Đại tá phi công Nguyễn Xuân Trường, Trung đoàn trưởng Trung đoàn Không quân 917 giai đoạn 1978-1979, người từng lái được 9 loại trực thăng khác nhau của Nga, Mỹ, Pháp, trong đó có UH-1. Ảnh: T.Đ.
Được sản xuất từ năm 1955, UH-1 có khoảng hơn 10 phiên bản khác nhau, thế hệ cuối cùng là UH-1H.
Những chiếc trực thăng đang sử dụng tại Trung đoàn Không quân 917 là trực thăng UH-1H đã được chính hãng sản xuất của Mỹ nâng cấp, lắp đặt máy móc, thiết bị mới, đủ điều kiện sử dụng.
Chiếc trực thăng đầu tiên của không quân Việt Nam là UH-1A.
Đại tá phi công Nguyễn Xuân Trường, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn Không quân 917 những năm 1978-1979, cho biết:
Trung đoàn không quân 917 lúc mới thành lập gồm 4 phi đội, toàn bộ là máy bay chiến lợi phẩm thu được, trong đó có 2 phi đội UH-1, 1 phi đội CH-47, 1 phi đội trinh sát L-19, U-17.
Thời điểm thành lập Trung đoàn Không quân 917, trung tá phi công Lê Đình Ký là trung đoàn trưởng đầu tiên, Chính ủy là thiếu tá phi công Trần Tấn Sơn. Thiếu tá phi công Nguyễn Xuân Trường là trung đoàn phó…
Kể từ khi phi công Hồ Duy Hùng, là người của ta cài vào quân đội Sài Gòn cũ, lái chiếc trực thăng UH-1 với đầy đủ vũ khí, đạn dược của Không lực Việt Nam Cộng Hòa bay ra vùng giải phóng vào ngày 7/11/1973, có thể nói Không quân Nhân dân Việt Nam lần đầu tiên được trang bị trực thăng UH-1.
Trực thăng UH-1 của Trung đoàn Không quân 917 từng tham gia giải phóng miền Nam, giải phóng Quần đảo Trường Sa, đánh Khmer Đỏ từ những ngày đầu tiên khi chúng đổ bộ chiếm các đảo Thổ Chu, bắc đảo Phú Quốc.
Các phi đội trực thăng UH-1 của Trung đoàn Không quân 917 cũng tham chiến, tiễu phỉ Fulro, ổn định tình hình Tây Nguyên sau chiến tranh.
Khẩu minigun 6 nòng gắn trên UH-1 chuẩn bị cho đợt diễn tập bắn đạn thật phối hợp quân binh chủng. Ảnh: T.Đ.
Đại tá phi công Nguyễn Xuân Trường cho biết, UH-1 là loại trực thăng đa dụng, vừa để chở quân, tiếp tế, cứu thương, trinh sát vừa tham chiến rất hiệu quả.
Trực thăng UH-1 có thể trang bị nhiều loại vũ khí khác nhau. Khi chở quân, UH-1 trang bị 2 trung liên 1 nòng bắn dọn bãi đổ quân.
Khi tác chiến, UH-1 trang bị đại liên minigun 6 nòng có khả năng bắn tới 4.000 viên/phút và 2 thùng rocket tổng cộng 14 quả rocket, có thể gắn nhiều loại rocket khác nhau, yểm trợ rất hiệu quả cho bộ binh, xe tăng tấn công mục tiêu mặt đất.
Tổ bay UH-1 thường có từ 3-4 người lính gồm một phi công lái chính, một phi công lái phụ, một dẫn đường kiêm cơ giới trên không và một xạ thủ súng máy.
UH-1 thiết kế để chở một tiểu đội lính Mỹ với 11 người lính trang bị đầy đủ vũ khí đạn dược, hay 1 tấn hàng, tương đương 20 bao gạo.
So với Mi-8 hay Mi-171, UH-1 không kén chọn bãi, có thể hạ cánh trên nền đất yếu, lồi lõm như mặt ruộng, thời gian đổ quân chỉ 10 giây, trong khi máy bay Mi cần bãi đáp phù hợp, xoay xở chậm, thời gian đổ quân mất ít nhất 1 phút…
