Bạn đọc Trần Thị Diệu Q. (35 tuổi, quận 2, TP HCM), hỏi: Tôi ăn kiêng 4 tháng nay với chế độ ăn nhiều rau, quả, giảm tinh bột và đạm tối đa kèm với tập thể dục. Có ngày tôi chỉ ăn 2 đĩa rau luộc, trái cây và ít cháo. Tôi giảm cân rất tốt nhưng dường như người không hợp với chế độ ăn này nên sức khỏe xuống dốc, gặp hàng loạt vấn đề: mặt mũi xanh xao, dễ mệt mỏi, hay bị chóng mặt, mất ngủ , cảm thấy dễ cáu gắt hoặc dễ trầm uất, dễ bị cảm lạnh, tập luyện thì hay chuột rút… Nhưng đi khám không ra bệnh gì. Có người bảo nhìn tôi giống suy dinh dưỡng, ăn uống thiếu chất. Xin cho hỏi có thể tại chế độ giảm cân của tôi không? Tôi phải điều chỉnh bằng cách nào?
Lương y Đinh Công Bảy, Tổng Thư ký Hội Dược liệu TP HCM, trả lời:
Với cách ăn thiếu chất mà bạn đã duy trì nhiều tháng nay và các triệu chứng bạn đã nêu trong thư, tôi cho rằng bạn đã bị thiếu vitamin B12 khá nghiêm trọng.
Vitamin B12 vốn tồn tại chủ yếu trong thịt, cá, trứng, sữa…, nói chung là các món ăn từ động vật, vì vậy người ăn chay hoặc ăn kiêng đạm giống bạn rất dễ bị thiếu hụt.
Thiếu vitamin B12 gây hàng loạt triệu chứng. Đầu tiên dễ nhận ra nhất là tình trạng thiếu máu khiến mặt mày xanh xao, các móng tay, móng chân nhợt nhạt, mất đi sắc hồng. Bạn sẽ dễ mệt mỏi, chóng mặt dù không phải làm việc gì quá nặng, ngủ không ngon, mất ngủ. Chức năng thần kinh cũng bị rối loạn, khó kiểm soát cảm xúc, sức đề kháng suy giảm…
Để chấm dứt tình trạng này, bạn cần khôi phục lại các món ăn giàu đạm. Không nên kiêng khem quá đáng, bỏ bớt hoặc ăn quá ít một nhóm chất nào, bao gồm tinh bột. Quá vội giảm cân có khi giảm luôn sức khỏe.
Ngoài thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu cũng là nguồn B12 tốt cho dù không dồi dào như các sản phẩm động vật. Đậu nành lên men (tương, chao) và các loại rau màu xanh đậm (súp lơ xanh, cải bó xôi...) cũng có B12 tương đối nhiều.
Nếu cải thiện cách ăn uống một thời gian mà sức khỏe của bạn vẫn bất ổn hoặc cảm thấy khó khăn khi ăn uống trở lại như bình thường, bạn nên đi khám.