Israel ồ ạt phóng tên lửa tấn công Damascus: S-300 Syria bất lực hay "giả mù, giả điếc"?

Động thái leo thang nguy hiểm nhất từ sau vụ IL-20 bị bắn rơi

Lực lượng phòng không Syria đêm 25/12 lại một lần nữa phải gồng mình chống trả đợt tấn công mới của Israel nhằm vào những địa điểm được cho là cất giấu vũ khí và tên lửa ở gần Thủ đô Damascus.

Các vụ không kích diễn ra khi truyền thông nhà nước Syria đang cố gắng truyền tải đi không khí hân hoan đón mừng lễ Giáng Sinh. Syria "đang đón nhận chiến thắng trước chủ nghĩa khủng bố", hãng thông tấn Nhà nước Syria (SANA) đưa tin.

Tuy nhiên, vụ không kích đêm qua là sự kiện nghiêm trọng nhất kể từ tháng 9/2018 khi phòng không Syria giáng trả vụ Israel tấn công Latakia dẫn tới thảm kịch bắn rơi chiếc máy bay trinh sát IL-20 của Nga trên biển Địa Trung Hải.

Vụ việc đã buộc Moscow phải đi đến quyết định cung cấp hệ thống phòng không S-300 cho Syria đồng thời đanh thép cảnh báo "những chiếc đầu nóng" ở Israel về các hành động gây hấn tiếp theo.

Từ nhiều tháng nay, mọi việc tưởng như đã trở nên yên tĩnh. Vụ việc xảy ra hôm 29/11 và 9/12 ở Damascus đã khiến các hệ thống phòng không kích hoạt. Nhưng cả hai sự kiện này dường như vẫn chỉ mang tính nhỏ lẻ, trong đó một vụ rõ ràng là do báo động nhầm.

Thế nhưng, cuộc tấn công đêm 25/12 thì không giống như thế mà đó là một vụ leo thang lớn. Nó diễn ra khi Syria đang tìm cách đối phó với các cuộc khủng hoảng ở miền Đông đất nước sau quyết định rút quân của Mỹ.

Ngày 19/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải trên tài khoản Twitter thông báo về quyết định rút quân và kể từ đó đã diễn ra nhiều cuộc thảo luận xem điều gì sẽ diễn ra tiếp theo.

Thổ Nhĩ Kỳ muốn phát động một chiến dịch lớn nhằm vào phía Đông Syria để tấn công Các đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) mà Ankara cáo buộc là những phần tử khủng bố có liên hệ với Đảng Công nhân người Kurd (PKK). Trong khi đó, YPG lại là một phần lực lượng thuộc Liên minh chống IS do Mỹ đứng đầu.

Với chính quyền Syria hiện nay, đây là một vấn đề lớn, bởi vẫn có các binh lính quân đội hoạt động ở vùng phía Đông đất nước, tại Qamishli và Hasakeh. Chính phủ Syria duy trì các mối quan hệ hòa giải với YPG nhưng lại phải dựa vào Nga và Iran để đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ ở miền Đông.

Khi Damascus đang tập trung cho mục tiêu này và muốn có một Giáng Sinh yên lành để truyền đi thông điệp về sự ổn định sau nhiều năm nội chiến thì cuộc không kích của Israel đã phá vỡ bầu không khí đó, buộc Damascus phải nghĩ tới nhiều điều tồi tệ hơn có thể sẽ diễn ra tiếp theo.

Máy bay chiến đấu của Không quân Israel. Ảnh: Sputnik

Tên lửa S-300 Nga cung cấp cho Syria ở đâu?

Israel tuyên bố đã tấn công khoảng 200 mục tiêu trên khắp lãnh thổ Syria trong hai năm vừa qua. Theo truyền thông địa phương thì rất nhiều mục tiêu này nằm gần Damascus nhưng có lẽ Syria nghĩ rằng S-300 và sự trợ giúp của Nga sẽ làm giảm bớt các cuộc không kích đó.

Tuy nhiên, thay vào đó, Syria dường như đã không thể thành công trong việc ngăn chặn một vụ tấn công gần Damascus. Mặc dù các phương tiện truyền thông của nước này đưa tin, quân đội Chính phủ Syria đã đánh chặn tất cả các tên lửa tấn công vào các mục tiêu gần Damascus ngày 25/12. Lời khẳng định này nhiều khả năng không đúng.

Đầu tiên, Chính phủ Syria hiện nay cần phải tự chấn vấn xem liệu Nga đã thực sự nghiêm túc trong việc huấn luyện họ sử dụng hệ thống S-300 hay chưa và liệu S-300 có thực sự hiệu quả?

Hai vấn đề này có liên quan trực tiếp tới việc Damascus sẽ đối phó như thế nào với các thách thức mà nước này hiện vẫn đang phải đối diện. Israel tuyên bố, bất chấp Mỹ rút khỏi Syria, bất chấp Nga chuyển giao S-300 cho Syria, nước này vẫn sẽ tiếp tục tấn công sự hiện diện quân sự của Iran tại đây.

Tên lửa S-300 Nga khai hỏa. Ảnh: Sputnik

Chính phủ Syria hiện rất muốn đảm bảo an toàn cho Damascus và đang tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Idlib và miền Đông đất nước. Nhưng tất cả những điều này đều phải phụ thuộc vào Nga.

Syria cũng muốn nhờ Nga giúp nâng cao khả năng phòng thủ cho những địa bàn xung quanh Damascus. Tuy nhiên, các vụ tấn công tên lửa đêm 25/12 hôm qua cho thấy Damascus còn lâu mới đối đầu được với các vụ không kích nhằm vào thủ đô và địa bàn lân cận của nước này.

Cuộc tấn công Syria vào đúng dịp lễ Giáng Sinh có lẽ không phải là điều quá ngạc nhiên với giới quan sát tình hình Trung Đông, bởi dựa vào những tuyên bố của Israel thì sớm muộn gì nó cũng diễn ra, nhưng sự kiện đưa đến một câu hỏi không dễ trả lời: S-300 của Nga đang ở đâu?

Đúng là trên thực tế, Nga vẫn đang trong quá trình huấn luyện các kíp chiến đấu Syria vận hành hệ thống S-300 và vẫn chưa bàn giao quyền điều khiển hệ thống này cho Quân đội Syria.

Nhưng một "thuyết âm mưu" nữa được đặt ra ở đây: Liệu có khả năng Nga sẽ không bao giờ làm như vậy vì Moscow và Tel Aviv đã thỏa thuận ngầm với nhau để Israel tiếp tục được tự do tấn công các vị trí của Iran và Hezbollah ở Syria, miễn là "đừng động chạm tới người Nga"?

Nếu như vậy, S-300 Syria có thể sẽ chẳng bao giờ khai hỏa, trừ phi các lợi ích của Nga tại đây bị tác động trực tiếp từ những vụ tấn công của người Israel.