Y học cổ truyền có rất nhiều điều kỳ diệu. Một trong những điều kỳ diệu đó là nhân dân không những tận dụng được cây cỏ, hoa lá, côn trùng để làm thuốc mà thậm chí còn biến cả chất thải của chúng thành những vị thuốc quý.
Tàm sa, thực chất là phân của con tằm, còn gọi là tám mễ, vãn tàm sa chính là một vị thuốc được dùng nhiều trong dân gian, ngày nay đã gần như không còn được biết đến, trừ những người làm việc trong ngành đông y.
Thực tế, vị thuốc này không chỉ được lưu truyền trong dân gian, nó được đặt tên khoa học là Faeces Bombycum hoặc Exerementum Bombycis và có mặt trong nhiều y văn.
1. Dược tính, công dụng
Ngoài ra, công dụng của phân tằm được ghi trong các sách y văn như sau:
- Chủ trị sôi ruột, nóng trung tiêu, tiêu khát, phong tý ẩn chẩn (Theo Danh y biệt lục).
- Thuốc sao vàng bọc ngâm rượu, có tác dụng trừ phong ẩm, khớp đau cử động khó, da tê, bụng lạnh, lãnh huyết, ứ huyết, lưng đau chân lạnh, sao nóng cho vào túi chườm trị gân xương liệt yếu, chân tay liệt, da tê dại (Theo Bản thảo thập di).
- Trị tiêu khát, trưng kết, phụ nữ băng huyết, đầu phong, đau mắt đỏ, trừ phong thấp (Theo Bản thảo cương mục).
Theo tài liệu nước ngoài, tàm sa còn được dùng để chế chất diệp lục đỡ tốn kém và cho năng suất cao hơn nhiều so với phương pháp chế biến diệp lục cổ điển từ các loại lá cây cỏ khác.
Cứ 20kg tàm sa thu được 1kg diệp lục. Từ chất diệp lục này, người ta đã bào chế ra nhiều loại thuốc chữa bệnh viêm gan, ung thư do thiếu bạch cầu.
Tàm sa
1. Những bài thuốc sử dụng tàm sa:
- Chữa bán thân bất toại: 2 bát tàm sa đựng vào 2 cái túi sao nóng để thay đổi chườm vào chỗ đau tê. Đồng thời nấu cháo gạo nếp với quả cật của dê, mỗi ngày 1 quả cật. Dùng trong vòng 10 ngày.
- Chữa băng huyết: Tàm sa sao vàng tán nhỏ uống mỗi ngày 15g, có thể dùng rượu chiêu thuốc.
- Trị tiểu đường, miệng khát: tàm sa 40g, nước 600ml, sắc còn 300ml chia nhiều lần uống trong ngày (trường hợp bị mất nước nhiều do tả cũng có thể sử dụng phương này).
- Trị mề đay: mỗi ngày dùng tàm sa 60g, sắc nước chia 2 lần sáng tối uống. Ngoài ra dùng 120g sắc để xông rửa vùng bệnh 20 phút, mỗi ngày 2 lần.
