Hôm 1/12 vừa qua, bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc Tài chính (CFO) kiêm Phó Chủ tịch tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc đã bị bắt giữ tại Canada theo yêu cầu của phía Mỹ, do bị tình nghi vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ với Iran.
Điều đáng chú ý là vụ bắt giữ này diễn ra đúng vào ngày cuộc gặp song phương về vấn đề thương mại của hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Tập Cận Bình được tổ chức bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 Argentina. Phía Trung Quốc đã có phản ứng mạnh mẽ ngay khi thông tin về vụ việc được các cơ quan báo chí đăng tải.
Theo The Guardian, vừa qua nhiều tờ báo lớn của Trung Quốc đã đăng đàn chỉ trích động thái của Mỹ và cảnh báo vụ bắt giữ có thể trở thành khủng hoảng ngoại giao lớn giữa hai nước. Điển hình là tờ Thời báo Hoàn cầu (phụ san của báo đảng Nhân dân Nhật báo) với bài viết có nhan đề: "Mỹ dùng thủ đoạn côn đồ chèn ép Huawei, cần bình tĩnh đối phó".
Cụ thể, tờ Thời báo Hoàn cầu cho rằng "do không thể ngăn chặn được công nghệ 5G của Huawei tiến xa trên thị trường thế giới, Mỹ đã phải dùng đến cách tiếp cận 'hèn hạ' để kìm chân tập đoàn này".
Còn tờ Nhật báo Trung Hoa thì nhận định vụ bắt giữ CFO của Huawei dường như là kế hoạch của Mỹ nhằm kiềm chế nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới này.
"Không nghi ngờ gì nữa, rõ ràng là Mỹ đang cố gắng tìm mọi cách để ngăn chặn sự phát triển của Huawei trên thị trường thế giới, vì công ty này là ngọn cờ đầu của Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh trên thị trường công nghệ thế giới", Nhật báo Trung Hoa viết.
Những lời chỉ trích gay gắt trên đồng loạt xuất hiện sau khi truyền thông Nhật Bản đưa tin về quyết định cấm mua các sản phẩm viễn thông của tập đoàn Huawei do những lo ngại về rò rỉ thông tin và các cuộc tấn công mạng. Trước đó, chính phủ Mỹ cũng đã ban bố lệnh "cấm cửa" các sản phẩm của Huawei tại nước này.
Trung Quốc đã liên hệ ngay với chính phủ hai nước Mỹ và Canada, yêu cầu các bên giải thích lí do bắt giữ CFO của Huawei, đồng thời yêu cầu Canada lập tức trả tự do cho bà này.
Những lùm xùm xung quanh vụ bắt giữ bà Mạnh được cho là có thể ảnh hưởng xấu tới quá trình đàm phán thương mại giữa hai nước Mỹ-Trung, nhất là khi thỏa thuận đình chiến tạm thời trong vòng 90 ngày chỉ vừa mới đi vào hiệu lực trong vài ngày.