Khả năng quân đội Mỹ sa lầy ở Syria dưới thời ông Biden
Hôm 24/11, Tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden đã công bố danh sách các ứng cử viên chủ chốt trong Nội các. Trong đó, ông Antony Blinken trở thành Ngoại trưởng Mỹ. Ông Blinken là quan chức từng làm việc dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama. Còn ông Jake Sullivan được chọn làm Cố vấn An ninh quốc gia.
Chia sẻ với Sputnik, cựu đại sứ Anh tại Syria Peter Ford cho rằng, việc ông Biden chọn ông Blinken cho chức vụ Ngoại trưởng dường như là dấu hiệu cho thấy Mỹ muốn tham gia sâu hơn vào các cuộc chiến ở Trung Đông. Bởi ông Blinken chính là người từng lên tiếng hối tiếc về việc Washington không thể lật đổ chính quyền hợp pháp của Syria.
“Ông Blinken từng nhiều lần bày tỏ vô cùng tiếc nuối khi chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama né tránh kế hoạch để quân đội Mỹ sa lầy ở Syria. Ông Blinken còn chỉ trích chính quyền của Tổng thống Donald Trump về việc rút quân đội Mỹ khỏi Syria”, ông Ford cho hay.
Ông Trump từng bị cả đảng Dân chủ và Cộng hòa chỉ trích sau tuyên bố nhanh chóng rút quân đội Mỹ khỏi Syria. Dù trên thực tế, ông chủ Nhà Trắng vẫn duy trì sự hiện diện của vài trăm binh lính Mỹ tại các mỏ dầu của Syria với lời lý giải bảo vệ nguồn vàng đen khỏi rơi vào tay lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.
Riêng ông Blinken, ngoài việc ủng hộ vũ trang cho các nhóm đối lập ở Syria, ông này còn cho rằng Mỹ nên can thiệp vào cuộc chiến ở Libya, chiến tranh Iraq và cuộc chiến của Ả Rập ở Yemen.
Cũng theo cựu đại sứ Anh, ông Blinken tin rằng việc Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân với Iran sẽ giúp Mỹ nắm thêm ưu thế để kiềm chế Tehran có “thái độ gây bất ổn”.
Trái với nhận định của ông Blinken, ông Ford cho rằng Iran đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các lực lượng khủng bố ở Syria. Theo ông Ford, vấn đề lớn hơn chính là “thái độ gây bất ổn” cho khu vực từ phía Mỹ liên quan tới “hàng loạt hành động lật đổ chính quyền khu vực”.
Ông Ford cũng bày tỏ sự quan ngại khi ông Biden chọn ông Sullivan, một cựu cố vấn của bà Hillary Clinton, làm ứng cử viên cho chức vụ Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ. Bởi theo ông Ford, sự kết hợp giữa ông Blinken và Sullivan sẽ khiến Mỹ thi hành những chính sách tàn khốc.
“Hai ứng cử viên này đều không phải là điềm báo cho nền hòa bình ở Trung Đông, cũng như ở bất cứ nơi nào khác. Cả hai ứng viên đều thuộc tuýp người muốn Mỹ trở nên khác biệt và chiếm thế lãnh đạo”, ông Ford kết luận.
"Mỹ phải rời khỏi Syria"
Đại sứ thường trực của Iran ở Liên Hợp Quốc (LHQ) Majid Takht-Ravanchi đã kêu gọi Mỹ ngay lập tức và rút toàn bộ binh sĩ Mỹ khỏi Syria.
“Tất cả lực lượng nước ngoài không được sự cho phép của chính quyền Syria cần phải rời khỏi Syria”, ông Takht-Ravanchi phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo An LHQ hôm 25/11.
Ông Takht-Ravanchi cũng đặt ra câu hỏi về vai trò gần đây của quân đội Mỹ ở Syria. Theo quan chức Iran, “Mỹ vẫn tiếp tục ủng hộ cho các nhóm khủng bố vốn nằm trong danh sách đen của LHQ như Mặt trận al-Nusra, đồng thời cướp bóc dầu mỏ và tài sản của người dân Syria”.
Về phần mình, Mỹ nhiều lần khẳng định sự hiện diện của quân đội nước này ở Syria là để chiến đấu chống khủng bố.
Trước đây, Bộ trưởng Ngoại giao Mohammad Javad Zarif cũng nhấn mạnh, Tehran sẽ hợp tác chặt chẽ nhằm tăng cường mối quan hệ kinh tế với Syria giữa lúc Washington gia tăng sức ép áp đặt lệnh trừng phạt chiểu theo Đạo luật Caesar. Trong thời gian qua, Mỹ đã liên tiếp áp đặt lệnh trừng phạt đối với các hoạt động kinh tế và thương mại của Syria, cũng như đưa nhiều quan chức trong chính phủ Syria vào danh sách đen.
Hồi tháng Năm, Thủ lĩnh tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei còn tuyên bố, “Mỹ sẽ không ở lại Syria và chắc chắn sẽ bị trục xuất”.
Tuyên bố của đại sứ Takht-Ravanchi tại LHQ được đưa ra sau vài tuần ông James Jeffrey, đặc phái viên liên quân chống IS do Mỹ đứng đầu chia sẻ trong bài phỏng vấn với Defense One rằng, các quan chức ngoại giao Mỹ đã giấu ông Trump về số lượng chính xác binh sĩ Mỹ hoạt động ở Syria vào thời điểm ông chủ Nhà Trắng hạ lệnh rút quân.
Cụ thể, theo ông Jeffrey, con số thực tế binh sĩ Mỹ hoạt động ở phía đông bắc Syria “nhiều hơn nhiều” so với số lượng 200 – 400 người mà Tổng thống Trump đã đồng thuận duy trì sự hiện diện ở Syria vào năm 2019.
Quyết định rút quân đội Mỹ khỏi Syria được ông Trump công bố vào tháng 10/2019 đã làm nảy sinh bất đồng với một số quan chức Lầu Năm Góc và nhà ngoại giao Mỹ. Điển hình, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã từ chức để phản đối việc ông Trump lần đầu tiên công khai kế hoạch rút quân.
Hôm 12/11, đặc phái viên Jeffrey thừa nhận quyết định rút quân của Tổng thống Trump là “điều gây tranh cãi nhất trong 5 năm làm việc cho chính phủ của ông này”.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đã ra thông báo về việc đặc phái viên phụ trách các vấn đề Syria và liên minh quốc tế là ông Jeffrey sẽ hết nhiệm kỳ vào cuối tháng 11.