Dân Ukraine ở miền Đông bức xúc với chính quân đội Ukraine
Đứng bên ngoài ngôi nhà của mình, chỉ tay về cái hố do rocket nổ tạo ra trên đường đi của mình, một cư dân người Ukraine ở vùng chiến sự tỏ thái độ giận dữ. Bà nhanh chóng quy trách nhiệm cho quân đội Ukraine về cuộc tấn công này. “Họ giết hại chúng tôi. Các binh sĩ của chúng tôi lại đang giết hại chúng tôi”.
Người phụ nữ tên Natasha này đổ lỗi về vụ tập kích tên lửa cho quân đội Ukraine chứ không phải lực lượng Nga đang thực hiện tấn công thành phố Bakhmut gần đó và bao vây các thị trấn khác trong 8 tháng qua.
Giống như thông tin trong các hoạt động tuyên truyền của Nga, những người dân địa phương như Natasha đã tố cáo phương Tây gây ra cuộc xung đột vũ trang, đồng thời chỉ trích quân đội Ukraine đã pháo kích nhà cửa của họ nhằm buộc họ phải rời khỏi nơi đây.
Bà Natasha, sống ở thị trấn Kostyantynivka, nói với phóng viên tờ New York Times (Mỹ): "Họ làm thế một cách cố ý. Họ nói người dân cần phải sơ tán. Họ cần đất".
Binh sĩ Ukraine gọi những người dân này là "những người đợi chờ". Đây là nhóm những người từ chối đi sơ tán và cố bám trụ cùng nhà cửa đợi chờ quân Nga tiếp quản vùng đất họ đang sinh sống dù cho khi ở lại, họ đối mặt với hiểm nguy do bom rơi đạn lạc.
Vùng Đông Donbass là khu vực thân Nga nhất ở Ukraine. Nơi đây gần gũi Nga về địa lý và có những gia đình có mối quan hệ với cả hai nước. Tại nhiều thành phố trong vùng, tiếng Nga được sử dụng phổ biến hơn cả tiếng Ukraine.
Truyền thông của Nga quá hiệu quả
Cảnh sát trưởng địa phương của Ukraine, Dmytro Kirdiapkin, cho rằng quan điểm của các công dân như Natasha phần lớn là do chiến dịch truyền thông của người Nga, đã tác động lên người dân địa phương trong hơn một thập kỷ. Theo lý giải của ông này, hoạt động tuyên truyền của Nga đã đẩy những người này vào vòng tay của lực lượng thân Nga kiểm soát các bộ phận của Đông Ukraine vào năm 2014.
Kirdiapkin đánh giá, chính tuyên truyền là vũ khí lợi hại nhất của người Nga tác động vào người dân Ukraine.
Viên cảnh sát trưởng này đánh giá: "Chúng tôi đã thua trong cuộc chiến thông tin vào năm 2014".
Tổng thống Ukraine Zelensky thường được đánh giá cao về kỹ năng tuyên truyền. Tuy nhiên, nhiều quan chức Ukraine thừa nhận Nga vẫn nắm thế thượng phong trong cuộc chiến truyền thông.
Ở miền Đông Ukraine, bất cứ ai có chảo vệ tinh có thể xem các kênh truyền hình thân Nga hoặc bật các chương trình phát thanh tiếng Nga ở các thị trấn chỉ cách tiền tuyến 50 dặm.
Cảnh sát Ukraine cho biết, phía Nga còn tận dụng các kênh truyền thông xã hội để gây ảnh hưởng với người Ukraine ở miền Đông. Cơ quan tình báo Ukraine đã chặn các tài khoản mạng xã hội mà họ cho là thù địch nhưng vẫn còn nhiều tài khoản không bị chặn.
Người phụ nữ Ukraine tên Natasha (bên phải) đứng cạnh một hàng xóm bên ngoài ngôi nhà của mình ở thị trấn Kostyantynivka. Bà Natasha có quan điểm thân Nga. Ảnh: Berehulak.
Kostyantynivka - một kênh Telegram thân Nga, có 4.500 người đăng ký. Kênh đăng tải tổng hợp các hình ảnh và video thân Nga, những lời cảnh báo về các đợt tấn công của Ukraine bằng pháo và rocket.
Kênh này thường thông báo rằng quân đội Ukraine đang bắn vào thành phố và khuyên người dân ở trong nhà. Một thông điệp của kênh này như sau: “Hãy cẩn thận, đừng ra ban công và sân nhà. Hãy tránh xa cửa sổ”.
Đến 22h, khi đạn pháo bay tới nơi đây, kênh trên lại đăng tải các bình luận cho biết có tiếng nổ lớn và lửa cháy. Vào sáng hôm sau, kênh này liệt kê các thiệt hại.
Ukraine lùng bắt lực lượng cộng tác với tình báo Nga
Cảnh sát trưởng Kirdiapkin cho biết ông đã dành thời gian truy tìm các chỉ điểm làm việc cho Nga trên thực địa. Ông này chia sẻ, ông có một đội chuyên theo dõi kênh Telegram này nhằm bắt các chỉ điểm.
Mùa hè năm 2022, khi Kirdiapkin phụ trách thị trấn Druzhkivka nằm bên cạnh, cảnh sát dưới quyền của ông đã bắt 5 cư dân địa phương. Giới chức Ukraine phát hiện họ đang cung cấp thông tin chỉ thị mục tiêu cho tình báo Nga.
Viên cảnh sát trưởng cho biết: Đây là nhóm đa dạng thành phần, gồm một kỹ sư nhà máy, một phụ nữ trẻ, một nam giới 30 tuổi, một bệnh nhân điều trị tâm thần, và một cựu tài xế taxi. Ông này cho biết thêm, 5 người này đã trải qua qua trình tư pháp và đã bị kết tội.
Kirdiapkin cho biết, các cuộc tấn công của Nga giảm tần suất sau khi có các cuộc bắt giữ những người trên.
Tuy nhiên việc đối phó với cuộc chiến thông tin của người Nga hiện không phải là ưu tiên cấp bách của Ukraine vì việc đó tốn tiền và thời gian, mà họ thì đang phải đối diện với xung đột quân sự toàn diện với Nga trên chiến trường.