Thỏa thuận Moscow: Nước cờ cao tay của Nga-Syria, đoạt nam Idlib mà "không tốn 1 viên đạn"

Với Thỏa thuận Moscow, Nga-Syria đứng trước cơ hội "bất chiến tự nhiên thành"

Sáng 11/3, một số nguồn tin địa phương tại tây bắc Syria đưa tin binh lính Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) tại các "điểm giám sát ngưng bắn" trong vùng chính phủ Syria kiểm soát đang thu dọn hành trang, vũ khí trang bị để rút về khu vực phiến quân kiểm soát.

Mặc dù thông tin nói trên chưa được xác thực, nhiều nhà phân tích cho rằng không sớm thì muộn TAF cũng sẽ phải "lặng lẽ" rút khỏi các vị trí này nhằm tránh việc trở thành "con tin" cho Nga-Syria nếu chiến sự tái diễn.

Rõ ràng Thỏa thuận Moscow với việc thiết lập một "khu vực giảm căng thẳng" mới ở phần còn lại của tỉnh Idlib và Aleppo do phiến quân kiểm soát là "nước cờ cao tay" của Nga-Syria.

Nếu lệnh ngưng bắn tiếp tục có hiệu lực, dự kiến vào ngày 15/3 quân cảnh Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bắt đầu triển khai tuần tra chung dọc theo M-4 (cao tốc Aleppo-Latakia đi qua một phần tỉnh Idlib). Điều này đồng nghĩa với một chiến thắng "bất chiến tự nhiên thành".

Với việc các nhóm phiến quân và khủng bố phải rút khỏi Khu phi quân sự (DMZ) nằm cách 6 km của hai phía của cao tốc M4, Quân đội Arab Syria (SAA) sẽ giải phóng một khu vực rộng lớn thuộc đồng bằng al-Ghab phía nam tỉnh Idlib mà "không tốn 1 viên đạn".

Kịch bản dự kiến khi Khu phi quân sự (DMZ) dọc cao tốc M4 theo sau Thỏa thuận Moscow được tiến hành.

Động thái "lội ngược dòng" của Thổ và phiến quân

Kể từ khi khu vực "Idlib lớn" (các phần của tỉnh Idlib, Hama, Latakia và Aleppo do phiến quân kiểm soát) tây bắc Syria bước vào một đợt ngừng bắn mới, các nhóm khủng bố đã "thở phào nhẹ nhõm" nhờ sự hy sinh của những người lính TAF trong hoạt động quân sự chống lại SAA.

Tuy nhiên, lệnh ngưng bắn chỉ làm giảm căng thẳng hay nói cách khác là "tạm hoãn" cuộc đối đầu quân sự giữa Ankara và Damascus trong khu vực.

Thành phố Jisr al-Shughour được mệnh danh là "thành trì" của nhóm khủng bố Đảng Hồi giáo Turkistan (TIP) nằm trong khu phi quân sự (DMZ) rộng 6 km ở hai phía của cao tốc M4 trong thỏa thuận Moscow.

Tình thế này cùng với việc bị loại khỏi lệnh ngừng bắn khiến các lãnh đạo của TIP hiểu rằng không thể để Nga-Thổ thiết lập DMZ và vì vậy, các hành động gây hấn của chúng mong đợi một phản ứng quân sự của SAA nhằm "xé bỏ" Thỏa thuận Moscow.

HTS, nhóm vũ trang - khủng bố lớn nhất tây bắc Syria và kiểm soát đa phần "Idlib lớn" thì tỏ ra "can đảm" hơn khi tuyên bố không tuân theo Thỏa thuận Moscow và chính thức gửi lời cảm ơn tới TAF vì các hỗ trợ trong cuộc chiến chống lại chính quyền Damascus.

Quân đội Arab Syria (SAA) đã đáp trả một loạt các cuộc tấn công sau ngưng bắn của bằng một hoạt động quân sự hạn chế ở miền nam Idlib. Vào ngày 7/3, SAA đã giải phóng các ngôi làng Marat Makhus và Burayj.

Các mục tiêu đặt ra ban đầu của chiến dịch "Mùa xuân Hòa bình" và thực tế (mặt trận Saraqeb bị lực lượng TAF tạm chiếm trong bản đồ cũng đã được SAA tái kiểm soát trước ngừng bắn)

Vào ngày 8/3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan (người mà HTS chính thức gửi lời cảm ơn) một lần nữa đe dọa sẽ tiếp tục hành động quân sự ở Idlib nếu SAA không tuân thủ lệnh ngừng bắn và Thỏa thuận Moscow.

"Nếu những lời hứa liên quan đến Chiến dịch Mùa xuân không được thực hiện, chúng tôi (Thổ Nhĩ Kỳ) có quyền đơn phương thực hiện các biện pháp "dọn dẹp" (khu vực tây bắc Syria)".

Tuyên bố được đưa ra khi TAF tiếp tục đưa thêm lính và trang thiết bị tới tây bắc Syria đồng thời thiết lập một số cứ điểm mới ở phía bắc đường cao tốc M4 (các cứ điểm của TAF luôn "tình cờ" nằm gần các khu dân cư do các nhóm khủng bố HTS-TIP kiểm soát).

Theo các báo cáo của phía Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đang sử dụng lệnh ngừng bắn ở Idlib để tập hợp, tái bổ sung vũ khí đạn dược để chuẩn bị cho một cuộc phản công Quân đội Arab Syria (SAA).

Có lẽ Ankara đã chóng quên rằng hoạt động quân sự của chiến dịch "Lá chắn Mùa xuân" đã không giành được chiến thắng nhanh chóng và dễ dàng ở Idlib.

Thay vào đó, trong 1 tháng vừa qua TAF đã hứng chịu thương vong đáng chú ý, và không thể thực hiện được các mục tiêu mà họ đề ra ở Idlib. Đây là "lời nhắc nhở đau đớn" rằng thực hiện một cuộc chiến không "dễ như ăn bánh".

Iran sẵn sàng cho "tình huống xấu nhất"?

Tân chỉ huy Lực lượng Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Tướng Esmail Ghaani, gần đây đã đến thăm mặt trận Aleppo nơi Lực lượng Quds và các nhóm dân quân Hồi giáo Shia (bao gồm cả nhóm vũ trang Hezbollah Lebanon) đứng chân.

Vị chỉ huy của toàn bộ các hoạt động ngoài nước của IRGC chụp ảnh cùng với một số nhân vật được cho là các sĩ quan Lực lượng Quds đã nhiều năm tham chiến đấu ở Syria.

Chuyến thăm của Tướng Ghaani là tín hiệu cho thấy Iran sẽ không "ngủ quên trên chiến thắng" cũng như không từ bỏ đồng minh và sẽ nỗ lực trong việc hỗ trợ Damascus trong trường hợp chiến sự tái bùng nổ trong khu vực tây bắc Syria.

Hành động của IRGC chỉ ra rằng Tehran không tin vào việc Thỏa thuận Moscow sẽ được Ankara và các tay súng Idlib thực hiện để mở ra một tương lai hòa bình.

Hay nói cách khác, ít nhất là một phe tham chiến đang chứng minh rằng họ vẫn để lại một "cánh cửa" mở ra một cuộc xung đột lớn mới trong khu vực.