Các loại tên lửa chủ lực của Không quân Việt Nam (P1)
Các loại tên lửa chủ lực của Không quân Việt Nam (P2)
Thông số kỹ thuật của các phiên bản tên lửa R-27
Chiều dài: 3,08 - 4,8 m
Đường kính: 0,23 - 0,26 m
Sải cánh: 0,77 - 0,97 m
Trọng lượng: 245 - 350 kg
Vận tốc: Mach 4 (3.500 km/h)
Tầm bắn: 2 - 130 km
Dẫn đường: Radar bán chủ động/Đầu dò hồng ngoại
Đầu nổ: 39 kg, dạng nổ mảnh hoặc tiếp xúc
Ra đời vào thời kỳ cuối chiến tranh Lạnh
R-27 (AA-10 Alamo) là loại tên lửa không-đối-không tầm trung được sản xuất bởi công ty Nga Vympel và Ukraine Artem. R-27 chính thức vào biên chế năm 1990 để trang bị cho các máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 mới nhất của không quân Liên Xô và cả các máy bay hiện đại của không quân Nga bây giờ như MiG-29, MiG-31, Su-27, Su-30, Su-33, Su-34, Su-35,Yak-141... cũng như phiên bản cải tiến của tiêm kích MiG-21, MiG-23 và MiG-25.
Hai phiên bản R-27 với đầu dò hồng ngoại phía trong và đầu dò radar phía ngoài
Tại thời điểm ra đời, R-27 là thành phần trong cấu hình vũ khí của tiêm kích MiG-29 và Su-27, các thông số của nó có thể so sánh với tên lửa AIM-7M Sparrow của Mỹ. Việc thiết kế R-27 bắt đầu từ năm 1962 nhưng để đi đến hoàn thiện và sản xuất hàng loạt thì phải kéo dài tới năm 1983. Hiện nay có hơn 25 quốc gia trên thế giới đang biên chế tên lửa R-27 cho Không quân của mình.
R-27 được sử dụng để công kích các mục tiêu như máy bay cánh bằng, trực thăng, tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV) trong mọi điều kiện thời tiết, cả ngày lẫn đêm.
R-27 được lắp trên chiến đấu cơ Su-27
Thiết kế của R-27 về cơ bản không có gì quá khác biệt với dạng trụ tròn, thiết kế module cho phép tích hợp các hệ thống dẫn đường hay động cơ đẩy khác nhau. Tất cả các phiên bản tên lửa R-27 đều có đầu nổ nặng 39 kg được kích hoạt bằng radar hoặc tiếp xúc.
Tiếp nữa, loại tên lửa đối không tầm trung R-27 này được trang bị các cánh lái khí động học để đảm bảo khả năng bay ổn định, thiết kế của R-27 giúp cho tên lửa có thể cơ động với sức tải tối đa lên tới 8G.
Về hệ thống dẫn đường tới mục tiêu, R-27 hoặc được dẫn bằng radar bán chủ động hoặc bám bắt mục tiêu bằng đầu dò hồng ngoại tích hợp trong hệ thống dẫn đường của tên lửa. Động cơ của tên lửa R-27 là loại hỗn hợp rắn giúp AA-10 Alamo (R-27) bay với vận tốc tối đa 3.500 km/h.
Tên lửa R-27 phiên bản đầu dò radar được bảo quản tại trung đoàn 923
Các phiên bản của tên lửa đối không tầm trung R-27
R-27 có 6 phiên bản chính là R-27R1, R-27T1, R-27P1, R-27RE1, R-27ET1 và R-27EP1 để phục vụ các yêu cầu khác nhau cho từng mục đích chiến đấu. Ngoài ra còn có phiên bản R-27 phóng từ tàu ngầm chiến lược mang tên lửa đạn đạo (SLBM) với thiết kế một tầng động cơ khởi tốc nhiên liệu lỏng.
Mẫu R-27RE1, R-27TE1 và R-27EP1 là phiên bản nâng cấp tăng tầm bắn của R-27R1, R-27T1 và R-27P1.
Về chi tiết, tên lửa R-27R1 được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu trên không trong mọi điều kiện thời tiết bất kể ngày hay đêm. R-27R1 có chiều dài 4m, đường kính thân 0,23m và sải cánh 0,77m. Khối lượng của tên lửa là 253 kg và có thể được phóng ở độ cao 25 km, tầm bắn 80 km.
Kho đạn R-27 của trung đoàn không quân 923
Hệ thống dẫn đường của R-27R1 dạng đầu dò radar bán chủ động với thông số mục tiêu có thể được liên tục cập nhật trong quá trình bay, hay nói cách khác khi mới bắt đầu phóng tên lửa sẽ bay theo quán tính dưới sự căn chỉnh của máy bay, ở pha cuối nó sẽ tự tìm đến mục tiêu.
Cơ chế này có ưu điểm là giúp tăng xác suất tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách xa nhờ sự hỗ trợ của máy bay phóng. Tên lửa có thể được dẫn bay theo một quỹ đạo đặc biệt để tạo điều kiện tốt nhất cho ngòi nổ radar hay ngòi nổ tiếp xúc được kích hoạt.
Tên lửa R-27 được lắp trên máy bay Su-30 Việt Nam
R-27RE1 là phiên bản tăng tầm bắn của R-27R1, tên lửa dài 4,7m; sải cánh 0,8m trong khi đường kính thân là 0,23m. Khối lượng của R-27RE1 lên tới 350 kg so với 253 kg của R-27R1 nhưng thông số của R-27RE1 cũng cao hơn khi có thể phóng ở độ cao 27 km và đạt tới tầm bắn 130 km so với 80 km của phiên bản cũ. Hệ thống dẫn đường thì cơ bản như loại R-27R1 là đầu dò radar bán chủ động với dữ liệu mục tiêu được cập nhật trong quá trình bay tới đích.
Cận cảnh đầu dò radar của tên lửa R-27
Phiên bản R-27T1 có sự khác biệt so với hai phiên bản trên, đó là cơ chế bắn-và-quên giúp tạo sự chủ động hơn cho tên lửa khi không phải phụ thuộc vào dữ liệu được cung cấp từ máy bay phóng, cũng như tạo điều kiện cho máy bay sau khi bắn tên lửa có thể tự do cơ động làm nhiệm vụ khác, không phải tiếp tục “dẫn đường” cho tên lửa đến mục tiêu.
R-27T1 dài 3,7m; đường kính thân 0,23m; khối lượng phóng 245 kg. R-27T1 có thể phóng ở độ cao 24 km và đạt tầm bắn 70 km. Hệ thống dẫn đường của phiên bản này là loại đầu dò tín hiệu hồng ngoại.
Tương đương, phiên bản nâng cấp của R-27T1 là R-27ET1 với các thông số lớn hơn như chiều dài 4,5m và tầm bắn đạt 120 km. Khối lượng phóng của R-27ET1 là 343 kg và độ cao tối đa phi công được phép khai hỏa loại tên lửa này là 30 km. Tương tự, cơ chế dẫn đường của R-27ET1 cũng là sử dụng đầu dò hồng ngoại.
Tên lửa R-27 ở trạng thái bảo quản, khi cần thiết tên lửa sẽ được lắp cánh để đưa vào tác chiến
Các phiên bản tên lửa R-27P1 và R-27EP1 cũng là loại bắn-và-quên sử dụng đầu dò bị động bám theo tín hiệu radar. Nó chuyên được sử dụng để công kích các mục tiêu trên không phát ra tín hiệu radio như máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm AWACS hay máy bay chuyên gây nhiễu radar trong mọi điều kiện thời tiết hay ngày đêm. Mẫu R-27P1 có tầm bắn 72km, trong khi R-27EP1 có tầm bắn lên tới 110 km.
Tên lửa đối không tầm trung R-27 Alamo