Uống thuốc mau dứt triệu chứng mới là thuốc tốt
Khi bị bệnh, ai cũng muốn bệnh mau khỏi. Chính tâm lý này mà bệnh nhân tin rằng thuốc “mạnh” mới là thuốc tốt. Vì thế, một số bác sĩ đã chiều lòngbệnh nhân mà kê đơn thuốc kháng sinh liều cao.
Một số trường hợp bệnh nhân truyền miệng cho nhau bác sĩ A giỏi, nhà thuốc B bán thuốc tốt, nên uống thuốc vào bệnh khỏi nhanh... Tuy nhiên, họ đâu biết rằng kháng sinh uống sai cũng như uống độc dược. Khi dùng liều cao thì cũng sẽ tỷ lệ thuận với nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc. Nhẹ thì ngứa ngáy khó chịu, nổi ban, nặng có thể bị sốc phản vệ dẫn đến tử vong...Và điều tệ hại là khi đã dùng kháng sinh mạnh, liều cao sẽ dẫn đến việc nhờn thuốc.
Uống thuốc không đủ liều
Tâm lý chung dựa trên sự hiểu biết không đầy đủ của nhiều người bệnh thường là “thuốc Tây nó hại” lắm, cho nên chỉ cần uống mấy liều nó đỡ, đỡ rồi thì thôi. Chứ mấy ông bác sĩ kê toa lắm thuốc vừa tốn tiền lại vừa hại hết cả người.
Tuy nhiên, kháng sinh có tác dụng tiêu diệt hoặc kìm khuẩn, nhưng phải được sử dụng đúng liều và đủ thời gian thì kháng sinh mới phát huy được tác dụng này. Còn nếu khi dùng kháng sinh, mà mới thấy triệu chứng bệnh giảm, dùng chưa đủ thời gian mà đã dừng thuốc, thì vi khuẩn lúc này có thể mới bị suy yếu, nhưng lại sống trong môi trường kháng sinh đã giảm nồng độ, chúng sẽ “rút ra kinh nghiệm” chống kháng sinh và sẽ tồn tại mạnh mẽ hơn. Vi khuẩn sẽ sản sinh ra thế hệ sau “gan lì” hơn và tất nhiên, kháng sinh không còn tác dụng với chúng. Đó là lý do vì sao phải dùng kháng sinh đủ ngày, “đánh” kháng sinh là phải “đánh” tận gốc vi khuẩn. Các nhà khoa học đã tính toán tùy theo liều dùng mà kháng sinh cần phải uống đủ 7-10 ngày thì vi khuẩn mới “sạch” được.
Uống kháng sinh cần đúng liều và đủ thời gian.
Dùng thuốc theo mách bảo
Thường các phụ huynh hay chia sẻ với nhau về bệnh của con mình. Chia sẻ này thường nhận được sự cảm thông: “Bệnh này giống hệt bệnh của con tôi, để tôi đưa cho cái thuốc con bé nhà tôi đã dùng, nhanh khỏi lắm, đỡ phải đưa con đi khám bệnh vừa tốn kém, vừa chờ đợi lâu mà biết đâu lại bị lây bệnh khác...”. Và thế là không ít phụ huynh “tặc lưỡi” nhận thuốc được tặng (hoặc đi mua thuốc giống hệt) về dùng cho con.
Điều này là sai lầm lớn, nhưng thực tế lâm sàng lại rất hay gặp ở các phụ huynh. Bởi ngay cả khi có thể là bệnh giống hệt nhau thì việc dùng kháng sinh trên mỗi cá thể bệnh nhân lại khác nhau.
Dùng lại thuốc của lần trước
Với tâm lý ngại đi khám bệnh và tiếc tiền thuốc, không ít các trường hợp bệnh nhân sử dụng lại thuốc của lần trước còn lại khi có triệu chứng bệnh giống nhau. Đây là một sai lầm lớn, bởi có thể bệnh lần sau dù có triệu chứng “giống” với lần trước nhưng chưa chắc đã phải cùng là một bệnh. Mà ngay cả khi bệnh đó tái phát thì việc dùng thuốc của lần sau chưa chắc đã giống lần trước. Hơn nữa, thuốc của lần trước (đã mua được bao nhiêu ngày, tháng? Đã mở hộp/lọ/vỉ thuốc ra chưa?) thì chất lượng thuốc không chắc đã được bảo đảm. Bởi chất lượng của thuốc còn phụ thuộc vào việc bảo quản: nhiệt độ, tủ thuốc, ánh sáng... đã có thể đã làm thay đổi, thậm chí mất tác dụng của thuốc. Do đó, đừng bao giờ trả giá với sinh mệnh của mình khi dùng lại thuốc đã cũ.
Tự ý đổi thuốc
Kháng sinh dù có mạnh đến đâu, cũng cần có thời gian nhất định để phát huy tác dụng, chứ không thể vừa uống, bệnh đã khỏi. Nhiều cha mẹ cho con uống thuốc chưa hết liều nhưng thấy con không có dấu hiệu thuyên giảm thì yêu cầu bác sĩ đổi thuốc ngay. Nhiều trường hợp bác sĩ giải thích thì không nghe, còn chê “bác sĩ trình độ kém” và đi khám bệnh nơi khác chiều ý mình mới chịu. Đây cũng là một sai lầm của rất nhiều bệnh nhân.
Còn đối với bác sĩ, khi bệnh nhân dùng thuốc không có tác dụng, họ sẽ cần xem xét đến các khía cạnh như: Bệnh nhân đã tuân thủ đúng liều chưa? khả năng đáp ứng thuốc của cơ thể bệnh nhân như thế nào... rồi mới ra chỉ định tiếp theo được.