Theo nội dung mới được công bố về buổi điều trần kín trước Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ hồi tháng 5 của cựu Ngoại trưởng Tillerson, quan chức này tiết lộ con rể của Tổng thống Trump, ông Jared Kushner đã có những hoạt động với lãnh đạo của các quốc gia khác độc lập với sự kiểm soát của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Điều này đã khiến ông Tillerson không thể nắm bắt được những diễn biến mới trong các chính sách ngoại giao của Washington hay những cơn khủng hoảng địa-chính trị đang chuyển biến phức tạp, tờ The New York Times hôm 27-6 cho biết.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tại cuộc họp Nội các năm 2017 với Ivanka Trump và Cố vấn cấp cao Jared Kushner ngồi đằng sau. Ảnh: REUTERS
Theo đó, tại phiên điều trần, ông nhiều lần bày tỏ ông cảm thấy bị "tấn công bất ngờ" trước những phát hiện về những cuộc gặp mặt bí mật của con rể ông Trump với lãnh đạo nước ngoài.
Ông kể lại trong một lần được báo tin là ông đã tình cờ vào cùng một nhà hàng ở bang Washington trong lúc người đồng cấp Mexico Luis Videgaray và ông Kushner đang thảo luận với nhau về một "kế hoạch hành động khá chi tiết" mà ông không "hay biết gì về sự tồn tại của nó".
Ông Tillerson nhớ lại rằng "sắc mặt của Ngoại trưởng Mexico tái đi" khi trông thấy ông bước vào và nói "Chào mừng đến Washington...nhớ gọi cho tôi trước nếu lần sau ông muốn ghé chơi".
Một lần khác, ông cho biết cảm thấy "hết sức ngạc nhiên" khi được nghe về khủng hoảng ngoại giao 2017 mà Qatar, một đồng minh chiến lược của Mỹ ở Trung Đông, gặp phải khi bất ngờ nhiều nước khác trong khu vực cắt quan hệ ngoại giao vớ. Ông nói rằng lúc đó ông ở Úc với cựu Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis và cả hai đều không có thông tin gì.
Sau này, ông mới được nghe về những cuộc gặp trực tiếp trước khi khủng hoảng xảy ra giữa lãnh đạo các nước trên với Jared Kushner, bao gồm cả một buổi hội đàm kín có con rể ông Trump, cựu chiến lược gia cho Tổng thống Stephen K. Bannon cùng lãnh đạo hai nước Saudi Arabia và Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) diễn ra hồi tháng 5-2017.
Trong các cuộc gặp này, các nước đều đã bày tỏ ý định sẽ cô lập Qatar, nhưng Washington tại thời điểm đó từ chối nước này biết trước vụ việc sẽ xảy ra.
Khi được hỏi về cảm nhận của mình, cựu Ngoại trưởng Tillerson bức xúc cho biết ông rất tức giận vì "Tôi không được lên tiếng. Quan điểm của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng không được đưa ra".
Ông Tillerson cũng tiết lộ rằng ông cũng đã nhiều lần yêu cầu con rể Tổng thống dừng những chuyến đi sang nước ngoài "với mục đích riêng" mà không thông qua trước với Đại sứ quán ở đó hoặc với Bộ Ngoại giao.
"Khi tôi nói về điều đó, ông ấy nói rằng sẽ cố gắng làm việc tốt hơn. Nhưng cũng không có nhiều thay đổi, điều này làm mọi người khó làm việc vì không bắt đầu từ cùng một điểm", cựu Ngoại trưởng Mỹ nhớ lại.
Trong một diễn biến khác, ông Tillerson từ chối bình luận về câu hỏi liệu ông có đánh giá Tổng thống Trump là "một gã tồi" hay không. Tuy nhiên, ông Tillerson được cho là đã phàn nàn về quãng thời gian làm việc với Tổng thống Trump mà ông mô tả là "không chịu đọc báo cáo tổng hợp mỗi ngày và thường bị xao lãng bởi các vấn đề bên lề", nhấn mạnh ông thường phải rút ngắn những tin nhắn của mình cho ông Trump và chỉ tập trung vào một chủ đề duy nhất.