Hàng năm tại Việt Nam, đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não khiến 200.000 trường hợp mắc mới, trong đó gần 11.000 người chết và nhiều người bị dị tật.
Ngay khi những dấu hiệu đầu tiên của cơn đột quỵ xuất hiện anh Nguyễn Văn Phụng, 41 tuổi, trú tại quận 7, TP.HCM, đã được vợ sơ cứu và gia đình đưa tới bệnh viện.
Tuy nhiên, do sơ cứu không đúng cách, kết hợp với nguyên nhân khách quan đã khiến anh nhập viện trong tình trạng bệnh đã trở nặng.
Chị Võ Thị Lã, vợ bệnh nhân Nguyễn Văn Phụng cho biết: “Lúc mới thay đồ thấy miệng của chồng tôi méo đi, tôi mới biết chồng tôi có triệu chứng đột quỵ và gọi người nhà đưa tới bệnh viện ngay, tuy nhiên do tắc đường gần 2 giờ nên khi tới bệnh viện bác sĩ cho biết đã hơi chậm”.
Người nhà bệnh nhân cần lưu ý những triệu chứng nhận biết bệnh đột quỵ để có thể sơ cứu kịp thời. (Ảnh minh họa)
Theo thống kê, số bênh nhân đột quỵ đang gia tăng trong những năm gần đây. Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau tim mạch và ung thư. Vì vậy, mọi người cần được trang bị kiến thức cơ bản để nhận biết những dấu hiệu của đột quỵ:
-Đột ngột yếu, tê hay liệt mặt tay hoặc chân (đặc biệt là ở một bên của cơ thể).
-Không nói được hoặc khó khăn trong nói hay hiểu ngôn ngữ.
-Đột ngột mất thị lực, đặc biệt chỉ ở một mắt.
-Đột ngột nhức đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, mất khả năng phối hợp vận động.
Ngay khi thấy có những dấu hiệu đó, người bệnh cần được đưa đi cấp cứu kịp thời.
TS. BS Nguyễn Huy Thắng, Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não, bệnh viện 115 TP.HCM cho biết: “Khi bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ, không nên sơ cứu gì mà ngay lập tức đưa tới bệnh viện.
Cứ mỗi phút bệnh nhân đột quỵ không được điều trị đặc hiệu thì có khoảng 2 triệu nơron thần kinh mất đi. Càng trì hoãn việc điều trị, các tế bào thần kinh càng chết đi nhiều hơn và hậu quả tàn phế cũng như tử vong sẽ cao hơn so với bệnh nhân được điều trị sớm”.
Thông thường, 3 giờ đầu tiên khi bệnh nhân đột quỵ được xem là “thời gian vàng" do lúc này các dấu hiệu của bệnh vừa mới xuất hiện. Sau 3 giờ, nơi vùng não xảy ra tai biến và mô não cận kề vùng tai biến sẽ bị hư hại, khó phục hồi.
Vì vậy bệnh nhân đột quỵ cần được sớm đưa vào bệnh viện để các bác sĩ cứu chữa trong thời gian vàng này.
TS. BS Nguyễn Huy Thắng cho biết thêm: “Khi thấy những triệu chứng của đột quỵ, người nhà bệnh nhân thường gặp nhiều sai lầm như: Thường nghĩ bệnh nhân bị trúng gió rồi vắt chanh cho bệnh nhân uống hay đưa tới phòng mạch tư mà không nghĩ đến việc đưa bệnh nhân tới bệnh viện ngay.
Cũng theo BS Nguyễn Huy Thắng, sai lầm tiếp theo là người nhà cố hạ huyết áp cho bệnh nhân ngay trước khi đưa bệnh nhân tới bệnh viện.
"Khi chưa biết đây là tình trạng thiếu máu não hay suất huyết não mà vẫn cố hạ huyết áp quá sớm vô tình chúng ta đã làm hại bệnh nhân, do lưu lượng máu sẽ giảm đột ngột và triệu chứng càng xấu đi.
Như vậy, chúng tôi khuyên người nhà bệnh nhân chỉ cần cố gắng giữ thông thoáng cho bệnh nhân, để bệnh nhân thở và đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt”, BS Thắng cho biết thêm.
Như vậy, khi thấy người thân có một trong các triệu chứng đột quỵ, người nhà cần phải:
- Gọi xe đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
- Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác.
Trong khi chờ xe cấp cứu, cần phải:
- Đặt người bệnh nằm lên một mặt phẳng nằm ngang, không đặt người bệnh lên đệm lò xo có độ lún quá sâu sẽ làm thay đổi tư thế đầu.
- Đặt đầu người bệnh hơi nghiêng, để nếu dịch trong miệng chảy ra nhiều sẽ chảy ra bên mép mà không để chảy xuống đường thở gây ngạt thở.
- Để người bệnh nằm xuống chỗ thoáng, nghiêng qua một bên nếu nôn ói, móc hết đàm nhớt cho bệnh nhân dễ thở.
