Tàu sân bay USS Ronald Reagan ở Biển Đông năm 2020. Ảnh: Hải quân Mỹ
Khoảng trống khó lấp đầy
Theo hai quan chức Mỹ giấu tên, tàu sân bay USS Ronald Reagan của Mỹ đang đồn trú tại Nhật Bản dự kiến sẽ đến Trung Đông trong một vài ngày tới để hỗ trợ quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan.
Giới phân tích cho rằng, động thái này có thể để lại khoảng trống lớn của Mỹ trong khu vực vào thời điểm Trung Quốc đang gia tăng sự hiện diện ở Biển Đông và vùng biển gần Đài Loan.
Ông Collin Koh, chuyên gia tại Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam (Singapore) nhận định, Trung Quốc có thể lợi dụng quyết định di chuyển tàu sân bay của Mỹ làm bằng chứng cho lập luận của nước này rằng Washington không thể giữ vững các cam kết của mình ở châu Á-Thái Bình Dương. “Đó sẽ là thông tin hữu ích cho hoạt động tuyên truyền của Trung Quốc”.
Chuyên gia Collin Koh nhấn mạnh, tàu sân bay của Mỹ không thể vắng bóng tại châu Á-Thái Bình Dương trong thời gian dài và “chắc chắn chính phủ nhiều nước trong khu vực sẽ tỏ ra lo ngại về “lỗ hổng” trong thế trận quân sự của Mỹ.
Còn Thomas Shugart – thành viên cấp cao của Trung tâm An ninh Mỹ mới nhận định, việc để lại khoảng trống tại khu vực phủ sóng của tàu sân bay Mỹ ở châu Á dường như đi ngược lại với các ưu tiên quốc phòng của Washington.
“Chiến lược quốc phòng mới nhất của Mỹ nêu rõ ưu tiên hàng đầu là đối phó với thách thức quân sự từ Trung Quốc thay vì tiếp tục can dự vào các cuộc chiến tranh tại Trung Á và Trung Đông. Vì thế chúng tôi có chút ngạc nhiên khi biết tàu sân bay duy nhất của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương sẽ bị rút khỏi khu vực này”, chuyên gia Thomas Shugart cho biết.
Một số quan chức Mỹ cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin có thể ký quyết định điều động tàu sân bay USS Ronald Reagan trong tuần này.
Tuy vậy số lượng tàu tuần dương và tàu khu trục đi cùng với nó vẫn đang được xem xét. USS Ronald Reagan sẽ thay thế tàu sân bay USS Dwight D. Eisenhower hiện đang hoạt động ở Trung Đông nhưng sắp phải trở về căn cứ ở Norfolk, Virginia để bảo dưỡng vào tháng 7 tới.
Mỹ có kế hoạch triển khai một tàu sân bay ở Vịnh Persian giúp bảo vệ các binh sỹ của nước này tại Afghanistan cho đến khi rút toàn bộ lực lượng về nước trước ngày 11/9/2021.
Tầm quan trọng của USS Ronald Reagan
Tàu USS Ronald Reagan – hiện đang neo đậu tại cảng hải quân Yokosuka của Nhật Bản, là tàu sân bay tiền phương duy nhất của Hải quân Mỹ. Đây là khí tài quân sự lớn nhất và mạnh mẽ nhất của quân đội Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trước đó vào mùa Hè năm 2020, USS Ronald Reagan và USS Nimitz – một tàu sân bay khác hoạt động trong khu vực, đã tham gia cuộc tập trận chung ở Biển Đông. Tàu sân bay USS Nimitz sau đó trở lại bang Washington (Mỹ) vào tháng 3/2021 sau gần 1 năm lênh đênh trên biển.
Hồi đầu năm nay, Mỹ cũng triển khai USS Theodore Roosevelt tham gia các cuộc tập trận ở Biển Đông nhưng con tàu đã quay trở lại cảng San Diego trong tuần này.
Các tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ có chiều dài hơn 335m, nặng 97.000 tấn. Trên mỗi con tàu có 75 máy bay, trong đó có máy bay chiến đấu F/A-18.
Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, đồn trú tại Nhật Bản cho biết, việc triển khai tàu Reagan tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương sẽ giúp nó di chuyển tới các căn cứ dự phòng trong khu vực nhanh hơn 17 ngày so với các tàu sân bay được điều động từ lục địa Mỹ.
Thời gian gần đây, Trung Quốc liên tiếp gia tăng sự hiện diện quân sự trên Biển Đông. Hồi đầu tuần này, quân đội Trung Quốc cho biết, các máy bay chiến đấu của lực lượng này đã “dội hàng nghìn quả bom vào các mục tiêu hàng hải trên biển” trong một cuộc tập trận thường niên. Trước đó, Trung Quốc đã triển khai tàu sân bay Liêu Ninh tại Thanh Đảo và tàu sân bay Sơn Đông tại đảo Hải Nam ở rìa phía bắc Biển Đông.
Mỹ sẽ lấp đầy khoảng trống do tàu sân bay Reagan để lại như thế nào?
Ông Carl O.Schuster (cựu Giám đốc bộ phận điều hành của Trung tâm tình báo hỗn hợp - Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ) cho rằng, Mỹ vẫn có những khí tài khác để thay thế khi tàu sân bay USS Ronald Reagan được thuyên chuyển tới Trung Đông.
Ông Schuster cho biết, tàu tấn công đổ bộ của Mỹ mang theo chiến đấu cơ F-35 đang đồn trú tại Nhật Bản có thể tạm thời lấp chỗ trống của USS Ronald Reagan tại các vùng biển châu Á-Thái Bình Dương.
Ngoài ra, vẫn còn nhiều phương án khác để tăng cường sự hiện diện quân sự. “Tôi cho rằng không quân Mỹ sẽ điều máy bay ném bom tới Biển Đông trong thời gian USS Ronald Reagan vắng mặt. Dù không có được sự hiện diện mạnh mẽ như tàu sân bay nhưng ít nhất hành động này cũng giúp gửi đi thông điệp tương tự về mặt chính trị”, chuyên gia Schuster lưu ý.
Việc triển khai tàu USS Ronald Reagan tới Trung Đông có thể diễn ra cùng thời điểm nhóm tác chiến tàu sân bay HMS Queen Elizabeth của Hải quân Anh thực hiện chuyến thăm khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
HMS Queen Elizabeth đã rời cảng Portsmouth ở phía Nam nước Anh ngày 20/5 để bắt đầu cuộc hành trình kéo dài 28 tuần nhằm thực hiện một loạt nhiệm vụ về ngoại giao, thương mại và quốc phòng.
Nhóm tác chiến tàu sân bay sẽ đi qua Biển Đông và biển Philippines trong khuôn khổ hành trình dài khoảng 26.000 hải lý (khoảng 48.000 km) như một thông điệp khẳng định sức mạnh của hải quân Anh.
“Do nhóm tác chiến tàu sân bay của Anh được tháp tùng bởi các binh sỹ và khí tài quân sự của Mỹ, nên đây sẽ là một công cụ hữu ích để thể hiện sự đoàn kết của Mỹ với các đồng minh trong khu vực khi tàu USS Ronald Reagan vắng mặt”, chuyên gia Collin Koh đánh giá.
Tàu sân bay USS Ronald Reagan gần đây đã rời cảng Nhật Bản để tiến hành các bước kiểm tra, đánh giá cần thiết cho việc thực hiện nhiệm vụ mới./.