Tương ớt rất ngon và được nhiều người yêu thích như một loại gia vị tăng cảm giác ngon miệng. Tuy nhiên, tương ớt với thành phần chính là ớt nếu dùng nhiều hoặc dùng không đúng cách rất hại sức khỏe.
Dùng ớt quá độ và trong một thời gian dài có thể làm hệ thần kinh chết dần. Những hệ thần kinh bị ảnh hưởng: vị giác, cơ quai hàm, và do đó sự cảm nhận về độ cay cũng giảm đi.
Capsaicin trong y khoa được liệt kê vào loại độc dược. Nó gây nóng và bỏng rát khi tiếp xúc với da người, đông máu bất thường, phồng rộp da, tiêu chảy (nặng), lâu dài thì tổn thương gan và thận. Tuy nhiên bắt đầu từ lượng nào đó, nó mới tác hại đến cơ thể. Những phủ tạng như ruột, bao tử, hệ hô hấp, da và da nhờn trong khoang miệng mũi sẽ bị thiệt hại, nếu ăn cay quá độ. Dùng ớt quá độ và trong một thời gian dài có thể làm hệ thần kinh chết dần. Những hệ thần kinh bị ảnh hưởng: vị giác, cơ quai hàm, và do đó sự cảm nhận về độ cay cũng giảm đi (lên đô)
Khi ăn cay trong người sẽ tiết ra chất Endorphine (có tác dụng gần giống như thuốc phiện). Ớt càng cay, chất Capsaicin (độc tố) càng nhiều.
Ngoài ra, để sản phẩm có màu đỏ đẹp, một số nhà sản xuất thiếu lương tâm đã pha chế thêm chất sudan (một hóa chất có dạng tinh thể màu nâu đỏ, được sử dụng trong nhuộm màu công nghiệp và bị cấm sử dụng trong thực phẩm). Trên thực tế, tương ớt có thể được làm với cả ớt hỏng hay cà chua thối.
Đặc tính cay của ớt được quy định bởi một loại chất hóa học không màu và không mùi mang tên capsaicin. Chính nồng độ của capsaicin trong từng loại ớt khác nhau sẽ tương ứng với các cường độ cay khác nhau của từng loại ớt.
Một trong những tác dụng của capsaicin là diệt vi trùng, nên chất này thường được dùng để bảo quản thực phẩm, giữ cho thức ăn lâu hư. Ngoài ra cũng được dùng để bào chế băng hoặc cao dán, nhờ tác dụng làm thông sự bế tắc của máu. Một thử nghiệm của Hàn Quốc cho thấy lượng mỡ của 100 người phụ nữ ăn ớt thường xuyên, được giảm xuống một cách rõ ràng. Theo một khám phá mới nhất, Capsaicin có khả năng giết chết tế bào ung thư tuyến tiền liệt ở đàn ông.
Bên cạnh những tác hại, nghiên cứu do các nhà khoa học tại bang Tasmania, Australia tiến hành, cho thấy trong tương ớt có hai thành phần hữu dụng có thể làm giảm những tác nhân gây ra tiểu đường ở người.
Đối với các bệnh về tim mạch, các nhà nghiên cứu cho biết các hóa chất có trong tương ớt sẽ hỗ trợ giảm thiểu và ngăn chặn sự hình thành các khối mỡ thừa trong các mạch máu, nguyên nhân gây ra bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tai biến, đảm bảo sự thông thoáng lưu thông máu trong cơ thể.
Capsaicin còn cải thiện tiêu hóa bằng cách kích thích dạ dày tiết, giảm triglycerides (chất béo trung tính), có tác dụng nhuận tràng, giải phóng endorphins (chất sinh hóa làm giảm đau tự nhiên), thông mũi, giảm cao huyết áp, có thể giúp bảo vệ chống lại một số dạng ung thư, ngừa đột qụy, tăng cường tốc độ trao đổi chất, hạ sốt, giảm đau, giúp phòng chống cảm lạnh. Lợi ích sức khỏe :vitamin A, vitamin C, beta-Carotene (là tiền chất của vitamin A)
Trái ngược với suy nghĩ phổ biến rằng người bị loét dạ dày nên tránh thức ăn cay, một báo cáo được công bố trong "Bệnh tiêu hóa và Khoa học" kết luận rằng capsaicin gây tăng lưu lượng máu trong màng nhầy của dạ dày, có thể giúp đỡ trong việc chữa bệnh của mô dạ dày.
