Iran bắt sống máy bay tối tân: Mỹ nhận thêm quả đắng - Sợi dây kinh nghiệm dài vô tận?

Phòng không Israel bắn rơi "UAV Mỹ"?

Vào tháng 2/2018, trong một vụ đụng độ trên không, một sĩ quan cao cấp của Không quân Israel nói với các phóng viên rằng máy bay không người lái (UAV) Iran thâm nhập lãnh thổ Israel từ Syria bị đánh chặn là một bản sao của chiếc RQ-170 Sentinel do Mỹ chế tạo.

Chuẩn Tướng Tomer Bar, tham mưu trưởng của Không quân Israel nói rằng UAV được xác định là loại Shahed 171 do Iran sản xuất đã bị trực thăng của Israel bắn hạ.

UAV Shahed 171 được phóng bằng đường cao tốc và từ nóc xe với tốc độ cao.

RQ-170 Sentinel "xấu số" nói trên đã bị lực lượng Iran chế áp điện tử và ép hạ cánh trên lãnh thổ Iran vào năm 2011 khi đang thực hiện nhiệm vụ ở khu vực biên giới Afghanistan và Iran.

Có hai bản sao được Iran tạo ra từ RQ-170. Một là Shahed 171, và đây được cho là máy bay trinh sát phản lực không người lái và biến thể tấn công có tên Saeqeh được trang bị bốn tên lửa dẫn đường bằng laser.

Chiếc Shahed 171 bị Israel theo dõi và bắn hạ là một thử nghiệm cho cả hai bên: Đối với Iran, điều đó cho thấy họ cần phải cải thiện các đặc tính tàng hình của bản copy RQ-170. Còn đối với Israel, đó là sự xác nhận về hiệu quả của mạng lưới phòng không của họ.

Trước đó vào tháng 5/2017, trong một dấu hiệu cho thấy các lực lượng của Hoa Kỳ hoặc đồng minh có thể đối mặt với các bản sao của RQ-170 Sentinel và gây nhầm lẫn, Quân đội Hoa Kỳ đã đưa UAV này vào sổ tay Nhận dạng Máy bay Trực quan.

Chiếc RQ-170 Sentinel bị chế áp điện tử và trưng bày tại Iran tháng 12/2011.

Iran đã "lừa" RQ-170 Sentinel ra sao?

Năm 2014, trong một buổi triển lãm giới thiệu UAV Shahed 171, Iran đã miêu tả quá trình tiếp cận và chế áp RQ-170 như sau: Iran lần đầu tiên phát hiện RQ-170 Sentinel vào mùa thu năm 2007, ở phía tây thành phố Isfahan, Iran.

Vị trí của thành phố Isfahan nằm sâu trong lãnh thổ Iran.

Các máy bay chiến đấu của Iran được cho là đã xuất kích để đánh chặn "vật thể bay bí ẩn" tuy nhiên không thành công.

Isfahan nằm sâu trong nội địa Iran và là căn cứ chính cho các máy bay Grumman F-14 Tomcat của Iran và cũng là nơi đặt các radar chống tàng hình JY-14 mua của Trung Quốc.

Lãnh đạo Iran Khamenei cũng đã được xem hình ảnh cắt từ cảnh quay quang điện quân sự của một chiếc RQ-170 đang bay.

Đoạn phim được quay từ năm 2009, chứng minh rằng ở thời điểm đó Tehran có khả năng theo dõi Sentinels trước khi "bắt sống" được chiếc RQ-170 vào năm 2011.

Cảnh quay quang điện cho thấy Iran đã theo dõi RQ-170 Sentinel từ năm 2009.

Những chiếc RQ-170 của Hoa Kỳ được cho là cất cánh từ sân bay Kandahar của NATO ở miền nam Afghanistan bắt đầu từ năm 2007 và từ sân bay ở UAE vào năm 2010.

Các kỹ sư của Tehran xác định rằng Sentinel sử dụng Hệ thống vệ tinh theo dõi và chuyển tiếp dữ liệu (TDRSS) để duy trì điều khiển bởi hệ thống phủ sóng trực tiếp trên toàn thế giới.

TDRSS không phải là một hệ thống mới, các vệ tinh đầu tiên của nó được phóng vào năm 1983. Không rõ tại sao RQ-170 lại dựa vào một mạng lưới cũ như vậy.

Iran đã gây nhiễu kết nối giữa RQ-170 và mạng lưới vệ tinh vào tháng 12/2011 và sau đó "lừa" máy bay không người lái rằng một đường băng ở Iran là đường băng tại sân bay Kandahar. Máy bay không người lái đã hạ cánh khá mạnh, làm hỏng một bánh hạ cánh.

Liệu kịch bản RQ-170 Sentinel có lặp lại trên chiếc RQ-4 Global Hawk tại eo Hormuz?

Hôm 23/6, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif đã đăng một bản đồ trên Twitter mô tả chi tiết về hành trình, địa điểm phát các cảnh báo và điểm bắn rơi máy bay không người lái Hoa Kỳ.

Bản đồ của Iran cho thấy chiếc RQ-4 Global Hawk bị một "lực vô hình" kéo vào không phận Iran trước khi bị khai hỏa tiêu diệt.

Ngoại trưởng Iran giải thích rằng đường màu xanh tương ứng với tuyến đường di chuyển của chiếc RQ-4 trước khi bị bắn hạ. Khu vực màu vàng là vùng thông tin chuyến bay Iran (FIR).

Trong hàng không , một vùng thông tin chuyến bay ( FIR ) là một vùng không phận được chỉ định trong đó cung cấp dịch vụ thông tin chuyến bay và dịch vụ cảnh báo (ALRS).

Đường màu đỏ đại diện cho lãnh hải Iran ; trong khi màu xanh lá cây chỉ ra giới hạn của vùng nội thủy.

Các chấm màu vàng đại diện cho các vị trí nơi UAV nhận được cảnh báo vô tuyến của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) gửi đến và chấm đỏ là nơi nó bị bắn rơi.

Có thể thấy rõ, trái với thông tin người Mỹ đưa ra rằng RQ-4 Global Hawk bị bắn rơi ở không phận quốc tế, có một "lực vô hình" nào đó đã làm chệch đường bay của nó vào trong không phận của Iran.

Và tất nhiên, nếu bản đồ này là chính xác, thì người Mỹ không có lý do gì có thể cáo buộc Iran "khiêu khích", và có lẽ cuộc tập kích đường không dự kiến diễn ra vào ngày 21/6 nếu được khai hỏa thì sẽ là một sai lầm hoàn toàn.

Cho tới nay, chưa có tuyên bố từ Iran rằng họ đã chế áp điện tử chiếc RQ-4 hay là một hành động có chủ ý từ phía Mỹ để xâm phạm không phận Iran.

Tuy nhiên hai bằng chứng không thể phủ nhận, đầu tiên là lực lượng phòng không Iran đã theo dõi chặt chẽ đường bay của các máy bay trinh sát Hoa Kỳ. Có thể nói họ nắm kẻ địch trong lòng bàn tay.

Bằng chứng thứ hai là khả năng chế áp điện tử với những chiếc Shahed 171 vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trinh sát trên khắp các chiến trường có sự tham gia của lực lượng IRGC Iran ở Trung Đông.