Nguồn gốc Minh Mạng thang – xuân dược phòng the nổi tiếng nhất Việt Nam
Nếu tính về các bài thuốc xuân dược phòng the có xuất xứ từ Việt Nam, chắc không có gì nổi tiếng được hơn Minh Mạng thang. Chỉ nội tên gọi Nhất dạ lục giao sinh ngũ tử, Nhất dạ ngũ giao sinh tứ tử đã cho thấy sức mạnh “không tưởng” của các bài thuốc này.
Vậy thực hư câu chuyện đời sống phòng the của vua Minh Mạng và hiệu quả của bài thuốc này như thế nào?
Sử sách không còn ghi lại rằng vua Minh Mạng có bao nhiêu cung tần mỹ nữ.
Trong bộ Minh Mạng chính yếu của Quốc sử quán triều Nguyễn chỉ ghi lại duy nhất một chuyện là tháng giêng năm Minh Mạng thứ 6 tức tháng 2 năm 1825, trời không làm mưa.
Vua lo trời làm hạn hán sẽ ảnh hưởng đến đời sống của dân nên chỉ dụ cho quan Thượng Bảo khanh bớt đi khoảng 100 cung nữ trong cung để trừ “âm khí” mong trời làm mưa.
Từ chi tiết ấy trong sử sách mà người ta suy ra, Minh Mạng chắc phải có hàng trăm cung tần mỹ nữ nên mới sợ “âm khí”. Hơn nữa, số lượng bớt đi đã là 100 thì số còn lại phải vài trăm người.
Tuy nhiên, đời sống phòng the của vua Minh Mạng như thế nào thì có được ghi chép lại. Trong cuốn "Kể chuyện các đời vua nhà Nguyễn" do Nguyễn Viết Kế sưu có miêu tả chi tiết về một buổi tối sinh hoạt của vua.
Ông viết: “Bình nhật, khi nghỉ ngơi, vua có 5 bà vợ hầu hạ. Một bà vấn thuốc têm trầu, một bà quạt, một bà đấm bóp, một bà ru và một bà để sai vặt.
Mỗi đêm, vua cho thái giám gọi 5 bà vào hầu. Mỗi bà một canh. Hết 5 canh thì danh sách các bà được chuyển giao cho Tôn Nhơn phủ giữ để tiện theo dõi việc khai hoa nở nhụy của các bà sau này”.
Vì đời sống tình dục của vua Minh Mạng có thể nói là vô độ từ quá sớm nên ông sớm sa vào cảnh bất lực trong khi bên cạnh vẫn có hàng trăm mỹ nữ. Hơn nữa, nhà vua còn có áp lực sinh con đẻ cháu để nói nghiệp.
Minh Mạng thang đã ra đời trong hoàn cảnh như vậy. Tương truyền đây là bài thuốc bổ ngâm rượu được các ngự y chế biến để vua dùng hàng ngày.
Hiệu quả của bài thuốc đến đâu thì ngày nay chưa ai được kiểm chứng. Nhưng nhìn vào những “thành quả” mà vua Minh Mạng đạt được thì người ta cho rằng những thang thuốc này cực kỳ hiệu nghiệm.
Nhờ có những thang thuốc này mà vua cho ra đời 76 hoàng tử, 64 hoàng nữ.
Thực hư các bài thuốc Minh Mạng thang lưu truyền đến ngày nay
Một dị bản Minh Mạng thang còn lưu truyền đến ngày nay (Ảnh: Zing.vn)
Hiện nay, các dị bản của bài thuốc Minh Mạng thang được sưu tầm lại đã lên đến con số 25. Tuy nhiên, dù tìm thấy dị bản nhưng nguồn gốc, xuất xứ của bài thuốc thì chưa ai tìm thấy ngay cả các lương y ở Huế.
Người ta chỉ biết rằng những bài nổi tiếng mà ngày nay còn nhiều người biết đến nhất là “nhất dạ lục giao sinh ngũ tử” (một đêm quan hệ 6 lần, sinh 5 con trai), và “nhất dạ ngũ giao sinh tứ tử” (một đêm quan hệ 5 lần sinh 4 con).
Vì sao Minh Mạng thang lại trở nên bí ẩn như vậy?
Các nhà nghiên cứu lý giải rằng ở đời Nguyễn, Minh Mạng thang được coi là bài thuốc tối mật chỉ ngự y trong thái y viện mới được tiếp xúc và bốc riêng cho nhà vui. Không ai được phép sử dụng bài thuốc này kể cả những vị quan đầu triều.
Có lẽ vì lý do này nên bài thuốc trở nên bí ẩn không có nhiều người được tận mắt trông thấy và ghi chép lại. Những dị bản hiện nay đều không được tìm thấy trong châu bản của Thái y viện triều Nguyễn nên về mặt xác thực chưa ai kiểm chứng.
Nếu vậy, những dị bản của Minh Mạng thang còn lưu truyền đến ngày nay là ở đâu ra?
Những người đưa ra các dị bản lý giải về nguồn gốc, xuất xứ của chúng là do chứng kiến hiệu quả của bài thuốc quá cao nên các quan trong triều đã “ăn rơ” với các ngự y lén đưa bài thuốc ra ngoài để sử dụng.
Tuy nhiên, theo chứng thực của lương y Phan Tân Tố, Phó chủ tịch Hội Đông y tỉnh Thừa Thiên Huế, trong 300 châu bản là các bài thuốc của Thái y viện triều Nguyễn thì không tìm thấy bài thuốc “Minh Mạng thang”.
Bởi thế, bài toán về bài thuốc này cho đến nay vẫn còn là điều bí ẩn với các nhà nghiên cứu.
