rauTrời vừa chập choạng tối, cả vùng trồng rau xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi (TP.HCM) đã sáng rực đèn điện. Những chủ vườn đang hối hả nhổ và đóng hàng rau để kịp buổi chợ đêm.
Phóng viên đã theo chân một chủ rau ra tận chợ đầu mối ghi nhận thực tế những sản phẩm rau “GAP” này sẽ đi về đâu…
“CĂN” RAU CHẠY CHỢ
Với kinh nghiệm của những chủ vườn có thâm niên ở đây, nghề trồng rau quan trọng nhất là phải biết “căn” được nhu cầu thị trường đang cần gì là có ngay loại rau đó thì mới “ăn”.
Đồng thời, cũng phải biết cách “xử lý” các hàng rau cho thật tươi ngon bóng đẹp mới bán chạy và được giá cao.
Đêm nay theo N (người dẫn PV đi xem thực tế các vườn rau trên địa bàn xã Tân Phú Trung) nhận định: Chắc chắn rau sẽ có giá vì mấy bữa trước vừa có trận mưa lớn khủng khiếp gây ngập vườn, lượng rau bị giảm mạnh.
Do vậy, N kêu người nhà ra vườn nhổ thêm rau tăng cường vài chuyến nhằm gỡ vốn, bù lại những hôm ế chợ bị thất thu. N cũng vội đi ra vườn pha thuốc rồi đeo bình phun nốt cữ thuốc “dưỡng lá” cho mấy liếp rau cải xanh, cải ngọt để ngày mai kịp có rau ra chợ.
Tôi theo N ra vườn nghe anh giải thích: “Ở đây các vườn rau thường chỉ dám phun thuốc vào buổi tối hoặc đêm thôi, vì phun ban ngày vừa không hiệu quả mà lại dễ bị lộ…”.
N bắt đầu bật vòi phun, thuốc bay mù mịt trên vườn rau, tôi đứng từ xa nhưng vẫn ngửi mùi thuốc nồng nặc không thể thở nổi. Tôi để ý trong sân, chiếc xe máy cà tàng chuyên để chở rau của N đã được lắp dàn khung sẵn, đống rau mồng tơi và cải xanh, cải ngọt vừa nhổ về chất thành đống để “xử lý” trước khi đem ra chợ.
Khi thấy N đổ mấy chất gì đó vào thùng nước, tôi gặng hỏi mãi thì N chỉ bảo là chất giữ cho lá rau tươi lâu và tẩy mùi hôi trên rau (!?).
Qua cách nói chuyện, tôi hiểu N là một tay có thâm niên làm vườn từ rất lâu, đến nay cũng chẳng còn lạ gì các kiểu mánh khóe của dân trồng và buôn bán rau chợ. N tâm sự: “Vẫn biết nghề trồng rau vừa vất vả lại độc hại, nhưng vì cuộc sống mưu sinh nên cũng đành phải chịu thôi. Thú thực, mình chỉ ráng làm một thời gian ngắn nữa kiếm thêm ít vốn rồi bỏ, chứ ôm vườn rau mãi chắc cũng “đi” sớm!”.
Theo N, rau ăn lá hay ăn củ, quả muốn giữ cho tươi ngon hay nhanh thu hoạch đều phải “đánh thuốc” thường xuyên. Một trong những loại “thần dược” mà dân rau thường hay dùng để kích thích rau, củ quả có tên là thuốc Mo (N giải thích, thuốc Mo có nghĩa là loại thuốc không tên, không nhãn hiệu bao bì chỉ biết của Trung Quốc).
Đặc biệt, khi sử dụng thuốc này cho rau, củ, quả chúng sẽ phát triển cực nhanh, ví thử như hái quả dưa leo (dưa chuột) trên vườn mới nhỏ bằng ngón tay rồi đem nhúng vào thùng nước có pha thuốc Mo, chỉ vài tiếng sau quả dưa sẽ bự lên bằng cổ tay rồi. Do vậy, sẽ rút ngắn được thời gian thu hoạch một cách… siêu tốc.
Cầm cây rau vừa nhổ trên tay, N chẳng ngại chia sẻ: “Kinh nghiệm của mấy bà nội trợ thường cứ nghĩ rau mà bị sâu ăn lá sẽ an toàn, hay có người cứ tìm mua những cây rau nào thấy cằn lá thì bảo chắc chắn rau sạch không phun thì mới xấu. Vậy nhưng họ sai lầm hết, vì đối với rau bị sâu ăn lá hay thậm chí có hẳn con sâu đang bò trên lá rau thật có thể đó lại là rau bẩn nhiễm độc nặng.
Lý do bởi người ta phun nhiều quá, sâu bị nhờn thuốc không chết hoặc người bán cố tình bắt sâu thả vào rau. Còn muốn ăn rau cằn xấu ư, đơn giản thôi, chỉ cần “đánh thuốc” đậm một chút là rau dù đang xanh mơn mởn cũng lập tức bị cằn xoăn tít lá lại ngay”.
Theo N, bây giờ ra chợ nhìn hàng thật - giả lẫn lộn khiến người tiêu dùng rất khó phân biệt. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của N, chỉ cần nhìn màu sắc hay gân lá rau sẽ biết ngay loại rau đó sạch hay bẩn. Vậy nhưng, hàng ngày anh đưa rau ra chợ đầu mối bán chẳng ai thèm quan tâm đến chất lượng hàng sạch hay bẩn mà họ chỉ cần nhìn mẫu mã rau đẹp, tươi ngon là “ôkê” mua liền.
N nhìn đồng hồ đã sắp đến giờ “đi rau”, anh thúc tôi chuẩn bị lên đường rồi vội bước ra sân cầm vòi nước xịt rửa lại đống rau, sau đó đem nhúng qua vào thùng nước có hóa chất giữ tươi trước khi chất lên xe. N bảo: “Ngoài việc “xử lý” rau cho cọng bóng, tươi rói, mình còn phải biết cách xếp rau cho ngon lành đẹp mắt thì khi ra chợ mới bán được hàng nhanh.
Thậm chí có khi còn phải cầm theo chai nước để ra đến chợ tưới thêm cho rau láng tươi thì mối lái xem hàng mới khoái mua…”.
RA CHỢ RAU GÌ CŨNG “ĂN” HẾT
Đúng 10 giờ đêm, chiếc xe rau cồng kềnh cõng tới hơn tạ rau gồm mồng tơi, cải xanh, cải ngọt vừa “xử lý” xong đã xếp gọn gàng. N leo lên xe ra hiệu cho tôi chạy bám theo sau rồi anh nổ máy kéo ga chồm lên lao vút ra quốc lộ 22 hướng về chợ đầu mối.
Tôi cũng nhanh chóng chạy theo, trên đường giờ này vắng người, xe rau của N cứ lao vun vút khiến nhiều lúc tôi phải ráng mới đuổi kịp.
Chạy khoảng 20 phút thì tới chợ đầu mối Hóc Môn, lúc này cảnh chợ đã rất đông với đủ các mặt hàng rau củ quả. Những dãy xe tải lớn, nhỏ của các chủ vựa từ các tỉnh lên có đến hàng trăm chiếc đậu san sát từ ngoài cổng vào đang sẵn sàng chờ “ăn” hàng rau đêm.
Tôi quan sát, tại một khu vực “tập kết” đủ các loại xe rau đứng chào hàng, những chủ vựa đang lật xem từng loại rau. Họ chẳng cần biết rau sạch hay bẩn, cứ thấy xe nào có hàng tươi ngon không sâu, lá to, cây cứng là chốt giá mua liền. N chạy xe rảo quanh chợ vài vòng để khảo giá rồi cuối cùng anh quyết định quăng hàng bán cho xe của tỉnh Bình Dương.
Tâm sự với tôi, anh Hùng, chủ vựa rau này cho biết: “Chúng tôi chờ thu mua đầy xe sẽ chạy về chợ tỉnh đổ hàng cho các lái, sau đó mới phân chia ra các sạp chợ bán lẻ cho người tiêu dùng. Đêm nào nhiều rau đẹp thì mua nhanh, bằng không gặp toàn rau xấu cũng khó “ăn” hàng về sớm…”.
Theo anh Hùng, các sản phẩm rau tươi từ khi chủ vườn nhổ đem ra chợ đổ thì chỉ khoảng trưa hôm sau rau sẽ bán đến tay người tiêu dùng. Thậm chí một số mặt hàng rau tươi sống mới thu hoạch đêm (còn đầy thuốc) ngay sáng sớm hôm sau đã lên bàn ăn rồi!
Xong việc, N ngồi nghỉ và trao đổi với tôi: “Ở chợ đầu mối này rất nhiều mặt hàng rau buôn bán suốt đêm nhưng thực tế làm gì có ngành chức năng nào kiểm tra chất lượng. Từ các loại hàng dưa, củ quả, hành tỏi kia mang tiếng được có kho, xe lạnh nhưng nghe nói làm gì có tí điện lạnh nào, toàn bảo quản bằng hóa chất không đấy!”.
Anh cũng quả quyết, đã ra đến đây thì hàng rau nào chẳng giống nhau, làm gì có rau GAP, cứ thấy hàng đẹp là người mua “ôkê”. “Do vậy, dân rau tụi tôi trồng rau sạch làm gì cho mệt. Chẳng qua người ta kêu đi học thì mình tham gia cho vui chứ làm rau VietGAP đem ra chợ bị chê xấu chỉ có bán cho… trâu ăn!”, N phân trần.
