Thiết kế của tàu tuần tra có khả năng lặn dưới nước trong dự án Sentinel. Ảnh: TASS
Cục thiết kế kỹ thuật hàng hải trung ương Rubin (một bộ phận của Tập đoàn Đóng tàu Thống nhất Nga) đang phát triển chiếc tàu tuần tra đầu tiên có khả năng lặn dưới nước cho khách hàng nước ngoài với tên gọi “BOSS”.
Đây là loại tàu ngầm có giá thành vừa phải dành cho những quốc gia có ngân sách quốc phòng khiêm tốn. Con tàu mới kết hợp các tính năng và lợi thế của tàu ngầm với tàu tuần tra mặt nước.
Dự án dành riêng cho xuất khẩu này, được tin là sẽ thu hút sự chú ý của những quốc gia quốc gia nhỏ hơn đang muốn nâng cấp hạm đội của họ.
Mục đích của dự án “BOSS”
Vào giữa tháng 4/2021, Cục thiết kế kỹ thuật hàng hải trung ương Rubin đã tiết lộ một dự án mới. Cơ quan này cung cấp thông tin cơ bản về dự án chế tạo một loại tàu lặn tuần tra đặc biệt, quá trình thực hiện và kết quả dự kiến. Cùng với đó, là hình ảnh 3 chiều về một tàu tuần tra có các tính năng của tàu ngầm.
Dự án dành riêng cho xuất khẩu có tên gọi “Sentinel” (Người bảo vệ) trong tiếng Nga, còn tên tiếng Anh là “BOSS (viết tắt của Border and Offshore Submersible Sentry). Sentinel rất có thể sẽ được tiếp thị trên thị trường quốc tế với tên gọi “BOSS”.
Các nhà phát triển dự án lưu ý rằng, giá thành của các tàu tuần tra hiện đại tương đối thấp nên chúng phù hợp với những quốc gia có ngân sách nhỏ.
Mục tiêu của những con tàu này là ngăn chặn nạn săn bắt trộm và đánh bắt hải sản bất hợp pháp. Ngoài ra, chúng còn có thể dùng làm tàu bảo vệ, tàu cứu hộ hoặc phục vụ mục đích nghiên cứu.
Ông Viktor Murahovsk – tổng biên tập tạp chí Homeland Arsenal cho biết:
“Dự án Sentinel đề xuất đóng một con tàu có khả năng hoạt động cả bên trên lẫn bên dưới mặt nước. Khi hoạt động trên mặt nước, nó có thể thực hiện nhiệm vụ tuần tra, xác định và bắt giữ các đối tượng vi phạm. Khi hoạt động dưới mặt nước, nó sẽ bí mật theo dõi những kẻ xâm nhập, trinh sát và tránh được thời tiết xấu trong khi làm nhiệm vụ”.
Theo ông Viktor Murahovsky, phiên bản đầu tiên của tàu lặn tuần tra sẽ có các đặc tính trên, trong tương lai chúng sẽ được sửa đổi để đáp ứng nhu cầu của khách hàng nước ngoài.
Các đặc tính kỹ thuật
Hình ảnh được công bố chính thức cho thấy, con tàu này mang hình dáng của một chiếc tàu ngầm nhưng lại có một số đặc tính không giống đặc tính điển hình của những con tàu hoạt động dưới mặt nước.
Sentinel có thân tàu khá dài với boong phẳng, trên boong có 1 buồng lái với kích thước hạn chế. Ở mũi tàu được trang bị ăng ten phức hợp thủy âm. Tàu có tháp điều khiển hình nón với các bánh lái nằm ngang. Phía đuôi tàu có một khoang để chứa xuồng máy của các đội tuần tra.
Theo thông tin được công bố, về mặt kiến trúc và kích thước, con tàu giống với các tàu ngầm diesel-điện dự án 613 được đóng vào những năm 1950.
Đây là dự án lớn nhất trong lịch sử của Hải quân Nga và được các khách hàng nước ngoài rất ưa chuộng. Tùy thuộc vào cấu hình, tàu tuần tra Sentinel sẽ có chiều dài từ 60 đến 70m, lượng choán nước khoảng 1.000 tấn.
Thông tin đầy đủ về các hệ thống và trang thiết bị đặc biệt của con tàu vẫn chưa được nêu rõ. Tuy vậy, chiếc tàu tuần tra này được cho là có thể mang theo những các loại vũ khí như ngư lôi, hệ thống tên lửa, các bệ pháo nòng cỡ nhỏ.
Để thực hiện nhiệm vụ tuần tra, giám sát, tàu sẽ được trang bị máy bay không người lái (UAV) có khả năng bay nhiều giờ liên tục và xuồng máy. Thủy thủ đoàn gồm 42 người, kể cả đội tuần tra có trách nhiệm xử lý những đối tượng vi phạm.
Lợi thế so với các đối thủ nước ngoài
Chuyên gia Viktor Murahovsk cho biết: “Việc phát triển dự án Sentinel nhằm mục đích đáp ứng các nhu cầu hiện tại của thị trường quốc tế. Nhiều quốc gia đang đặc biệt quan tâm đến các tàu tuần tra. Nhờ dự án này, ngành công nghiệp quốc phòng Nga có thể đạt được vị thế mới trên thị trường quốc tế”.
Để chiến thắng các đối thủ nước ngoài, tàu tuần tra mới phải có những lợi thế nhất định, vượt trội so với các đối thủ cạnh tranh.
Một trong những lợi thế của Sentinel là từ bỏ hình dáng truyền thống của tàu mặt nước để chuyển sang hình dáng kết hợp giữa tàu tuần tra và tàu ngầm.
“Mang tính năng cơ bản của các tàu mặt nước, Sentinel có thể thực hiện các cuộc tuần tra, bắt giữ những đối tượng vi phạm giống như các tàu tuần tra khác. Ngoài ra, do được tích hợp vũ khí nên nó có thể cung cấp khả năng chiến đấu cần thiết, đáp ứng yêu cầu đối với các tàu mặt nước.
Ở khía cạnh khác, khả năng lặn sẽ giúp con tàu có thể tàng hình và thực hiện những nhiệm vụ bên dưới mặt nước, cũng như cung cấp những lợi thế khác”, ông Viktor Murahovsk kết luận.
Quan trọng hơn cả, Sentinel không phải là tàu chuyên dụng mà là tàu đa chức năng. Trang thiết bị và vũ khí của nó sẽ do khách hàng quyết định, tùy thuộc vào nhu cầu của họ.
Trong dự án Sentinel có cả những tàu tuần tra đơn giản được trang bị tối thiểu và những “thợ săn uy lực” được trang bị tối tân có khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên và dưới mặt nước. Sự linh hoạt trong việc sử dụng loại tàu này có thể là một lợi thế cạnh tranh quan trọng.