Triệu tập thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường
7h45 ngày 24/9, các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: bị cáo Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma), Võ Mạnh Cường (41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải Quốc tế H$C) được dẫn đến phiên xử. Ông Hùng mặc áo đỏ, tỏ ra lo lắng khi được dẫn giải vào tòa.
Nguyên Tổng giám đốc VN Pharma cùng ông Cường và 10 đồng phạm bị truy tố về tội "buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh" (thuốc H-Capita 500mg Caplet). Các bị cáo bị truy tố theo khoản 4 Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 2015, với khung hình phạt 20 năm hoặc tù chung thân, tử hình.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường (58 tuổi, nguyên Cục trưởng Cục quản lý dược giai đoạn năm 2013, Thứ trưởng Bộ Y tế), các cá nhân trong Tổ thẩm định Cục Quản lý Dược thời điểm năm 2013 cũng được triệu tập đến tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người làm chứng.
Bị cáo Võ Minh Cường tại phiên xử.
Ông Trương Quốc Cường là người ký công văn cho VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet, sau khi Tổ thẩm định đánh giá hồ sơ hàng hóa của VN Pharma đạt yêu cầu.
Tuy nhiên, kết quả điều tra chứng minh, thuốc H-Capita không có nguồn gốc từ Canada, trong khi các bị cáo khai nhập lô hàng từ Canada; mã vạch, mã số in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi quốc gia nào.
Về chất lượng lô thuốc, kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97,5% hoạt chất capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Và tất cả giấy tờ liên quan đến lô hàng, nhập khẩu đều được 2 bị cáo Hùng, Cường chỉ đạo làm giả.
Thuốc kém chất lượng được nâng khống gần 3 lần
Theo nội dung vụ án, từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng chỉ đạo mua từ Võ Mạnh Cường một số loại thuốc tân dược mang nhãn mác Công ty Health 2000, có xuất xứ từ Canada.
Đến giữa năm 2013, Hùng tiếp tục đặt Cường mua 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg Caplet (H-Capita), dùng để chữa các bệnh ung thư mang nhãn mác Công ty Helix Canada để bán và đấu thầu cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam.
Quá trình thương lượng, Hùng và Cường thống nhất giá thuốc H-Capita là 27 USD/hộp. Sau đó, Cường tự liên lạc với Raymundo Y.Mararac (quốc tịch Philippines) để đặt mua thuốc H-Capita với giá thỏa thuận là 0,6 USD /viên (18 USD/hộp).
Sau khi được cấp phép nhập khẩu, Cường đã ký hợp đồng bán 8.300 hộp thuốc H-Capita cho VN Pharma với giá 27 USD/hộp, đóng dấu giả mang tên Công ty Helix Canada.
Helix Canada là công ty ma nên không thể nhập khẩu thuốc vào Việt Nam. Do đó, Hùng đã thống nhất với Cường làm hợp đồng mua bán thuốc H-Capita thông qua Công ty Austin Hong Kong.
Các bị cáo được tại ngoại tại phiên xử.
Hùng chỉ đạo nhân viên làm giả hợp đồng mua, bán 8.300 hộp thuốc H-Capita giữa Công ty VN Pharma với Công ty Austin Hong Kong, nâng giá từ 27 USD/hộp lên 75 USD/hộp và ghi lùi lại ngày 1/10/2013 để phù hợp với thời gian còn hiệu lực giấy phép hoạt động của Công ty Austin Hong Kong.
Để hợp thức việc ký hợp đồng mua bán, Hùng tiếp tục chỉ đạo làm giả hợp đồng phân phối ba bên giữa Công ty VN Pharma với Công ty Helix Canada và Công ty Austin Hong Kong.
Trong đó, Công ty Austin Hong Kong được độc quyền bán các sản phẩm của Công ty Helix Canada, Công ty VN Pharma là nhà phân phối mua thuốc. Công ty này trúng thầu cung cấp 471.275 viên thuốc H-Capita (tương đương 15.709 hộp) cho các bệnh viện tại TP HCM.
Ngoài ra, cả hai còn làm giả thỏa thuận giảm giá mua bán thuốc H-Capita với Công ty Austin Hong Kong từ 75 USD/hộp xuống còn 61,5 USD/hộp. Như vậy giá mua thuốc H-Capita trong hợp đồng giữa Hùng và Cường đã được nâng từ 27 USD/hộp lên 61,5 USD/hộp, chênh lệch 34,5 USD/hộp.
Về chất lượng của lô thuốc H-Capita, Hội đồng giám định Bộ Y tế kết luận có chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
VKS xác định sau khi VN Pharma đưa hồ sơ giả xin thẩm định cho phép nhập thuốc, Cục Quản lý Dược đã lập tổ thẩm định. Tổ trưởng là ông Nguyễn Tất Đạt, Trưởng phòng Quản lý kinh doanh Dược.
Quá trình làm việc, nhiều giấy tờ bị làm giả nhưng tổ thẩm định vẫn đánh giá hồ sơ đạt yêu cầu và đề nghị Cục Quản lý Dược cấp phép nhập khẩu đơn hàng của VN Pharma.
Kết quả điều tra đủ căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục Quản lý Dược đã không làm hết trách nhiệm, để trót lọt lô thuốc ung thư giả vào Việt Nam.
VKS yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, để làm rõ sai phạm của những người liên quan. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra đã hết nên cơ quan công an tách hồ sơ để xử lý sau.
Trên cơ sở đó, VKS đề nghị tiếp tục làm rõ, xử lý trong giai đoạn tiếp theo đối với sai phạm của một số cán bộ thuộc Cục Quản lý Dược và những người liên quan khác. Ngày 18/9, Bộ Công an đã khởi tố vụ án thiếu trách nhiệm xảy ra tại Cục quản lý dược.