Hành trình nâng cấp tên lửa Pechora của Việt Nam
Theo ước tính, bộ đội phòng không Việt Nam hiện đang sử dụng khoảng trên 20 tổ hợp tên lửa phòng không Pechora (chưa kể số niêm cất) gồm các phiên bản phiên bản S-125, S-125M, S-125M1A.
Mặc dù Quân chủng Phòng không - Không quân được xác định tiến thẳng lên hiện đại, nhưng với ngân sách có hạn, chưa thể ngay một lúc mua mới để thay thế toàn bộ, nên với tiềm năng nâng cấp sâu, dự án cải tiến hiện đại hóa triệt để tên lửa Pechora là hết sức cần thiết.
Tổ hợp tên lửa phòng không Pechora của Việt Nam.
Lý do Việt Nam lựa chọn gói nâng cấp Pechora-2TM
Thứ nhất, so về đặc tính kỹ chiến thuật thì Pechora-2TM vượt trội hơn hẳn so với các phiên bản nâng cấp khác, cụ thể:
So sánh thông số kỹ thuật cơ bản của các gói nâng cấp (Pechora-2TM/ Pechora-2M/ Pechora-2D/ Cenrex Newa):
Cự ly nghiêng tối đa trong vùng diệt mục tiêu (km): 35,4/ 30/ 35/ 25.
Độ cao vùng diệt mục tiêu (m): 20 - 25.000/ 20 - 20.000/ 20 - 21.000/ 100 - 18.000.
Tốc độ bay tối đa của mục tiêu có thể tiêu diệt (m/s): 900/ 700/ 800/ 700.
Số đạn trên mỗi bệ (đạn tên lửa): 4/ 2/ 4/ 4.
Số kênh điều khiển (kênh): 2/ 2/ 1/ 1.
Số lượng mục tiêu có thể diệt đồng thời: 2/ 2/ 1/ 1.
Xác suất diệt mục tiêu cao nhất bằng 1 đạn: 0,92/ 0,99/ 0,95/ 0,95.
Khả năng kháng nhiễu chặn tích cực (W/MHz): 2.700/ 2.000/ - / -.
Cự ly phát hiện mục tiêu tối đa (km): 100/ 100/ 100/ 80.
Thời gian thu hồi / triển khai tổ hợp (phút): 25/ 30 / - / 20.
Thời gian khai thác sử dụng đạn (năm): 15/ 15/ 15/ 10.
Ghi chú: (-) là không có thông tin.
Với phương án Pechora-2TM, Việt Nam có thể tận dụng được khá nhiều khí tài của tổ hợp nguyên bản, giúp giảm giá thành và đơn giản, phù hợp với trình độ của Việt Nam hơn trong quá trình triển khai nâng cấp.
Bên cạnh đó, trên thực tế huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của tên lửa Pechora-2TM, bằng kỹ năng thành thục, sáng tạo, các kíp trắc thủ đã liên tiếp lập kỷ lục về thời gian triển khai thu hồi, chỉ bằng hơn nửa thời gian so với tiêu chuẩn mà nhà sản xuất đề ra.
Lắp ráp đạn tên lửa của tổ hợp Pechora-2TM.
Thứ hai, đa phần các phiên bản chào hàng mặc dù rất hiện đại nhưng lại không đáp ứng được khí hậu khắc nghiệt ở Việt Nam do chưa được nhiệt đới hóa, nhất là trong điều kiện khí hậu nóng ẩm (đôi khi độ ẩm trong không khí lên tới 100%).
Tetraedr cam kết và đã làm được điều này, qua hơn 3 năm vận hành, các tổ hợp Pechora-2TM nâng cấp đã chứng minh được độ tin cậy, hoạt động ổn định, ít hỏng hóc.
Thứ ba, yêu cầu của Việt Nam là được chuyển giao sâu công nghệ để làm chủ toàn bộ quá trình nâng cấp và bảo dưỡng, sửa chữa sau này.
Với Việt Nam, Tetraedr đã đưa ra bản chào hết sức hấp dẫn, thực hiện đúng phương châm “khách hàng là thượng đế”.
Bạn đồng ý chuyển giao cho ta toàn bộ quy trình cải tiến hiện đại hóa tổ hợp tên lửa Pechora lên chuẩn Pechora-2TM. Theo đó, bộ đầu tiên “bạn” trực tiếp làm, ta “xem, học”, bộ thứ 2 cả hai bên cùng thực hiện.
Chuyên gia bạn hết sức bất ngờ bởi “ta” học quá nhanh để đến bộ thứ 3 “ta” đã tự làm toàn bộ, “bạn” chỉ đóng vai trò giám sát. Từ bộ thứ 4 trở đi, “bạn” hoàn toàn tin tưởng vào tay nghề của kỹ sư và kỹ thuật viên Việt Nam.
Kết quả thử nghiệm trên thực địa
Sau một thời gian triển khai công tác nâng cấp tại Nhà máy A31 Cục Kỹ thuật Quân chủng Phòng không - Không quân, Tiểu đoàn 152 thuộc Trung đoàn tên lửa 250 là đơn vị đầu tiên nhận được bộ khí tài S-125-2TM mới nâng cấp.
Từ ngày 26 - 28/3/2011, Tiểu đoàn 152 cùng các chuyên gia Tetraedr, Nhà máy A31 và Cục kỹ thuật Quân chủng Phòng không - Không quân đã tiến hành bắn nghiệm thu khí tài tại trường bắn TB1.
Trong đợt bắn này, kíp bắn đạn thật của tiểu đoàn 152 đã phóng tổng cộng 6 đạn (1 đạn tiêu thụ ngày 26/3/2011 và 5 đạn tiêu thụ ngày 28/3/2011) diệt cả 6 mục tiêu bay từ cự ly 14 - 15 km, đạt hiệu suất 100%.
Đạn tên lửa 5V27 do kíp điều khiển Tiểu đoàn 152 phóng ngày 26/3/2011.
Như vậy, toàn bộ quá trình nâng cấp từ khi triển khai đến bắn nghiệm thu đã thành công mỹ mãn. Không những thế, bạn còn trân trọng và ghi nhận từng ý kiến góp ý của ta để hoàn thiện nhằm tối ưu hóa tính năng của tổ hợp.
Chính chuyên gia bạn cũng phải thốt lên “Các kỹ sư Việt Nam cũng là những người thầy của chúng tôi” tự đáy lòng chứ không phải là ngôn từ khách sáo. Nhờ đó, đến các bộ 7, 8, 9, tên lửa Pechora-2TM đã có nhiều cải tiến vượt trội so với những bộ đầu tiên.
Nghiêm túc, cầu thị trong công việc, nhưng các chuyên gia bạn cũng hết sức hòa đồng, yêu quý các đồng nghiệp Việt Nam. Hết giờ làm, bạn cũng ra sân chơi bóng chuyền cùng ta trong đội hình “liên quân” Việt Nam - Belarussia, cũng đập tay, cười sảng khoái sau mỗi pha bóng hay.
Chính nhờ sự đồng điệu không chỉ trong công việc mà còn trong cả cuộc sống thường ngày đã tạo “chất kết dính” đem lại những quả ngọt ngày hôm nay.
Điều đó là minh chứng hùng hồn cho quyết định hết sức đúng đắn trong việc lựa chọn đối tác và cấu hình của vũ khí, khí tài, đáp ứng yêu cầu tác chiến phòng không hiện đại.
Hy vọng trong các lần bắn thử tới đây, các kíp trắc thủ Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy thành tích diệt mục tiêu ngay từ quả đạn đầu, xứng đáng với truyền thống Bộ đội Phòng không - Không quân anh hùng.
