Richard Fisher, một thành viên cao cấp của Trung tâm phân tích phân tích chiến lược quốc tế có trụ sở tại Washington, Mỹ tiết lộ rằng trong khoảng năm 2006, Trung Quốc đã bí mật chuyển giao cho Syria một số hệ thống radar trinh sát tầm xa.
Các hệ thống radar cảnh giới được Trung Quốc chuyển giao cho Syria bao gồm: Radar cảnh giới tầm xa 3D JYL-1, radar phát hiện mục tiêu bay thấp LLQ120 2D và radar giám sát tầm xa băng tần VHF JY-27. Trong các loại radar này, đáng chú ý là loại radar trinh sát tầm xa JYL-1, đây là loại radar cho 3 tham số mục tiêu.
Loại radar này có phạm vi phát hiện mục tiêu 320km với độ cao tối đa 25km, radar JY-27 có khả năng phát hiện mục tiêu tới 400km, radar LLQ120 có khả năng phát hiện các mục tiêu bay thấp ở cự ly 200km. Đây đều là những loại radar được đánh giá khá hiện đại của Trung Quốc.
Nếu có một chiến dịch quân sự nhắm vào Syria thì đây là cơ hội không thể tốt hơn để kiểm chứng khả năng của các hệ thống radar do Trung Quốc sản xuất. Nó là một cơ hội cho cả Trung Quốc lẫn Mỹ trong việc đánh giá khả năng gây nhiễu và chống nhiễu của nhau.
Khả năng kháng nhiễu của radar Trung Quốc là điều mà Mỹ hết sức quan tâm trong việc hoạch định các kế hoạch nhằm chống lại chiến lược "chống tiếp cận” của Trung Quốc. Ông Fisher nhận định rằng, nhiều loại radar của Trung Quốc được phát triển để cung cấp cho Bắc Kinh cơ sở hạ tầng điện tử an toàn với các biện pháp tác chiến điện tử”.
Ông cho biết, trong quá khứ, Bắc Kinh đã thông qua các công ty viễn thông tiến hành hỗ trợ các phương tiện radar cho chính quyền Saddam Hussein nhằm tăng cường khả năng nhắm mục tiêu các máy bay khi Mỹ đang thực thi vùng cấm bay tại Iraq.
Nếu Mỹ tấn công Syria, đó sẽ là cơ hội tốt để kiểm chứng khả năng của radar Trung Quốc, trong ảnh radar cảnh giới tầm xa JY-27.
Có một câu hỏi cấp bách hiện nay là những hệ thống radar này của Trung Quốc có tạo ra nhiều mối đe dọa cho các máy bay Mỹ hay không? Sean O'Connor, biên tập viên của tạp chí IMINT & Analysis nhận định, Syria có khoảng 50 cơ sở cảnh báo sớm và tác chiến điện tử kết hợp giữa các hệ thống của Nga và Trung Quốc.
Các hệ thống radar cảnh báo sớm của Trung Quốc có thể phát hiện được các máy bay Mỹ ngay cả đối với những máy bay tàng hình. Trong đó, loại radar JY-27 được đánh giá khá cao bởi đây là một radar tần số thấp, bước sóng dài băng tần VHF luôn có khả năng bắt máy bay tàng hình tương đối tốt.
Hệ thống này đã được triển khai tại phía Bắc và phía Nam thành phố Palmyra ở miền trung Syria, ông O’Connor nhận định: “Phạm vi của JY-27 có thể kiểm soát một khu vực rộng lớn trên không phận Syria, kết hợp với một số lượng đáng kể radar khác ở các khu vực xung quanh”.
Một loại radar khác cũng có khả năng nhưng ít được biết đến là radar LLQ120, đây là một loại radar chuyên bắt thấp, được thiết kế đi kèm cùng với hệ thống phòng không HQ-9 của Trung Quốc. Radar này có khả năng kiểm soát 72 mục tiêu ở cự ly 200km. Mặc dù Syria không có HQ-9 nhưng vẫn có thể sử dụng radar LLQ120 như một hệ thống cảnh báo sớm chuyên dụng.
Ecuador đã từng kiện Trung Quốc bán radar chất lượng kém cho họ, không biết Syria có phải là nạn nhân tiếp theo không.
Theo các thông tin tình báo mới nhất, Syria có 4 radar LLQ120 được triển khai tại các khu vực Dar Ta `izzah, Baniyas, Tartus, và Kafr Buhum. Loại radar cảnh báo sớm 3D JYL-1 đang được triển khai tại Kafr Buhum.
Vấn đề đang được giới phân tích quân sự quan tâm là các hệ thống radar cảnh báo sớm của Trung Quốc có thể truyền dữ liệu mục tiêu cho các hệ thống phòng không của Liên Xô trước đây hay không? Việc thiếu khả năng tương tác giữa các hệ thống radar cảnh giới và hệ thống phòng không có thể làm mất đi tính giá trị của hệ thống cảnh báo sớm.
John Wise một nhà phân tích về radar tại Anh đã nói “Mỹ có một số thông tin cơ bản về các hệ thống radar của Trung Quốc nhưng lại rất thiếu hiểu biết về trò chơi tác chiến điện tử của các hệ thống radar này”. Ông bình luận thêm “Tác chiến điện tử là một chiến thuật được ưu tiên rất cao trong các hoạt động quân sự của phương Tây và NATO có rất nhiều kinh nghiệm cũng như lợi thế tuyệt đối trong vấn đề này, chúng tôi rất quan tâm Syria sẽ phản ứng thế nào trước đòn tác chiến điện tử của NATO”
Tuy vậy, sẽ là sai trái nếu cho rằng NATO có thể hoàn toàn chiến thắng khi tiến hành các biện pháp tác chiến điện tử với radar Trung Quốc bởi nó còn liên quan đến khá nhiều yếu tố khác nhau như: khoảng cách, mục tiêu, tần số gây nhiễu cũng như các yếu tố bất ngờ khác.
Một vấn đề quan trọng khác là Syria hiểu biết được bao nhiêu trong các hệ thống radar của Trung Quốc, họ có thể nhận biết được sự khác biệt trên màn hình radar do các biện pháp gây nhiễu tạo ra hay không? Syria có rút ra được bài học nào từ sự thất bại trong tác chiến điện tử của Libya năm 2011 hay không?
Cuối cùng ông O'Connor đánh giá khá cao tiềm năng của hệ thống phòng không Syria. Mỹ có thể sẽ mất một số máy bay trong các hoạt động quân sự tại Syria.
Bài vở và ý kiến đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về email: quansu@soha.vn. Trân trọng!
