1. Rối loạn chán ghét tình dục là gì?
Rối loạn chán ghét tình dục (SAD) là một loại rối loạn chức năng tình dục, trong đó một người có ác cảm, né tránh kích thích tình dục . Sự ác cảm cụ thể có thể là một khía cạnh của cuộc gặp gỡ tình dục, chẳng hạn như thâm nhập, hoặc các hành động chung chung hơn như hôn hoặc chạm vào.
Những người trải qua sự chán ghét tình dục có thể trải qua ham muốn tình dục bình thường, tưởng tượng và thủ dâm để đạt cực khoái.
Thực tế, nhiều nam giới rối loạn chán ghét tình dục dẫn đến giảm ham muốn hoặc kích thích tình dục bị ức chế. Những người trải qua sự chán ghét tình dục có thể trải qua ham muốn tình dục bình thường, tưởng tượng và thủ dâm để đạt cực khoái.
2. Phân loại rối loạn chán ghét tình dục
Có hai loại rối loạn chán ghét tình dục là chán ghét suốt đời (nguyên phát) và chán ghét mắc phải (thứ phát). Rối loạn chán ghét tình dục hậu COVID-19 thuộc loại thứ hai, chán ghét mắc phải.
Rối loạn chán ghét tình dục ảnh hưởng đến hạnh phúc lứa đôi.
2.1 Rối loạn chán ghét suốt đời
Rối loạn chán ghét suốt đời phát triển từ phản ứng tiêu cực hoặc không nhiệt tình đối với các tương tác tình dục trước khi một cá nhân trải qua hành vi tình dục lành mạnh với bạn tình. Điều này có thể xảy ra khi được nuôi dưỡng trong một môi trường tôn giáo nghiêm ngặt, nơi xa lánh các hành vi tình dục vì thú vui.
2.2 Rối loạn chán ghét mắc phải
Rối loạn chán ghét mắc phải được phát triển để đáp ứng với trải nghiệm tình dục tiêu cực đáng kể. Chẳng hạn như chấn thương hoặc lạm dụng, sau khi trải qua một thời kỳ hành vi tình dục lành mạnh lần đầu tiên. Ác cảm có được cũng có thể xuất hiện trong một mối quan hệ cụ thể và không có bên ngoài mối quan hệ đó.
3. Rối loạn chán ghét tình dục dễ bị nhầm lẫn
Rối loạn chán ghét tình dục thường bị nhầm lẫn với các rối loạn và nhận dạng tình dục khác. Ví dụ, rối loạn ham muốn tình dục giảm hoạt động ở nam giới là tình trạng thiếu ham muốn hoạt động tình dục tái diễn hoặc dai dẳng. Mặc dù nam giới bị rối loạn ham muốn tình dục giảm hoạt động cũng có thể tránh quan hệ tình dục nhưng điều này khác với rối loạn chán ghét tình dục ở chỗ, ham muốn vẫn có ở những người bị rối loạn chán ghét tình dục tuy họ không thích một số kích thích nhất định.
Rối loạn kích thích tình dục nữ là một chứng rối loạn khác có các triệu chứng tương tự. Đó là tình trạng tái phát hoặc liên tục không thể đạt được/duy trì phản ứng thể chất đầy đủ đối với hưng phấn tình dục. Chẳng hạn như khả năng bôi trơn và giãn nở âm đạo kém hoặc sưng tấy cơ quan sinh dục ngoài. Rối loạn kích thích tình dục nữ là một phản ứng vật lý so với một phản ứng tâm lý. Những người trải qua rối loạn kích thích tình dục nữ không ác cảm với kích thích tình dục; họ không thể tham gia đầy đủ vào các hành vi.
4. Nguyên nhân của rối loạn chán ghét tình dục
Rối loạn chán ghét tình dục có thể do di truyền hoặc do mắc một số bệnh lý gây ra.
Rối loạn chán ghét tình dục phát triển để phản ứng với những trải nghiệm và thông điệp tình dục tiêu cực. Tỷ lệ hiện mắc của rối loạn chán ghét tình dục không được biết rõ và khó xác định. Vì những người này tránh gặp gỡ tình dục, cũng như các mối quan hệ thân mật, và hiếm khi xuất hiện tại các liệu pháp trị liệu chán ghét tình dục hoặc các phòng khám trị liệu dành cho cặp đôi.
Theo các nghiên cứu, tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn lo âu và ám ảnh thường gặp ở những người bị rối loạn chán ghét tình dục.
Tình trạng sức khỏe và điều trị y tế cũng có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của ác cảm tình dục. Một số bệnh, chẳng hạn như các bệnh ung thư khác nhau và hiện nay là COVID-19 gây ra những thay đổi về thể chất ảnh hưởng đến hoạt động tình dục hoặc hình ảnh cơ thể của một cá nhân. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc điều trị trầm cảm có thể làm giảm phản ứng cực khoái, tạo ra một môi trường và trải nghiệm khó đoán và khó chịu.
5. Các triệu chứng rối loạn chán ghét tình dục
Thang đo ác cảm tình dục dựa trên tiêu chí chẩn đoán trẻ tự kỷ đôi khi được sử dụng để đánh giá nỗi sợ hãi và tránh né tình dục và thảo luận về các triệu chứng rối loạn chán ghét tình dục.
Kiểm tra lại bản thân nếu có những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn chán ghét tình dục:
- Sợ quan hệ tình dục với người khác.
- Nhiều lần tránh tất cả hoặc gần như tất cả các quan hệ tình dục ở bộ phận sinh dục với bạn tình.
- Tránh quan hệ tình dục gần đây vì nỗi sợ hãi tình dục.
- Thái độ bất thường về tình dục.
- Đời sống tình dục của tôi luôn là căng thẳng, bất an.
- Luôn cố gắng tránh những tình huống có thể liên quan đến tình dục.
Khi có biểu hiện rối loạn chán ghét tình dục cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
6. Ảnh hưởng của rối loạn chán ghét tình dục
Rối loạn chán ghét tình dục có thể có nhiều tác động khác nhau đối với con người, bao gồm việc tránh bất kỳ tương tác nào có khả năng trở thành tình dục, chẳng hạn như hẹn hò hoặc ở một mình với bạn tình tiềm năng.
Các tác động khác của rối loạn chán ghét tình dục bao gồm:
- Gặp khó khăn trong các mối quan hệ lãng mạn, yêu đương.
- Tranh giành quyền lực trong các mối quan hệ.
- Lo lắng tình dục hoặc các cơn hoảng sợ.
- Nếu sự rối loạn chán ghét tình dục bắt nguồn từ một trải nghiệm buồn, thì chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý có thể xảy ra
7. Điều trị rối loạn chán ghét tình dục
Điều trị rối loạn chán ghét tình dục được khuyến nghị khi nỗi sợ hãi tham gia vào hoạt động tình dục quá mức so với nguy cơ thực tế. Các lựa chọn điều trị bao gồm trợ giúp y tế, các lựa chọn sức khỏe tâm thần và vật lý trị liệu.
7.1 Tùy chọn trị liệu cá nhân
Liệu pháp nhận thức hành vi có thể điều trị hiệu quả rối loạn chán ghét tình dục. Nó tập trung vào việc thách thức và thay đổi những suy nghĩ, niềm tin và thái độ cũng như các hành vi tương ứng của chúng (chán ghét) để cải thiện khả năng điều tiết cảm xúc và phát triển các chiến lược đối phó cá nhân nhằm vào các triệu chứng lo lắng.
Liệu pháp tâm lý là phương pháp điều trị được lựa chọn cho những người cho rằng nỗi đau tâm thần là một thành phần của sự chán ghét tình dục của họ, hoặc những người quan niệm vấn đề của họ là triệu chứng của các vấn đề thời thơ ấu.
7.2 Các lựa chọn trị liệu cho cặp đôi
Liệu pháp cặp đôi cho phép cả hai thành viên của mối quan hệ giải quyết hiệu quả sự chán ghét tình dục và những ảnh hưởng của nó. Nếu có thể, cặp vợ chồng nên cộng tác làm việc với một nhóm chuyên gia sức khỏe tình dục, bao gồm bác sĩ, nhà tâm lý học, nhà trị liệu tình dục hoặc nhà vật lý trị liệu.