành đái tháo đường type2.
Ăn thừa năng lượng và mối nguy thừa cân, béo phì.
GS Dàng cho hay: "Để chẩn đoán tiền đái tháo đường cách duy nhất là đo lượng glucose trong máu. Vì tiền đái tháo đường không có triệu chứng để cho người dân biết.
Theo thống kê có khoảng 13,7% người dân Việt Nam có tiền đái tháo đường không có triệu chứng. Ở đất nước phát triển như Mỹ có 90% người tiền đái tháo đường không biết mình có nguy cơ mắc bệnh. Tại Việt Nam thì gần 100% người tiền đái tháo đường không biết mình mang bệnh".
Nhóm có nguy cơ mắc tiền đái tháo đường cao
- Người có bố mẹ hoặc anh chị em ruột đã mắc đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, mỡ máu hoặc bản thân mắc bệnh tăng huyết áp
- Người thừa cân béo phì
- Người không tập thể
- Phụ nữ mang thai đã từng bị đái tháo đường thai kỳ
- Thói quen ăn nhiều đồ ăn ngọt
- Người có cuộc sống thường bị stress
- Người trên 45 tuổi
- Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang
Gs Dàng cho hay, những nhóm người trên nên xét nghiệm từng năm, nếu bình thường thì 3 năm thực hiện lại.
Phòng tiền đái tháo đường và đái tháo đường bằng cách:
- Hãy dành 1 tiếng để tập thể dục mỗi ngày
- Giữ vòng bụng đàn ông không quá 90cm, phụ nữ không quá 80
- Nếu đã bị đái tháo đường cần phải điều trị để phòng biến chứng.
Cũng theo GS Dàng để giúp người dân hiểu thêm về mối nguy của tiền đái tháo đường Hội Nội tiết – Đái tháo đường Việt Nam đã phối hợp cùng Merck Việt Nam thực hiện "Chương trình Tầm soát tiền đái tháo đường vì phúc lợi bệnh nhân" sẽ tầm soát miễn phí cho 2.500 đối tượng có nguy cơ cao.
Chương trình tầm soát miễn phí cho người dân sẽ được thực hiện tại 6 bệnh viện lớn: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện nội tiết Nghệ An, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Tim Hà Nội.