Phần 1: Thủy ngân đỏ - Huyền thoại và sự thật
Phần 2: Bí ẩn xung quanh bom nhiệt hạch: Sự thật về thủy ngân đỏ (II)
Vũ khí hủy diệt hàng loạt
Hành trình tìm kiếm thủy ngân đỏ của IS bắt đầu vào tháng 1/2014, khi Abu Omar, một tay buôn lậu chuyên cung cấp hàng hóa cho IS, gặp một chỉ huy của tổ chức này tại Tal Abyad - thị trấn Syria gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.
Có biệt danh là “Cá sấu”, tên chỉ huy này phụ trách an ninh cho khu vực trên, đồng thời còn có thêm một nhiệm vụ đặc biệt khác, đó là tìm mua thủy ngân đỏ, hợp chất mà theo IS có thể được dùng để chế tạo bom có sức công phá không thua kém vũ khí hạt nhân.
Abu Omar đã bắt đầu hoạt động buôn lậu kể từ khi nội chiến nổ ra tại Syria vào năm 2011. Qua thời gian, Abu dần trở thành một mắt xích quan trọng trong hệ thống hậu cần của IS.
Abu cung cấp đủ mọi mặt hàng cho tổ chức khủng bố này, từ áo chống đạn, bộ đàm, thiết bị y tế, cho đến điện thoại vệ tinh.
Người này từng có lần cung cấp 1500 nhẫn bạc với mặt nhẵn để IS đóng biểu tượng của mình lên đó. Một tay súng đến từ Pháp từng đặt hàng Abu để tìm mua một con mèo giống Thổ Nhĩ Kỳ.
Những tay buôn lậu như Abu sử dụng những tuyến đường quen thuộc từ Thổ Nhĩ Kỳ qua Syria mà không gặp khó khăn với lực lượng biên phòng Thổ Nhĩ Kỳ.
“Chúng tôi mua chuộc hết bọn họ rồi”, Abu cho biết. Tuy nhiên tìm mua thủy ngân đỏ lại là một vấn đề hoàn toàn khác.
IS rõ ràng là đang muốn phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt của riêng mình. Song mức giá mà tổ chức sẵn sàng trả cho thủy ngân đỏ khiến đây là món hời không thể bỏ qua.
Ảnh minh họa cho "thủy ngân đỏ". Nguồn: iStock
"Săn" thủy ngân đỏ
"Cá sấu" gửi cho Abu Omar một số hình ảnh của vật được cho là thủy ngân đỏ. Đó là những thanh hình trụ màu đỏ nhạt có kích thước gần bằng một ổ bánh mì.
"Cá sấu" cho biết mình sẵn sàng trả đến 4 triệu USD, cộng với hoa hồng 100.000 USD của Abu, cho mỗi thanh vật liệu trên.
Hình ảnh này khác hẳn với những lời đồn đại trong giới buôn lậu vũ khí về thủy ngân đỏ: một chất lỏng sệt với màu đỏ tươi ánh kim loại.
Trong khi đó, vật thể trong những bức ảnh của "cá sấu" trông khá giống những miếng nhựa được ép khuôn. Nguồn gốc của chúng có thể đến từ một sự kiện xảy ra vào năm 2013 tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo tường thuật từ báo chí nước này, 3 người bị bắt tại Kayseri, một thành phố ở miền trung Thổ Nhĩ Kỳ, vì tội buôn lậu các “đầu đạn thủy ngân đỏ”. Và hình ảnh về những “đầu đạn” này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội trước khi đến tay IS.
Abu Omar tin rằng mình có manh mối đáng giá từ một người anh họ ở Syria, và đang là thành viên của Jabhat al-Nusra. Đây là một nhánh của Al-Qaeda nhưng đồng thời cũng là đối thủ IS.
Theo lời kể của người anh họ này, Nusra đã tịch thu được một số đầu đạn thủy ngân đỏ từ Ghuraba al-Sham, một nhóm phiến quân khác mà Nusra đã thâu tóm quyền kiểm soát từ 2013 sau khi hành quyết tất cả các chỉ huy của nhóm này.
Những đầu đạn đó rất giống với hình ảnh mà "cá sấu" gửi cho Abu Omar.
Sau khi rời Tal Abyad, Abu Omar nhanh chóng móc nối được với người anh họ của mình tại tiền tuyến, gần thành phố Latakia, để chuẩn bị cho cuộc mua bán.
Tuy nhiên kế hoạch nhanh chóng đổ bể khi người anh họ nghi ngờ Abu đang thay mặt IS để mua thủy ngân đỏ.
IS tin rằng thủy ngân đỏ có thể được dùng để chế tạo bom. Ảnh minh họa: istock.
Trong hơn 1 năm sau đó, "cá sấu" tiếp tục yêu cầu Abu Omar tìm mua thủy ngân đỏ. Ngoài ra, hắn cũng muốn có những “tấm chắn nhiệt”, để bảo vệ các mục tiêu của IS khỏi cảm biến của các máy bay Mỹ.
Lần liên lạc cuối cùng giữa cá sấu và Abu Omar là vào tháng 6/2015. Lúc nào Tal Abyad đang bị lực lượng người Kurd vây hãm. Và đến tháng 11 vừa qua, thành phố này thất thủ và "cá sấu" cũng biến mất từ đó.
Khi kể lại câu chuyện trên cho phóng viên của tờ New York Times, Abu Omar cũng nhấn mạnh rằng bản thân mình rất tin tưởng vào sự tồn tại và sức mạnh của thủy ngân đỏ.
Hai năm trước, Abu Omar từng trực tiếp tham gia một buổi thử nghiệm khả năng của thủy ngân đỏ, cũng do IS tổ chức, với 3,5 gram thủy ngân đỏ dạng lỏng và 1 thùng chứa nước clo.
Một chỉ huy của IS dùng kim để chuyển một giọt thủy ngân đỏ vào thùng chứa nước clo. Và chỉ trong nháy mắt, một màn khói với mùi khó chịu bốc lên, khiến tất cả mọi người phải rời căn phòng, sau đó là rời khỏi tòa nhà.
Abu cũng tin rằng lực lượng người Kurd đã mua được những đầu đạn thủy ngân đỏ từ một tay buôn lậu khác.
Tất cả những thông tin trên của Abu Omar đều không thể được kiểm chứng, song với việc niềm tin vào sự tồn tại của thủy ngân đỏ rất phổ biến tại khu vực Trung Đông thì việc IS tích cực tìm mua loại hợp chất này cũng không có gì đáng ngạc nhiên.
