Thông tin Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận tên lửa S-400 Triumf mà không được dùng nghe đùa mà lại thật. Thực tế thì mới đây, trong một cuộc phỏng vấn, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gạ gẫm Ankara không nên kích hoạt hệ thống phòng không S-400.
"Có thể sẽ còn nhiều biện pháp trừng phạt tiếp theo, song thẳng thắn mà nói thì những gì chúng tôi thực sự mong muốn là (Thổ Nhĩ Kỳ) đừng đưa hệ thống S-400 vào hoạt động", ông Pompeo phát biểu trên kênh tin tức Bloomberg ngày 25/7.
Trước đó chỉ một ngày, theo TASS thì Nga đã hoàn thành giai đoạn đầu chuyển các lô hàng chứa các thành phần hệ thống phòng không S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Chấp nhận ý tưởng điên rồ thì muốn gì có nấy!
Rõ ràng là thông điệp của Ngoại trưởng Pompeo mong muốn Thổ Nhĩ Kỳ dù nhận đủ hệ thống S-400 Triumf nhưng hãy cứ để một góc và không nên kích hoạt chúng.
Mua nhưng không sử dụng thì cũng gọi là tạm chấp nhận được, tất nhiều đổi lại chắc chắn phía Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ các loại vũ khí hiện đại mà điển hình là tiêm kích tàng hình F-35.
Trước khi có "thông điệp" của ông Pompeo, Bộ trưởng Quốc phòng Ellen Lord nói với các phóng viên rằng Lầu Năm Góc sẽ loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình tiêm kích tàng hình F-35 vào tháng 3/2020 bất chấp Ankara đã đóng góp ngân sách không nhỏ vào dự án "khủng" này.
Ngoài F-35, nếu như Ankara chấp nhận đề xuất điên rồ của Mỹ, họ sẽ còn được cung cấp thêm nhiều loại vũ khí hiện đại khác, thậm chí là sẽ được ưu đãi có trong tay hệ thống phòng không tiên tiến nhất của Washington Patriot PAC-3 hay kể cả THAAD.
Nhưng phải nói rằng, nếu Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý, đó chắc chắn sẽ là "cú sốc khủng khiếp" trên thị trường vũ khí thế giới. Bởi xưa nay hiếm có trường hợp nào mua xong vứt đó không thèm dùng trừ phi đó là lô hàng lỗi kém chất lượng như nhiều loại vũ khí Trung Quốc từng gặp phải.
Gần đây nhất, Jordan đã rao bán một loạt các vũ khí gần như mới nguyên như lô UAV CH-4B mua của Trung Quốc vì quá kém chất lượng dù mới dùng chưa được bao lâu.
Chuyến hàng đầu tiên đưa các thành phần S-400 tới Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, "nhân vật chính" ở đây lại là S-400 Triumf, tuy chưa trải qua thực chiến nhưng được thế giới thừa nhận là hệ thống phòng không tối tân bậc nhất toàn cầu. Tầm bắn dù là 250km hay là 400km thì cũng là vượt xa nhiều loại vũ khí của phương Tây như SAM P/T hay Patriot.
Nếu Thổ Nhĩ Kỳ điên rồ nhận xong bỏ xó S-400 Triumf thì có lẽ chính quyền của Tổng thống Edorgan toàn những người "điên rồ".
Đó là còn chưa kể, quan hệ với Moscow mà Ankara dày công vun đắp lâu nay sau thảm kịch bắn rơi máy bay Su-24 của Không quân Nga tại Syria sẽ đổ vỡ.
Nga nhất định không chịu ngồi yên nhìn bộ khí tài tối tân của mình nằm không hoặc được chuyển giao cho Mỹ và đồng minh.
Giữ chứ tín với đối tác - được nhiều hơn mất!
Cho nên, dù chưa rõ từ nay tới tháng 3/2020, Ankara có thay đổi quan điểm hay không, nhưng có tới 99% khả năng chính quyền Tổng thống Erdogan sẽ giữ chữ tín của mình với Liên bang Nga.
Điều đó có lợi hơn rất nhiều cho Thổ Nhĩ Kỳ trong tương lai, bởi quan hệ hợp tác kỹ thuật - quân sự "đang bung nở hoa" giữa nước này và Nga chắc chắn không dừng lại sau thương vụ S-400 Triumf.
Hôm 18/7, theo TASS, tập đoàn nhà nước Rostec (Nga) đã đánh tiếng với Thổ Nhĩ Kỳ rằng họ sẵn sàng cung cấp các máy bay tiêm kích hiện đại Su-35 cho Ankara.
Su-35 sẽ là một giải pháp tốt nhất hiện tại dành cho Thổ Nhĩ Kỳ thay thế F-35. Tuy chỉ là dòng máy bay chiến đấu thế hệ 4++ nhưng Su-35 đôi khi được đánh giá còn cao hơn hẳn F-35.
Điểm nổi trội của tiêm kích Mỹ có chăng chỉ ở khả năng tàng hình, nhưng yếu tố cơ động - radar - vũ khí thì kém xa Su-35.
Thổ Nhĩ Kỳ có thể thay F-35 bằng Su-35 và Su-57 - họ sẽ không phải hối hận!
Và tương lai xa hơn, khi chương trình tiêm kích thế hệ thứ 5 Sukhoi Su-57 hoàn thành, phiên bản xuất khẩu ra đời thì chắc chắn Ankara sẽ là một trong những mục tiêu của máy bay tàng hình Nga.
Về vấn đề F-35, việc Thổ Nhĩ Kỳ bị loại là có khả năng cao, họ thậm chí có thể không nhận được khoản đóng góp cho chương trình từ Mỹ hoặc bị gây khó dễ.
Tuy nhiên, quan hệ Washington - Ankara ít có khả năng đổ vỡ hoàn toàn, chính quyền Tổng thống Trump vẫn cần Thổ Nhĩ Kỳ trong các vấn đề an ninh ở Trung Đông, nhất là cuộc chiến Syria. Vị trí của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực là không dễ thay thế hoàn toàn và chưa kể lấy ai để thay thế?
Cũng đang có những ý kiến cho rằng, việc Mỹ nổi điên với thương vụ S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là "cái cớ" để gây sức ép các vấn đề khác, hoàn toàn không liên quan tới chuyện S-400 gây nguy hại tới chương trình F-35.
Tờ Gunes dẫn lời cựu Phó Tổng Tham mưu trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ergin Sygun cho biết, một thập kỷ trước, chính quyền Mỹ đã thảo luận về việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35.
Ông nói, nếu Ankara nhận được những chiếc máy bay này thì cán cân lực lượng sẽ thay đổi ở Trung Đông và Israel sẽ mất ưu thế trên không.
Và Mỹ không thể cho phép điều này, vì họ mất quyền kiểm soát các nguồn năng lượng trong khu vực..
Cũng theo vị này, việc Mỹ cho rằng Nga sẽ nhận được những bí mật về F-35 thông qua S-400 là không chính đáng, các bí mật này đã được Moscow nắm bắt từ lâu.
Tóm lại, riêng trong thương vụ S-400 Triumf, hầu như không có chút khả năng nào Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nhất trí với Mỹ làm điều điên rồ sau khi nước này vượt qua nhiều năm sức ép từ Washington để đi tới giai đoạn cuối với Nga.
Quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị tổn hại, đó là chắc chắn nhưng chưa tới mức tan nát hoàn toàn.
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có được S-400 Triumf và sẽ còn có nhiều thứ khác nếu họ muốn, không nhất thiết phải F-35. Và cũng chưa chắc Mỹ sẽ dừng hẳn chương trình hợp tác quân sự với Thổ, vì với lý do trên thì việc cung cấp tàu chiến hay xe tăng không mấy ảnh hưởng.
Video máy bay An-124 Ruslan đưa các lô hàng S-400 Triumf tới Thổ Nhĩ Kỳ.