Các yếu tố làm tăng nguy cơ gặp vấn đề về thận
Các chuyên gia chỉ ra rằng mặc dù bệnh thận không được chú ý ở giai đoạn đầu, nhưng hầu hết bệnh nhân chạy thận đều bị tăng huyết áp và mắc các bệnh khác một năm trước khi chạy thận.
Vì các triệu chứng của bệnh thận không rõ ràng ở giai đoạn đầu nên người bệnh rất có thể không nhận thức được và vô tình phát triển thành bệnh thận giai đoạn cuối. Nếu không được điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng! Trước khi bệnh thận nặng khởi phát, có thể có các yếu tố nguy cơ liên quan và các dấu hiệu đóng vai trò là dấu hiệu cảnh báo, nhắc nhở chúng ta chú ý đến sức khỏe của mình.
Ảnh minh họa
Chen Yinzheng, phó giám đốc Bệnh viện Chương Hóa (Đài Loan, Trung Quốc) đồng thời là bác sĩ chuyên khoa thận, đã chỉ ra rằng béo phì, hút thuốc và sử dụng thuốc không đúng cách thì các yếu tố sức khỏe như cao huyết áp, mỡ máu cao và đường huyết cao cũng chính là những nguyên nhân gây ra bệnh thận.
Theo Báo cáo thường niên về bệnh thận Đài Loan năm 2022, gần 80% bệnh nhân chạy thận nhân tạo thực sự bị tăng huyết áp, 40% mắc bệnh tiểu đường và 30% mắc bệnh mỡ máu cao trong vòng một năm trước khi phải tiến hành chạy thận lọc máu.
Nguyên nhân là bởi các yếu tố như huyết áp cao, mỡ máu hay tiểu đường đều sẽ làm tổn thương các mạch máu của thận, từ đó dẫn đến thiếu máu cục bộ cầu thận, xơ hóa kẽ thận và teo ống thận. Chính vì vậy, nếu những chứng bệnh này kéo dài và không được kiểm soát có thể ảnh hưởng đến tốc độ lọc cầu thận, ảnh hưởng chức năng thận và tăng nguy cơ mắc các bệnh về thận hay thậm chí là suy thận mãn tính.
Rất nhiều món ăn quen thuộc không ngờ như các món bánh nhân thịt vào buổi sáng có thể làm tăng nguy cơ gây cao huyết áp, mỡ máu cũng như các bệnh về thận. Bác sĩ thận Hong Yongxiang cho biết, những món bánh nhân thịt này thường là mối nguy hiểm tiềm ẩn bởi chúng chứa nhiều dầu, muối, tinh bột và calo.
Cụ thể, bác sĩ chỉ ra 5 món bánh nên ăn ít hơn trong bữa sáng gồm bánh rán nhân thịt, canh hoành thánh nhân thịt, bánh bao, màn thầu, sủi cảo chiên.
Buổi sáng là thời điểm cơ thể cũng như thận mới phục hồi sau một đêm thanh lọc, nghỉ ngơi. Nếu ăn đồ mặn, nhiều dầu mỡ cũng như tinh bột sẽ làm tăng áp lực lên thận gấp nhiều thời điểm khác trong ngày, kéo dài sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh.
Ăn uống thế nào để hạn chế bệnh về thận?
Masahiro Kohzuki, chủ tịch Đại học Khoa học Y tế Tỉnh Yamagata, đồng thời là bác sĩ chuyên khoa thận cho biết, thận là cơ quan chịu trách nhiệm việc lọc ra những chất cặn bã, độc hại mà cơ thể không cần thiết trong thức ăn nên nếu có quá nhiều chất cần loại bỏ sẽ vô tình tạo gánh nặng, buộc thận phải hoạt động nhiều hơn. Ngược lại, nếu trong khẩu phần ăn có ít thức cần loại bỏ có thể bảo vệ chức năng thận.
Từ đó, bác sĩ Masahiro đưa ra 5 khuyến cáo về thói quen ăn uống hàng ngày giúp thận khỏe mạnh hơn
1. Kiểm tra bảng thành phần dinh dưỡng
Chúng ta có thể biết được hàm lượng các chất dinh dưỡng, đặc biệt là hàm lượng natri, calo và protein có trong thực phẩm từ bảng thành phần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ ít hơn 2 gam natri mỗi ngày, tương đương với 5 gam muối mỗi ngày.
Kiểm tra bảng thành phần dinh dưỡng sẽ giúp chúng ta phát hiện những thực phẩm "ẩn giấu" hàm lượng natri cao. Một số thực phẩm dù không có vị mặn nhưng hàm lượng natri vẫn khá cao, có thể kể đến như bánh mì trắng, thức uống thể thao, nước ép trái cây, rau củ đóng chai... Nếu hấp thụ quá nhiều natri mỗi ngày sẽ khiến thận phải chịu gánh nặng và lâu dài sẽ làm suy giảm chức năng thận.
2. Hạn chế uống nước ép trái cây và cà phê có đường
Đường có trong các loại đồ uống dễ được cơ thể hấp thụ hơn, từ đó khiến đường huyết tăng cao. Một trong những chức năng chính của thận là lọc máu. Nếu máu ở tình trạng đường huyết cao trong thời gian dài, thận phải liên tục làm việc quá sức, từ đó dẫn đến suy yếu chức năng thận.
Chính vì vậy, để bảo vệ chức năng thận cũng như các bộ phận khác trong cơ thể, tốt nhất nên lựa chọn những loại đồ uống ít đường hoặc không đường.
3. Hạn chế ăn phần mỡ và da trong thịt
Mỡ và da có hàm lượng calo cao gây áp lực lên thận, buộc thận phải làm việc quá mức. Ngoài việc khuyến cáo nên ăn ít những bộ phận này, bác sĩ cũng khuyên mọi người nên ưu tiên sử dụng ức gà, thăn gà, phi lê bò, phi lê heo và các phần thịt khác ít mỡ hơn.
4. Hạn chế ăn thực phẩm siêu chế biến, đồ ăn nhanh
Những loại thịt siêu chế biến như dăm bông, xúc xích, thịt xông khói... không chỉ chứa nhiều muối mà còn có nhiều phốt phát cùng các chất phụ gia khác. Nếu thực sự muốn ăn, nên nấu thành canh cùng nhiều nước hoặc hấp để giảm lượng muối có trong những thực phẩm này.
Cùng với đó những loại đồ ăn nhanh cũng là loại thực phẩm chứa hàm lượng calo, muối và chất béo rất cao. Khi tiêu thụ những món ăn chứa nhiều chất đạm và chất béo sẽ tăng hàm lượng cholesterol trong dịch mật, hình thành nên sỏi. Cố gắng chỉ ăn 1 - 2 tuần một lần như phần thưởng cho bản thân chứ không nên ăn quá nhiều.
5. Ăn nhiều cá và rau
Thực đơn theo phong cách Nhật Bản gồm hai món chính là cá và rau. Cá chứa rất ít mỡ cũng như cholesterol xấu gây hại cho sức khỏe. Rau cũng được chế biến với lượng muối thấp, giàu chất xơ. Những thực phẩm này sẽ giúp ổn định quá trình hấp thụ carbohydrate, tránh lượng đường trong máu tăng nhanh, từ đó giảm bớt gánh nặng cho thận.
Đồng thời, những loại rau có màu vàng và xanh nhạt có tác dụng chống oxy hóa cao. Chúng không chỉ hỗ trợ ức chế oxy hoạt tính gây hại cho thận mà còn giúp bài tiết muối ra khỏi cơ thể.
Cùng với đó, các loại rau, nấm, rong biển còn chứa một lượng lớn chất xơ, ít calo hỗ trợ duy trì sức khỏe đường ruột. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ - JASN cho thấy nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính tăng 13% nếu người bệnh mắc táo bón. Từ đó nhận ra mối liên quan chặt chẽ giữa đường ruột và thận.
Khi mắc chứng táo bón, môi trường đường ruột tích tụ nhiều chất độc hại, hệ vi khuẩn thay đổi tiêu cực từ đó có thể dẫn đến suy thận mãn tính. Chính vì vậy, người mắc chứng táo bón cần chú ý đến việc suy giảm chức năng thận. Có thể cải thiện tình trạng táo bón bằng cách tăng cường bổ sung chất xơ, tập thể dục.
Nguồn: edh.tw