SOHA NEWS
Ảnh: NVCC.
Ba ngày gần đây, khi thay tã cho con, chị Phương H. (quận Tân Bình, TP.HCM) phát hiện nước tiểu của con gái bất thường: từ màu hồng nhạt dần dần đậm tựa máu. Bé bú kém, tiểu ít, quấy khóc khiến gia đình chị lo lắng, đưa bé đến cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh ngay trong đêm.
Khi kiểm tra cho bệnh nhi, BS.CKI Phạm Ngọc Tường Vy, Phó trưởng khoa Nhi Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM phát hiện bé có hiện tượng hăm tã, nước tiểu màu hồng, nghi ngờ nhiễm trùng đường tiểu.
Bệnh nhi được thực hiện một số xét nghiệm kiểm tra, kết quả không nằm ngoài dự đoán ban đầu, mẫu nước tiểu xét nghiệm có vi khuẩn, hình ảnh siêu âm bụng thể hiện tình trạng viêm bàng quang. Bé gái bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới đang tiến triển, được nhập viện tại khoa Nhi, điều trị bằng kháng sinh để ngăn ngừa tổn thương thận.
Theo các bác sĩ, trẻ đến khám phát hiện nhiễm khuẩn đường tiết niệu xảy ra ở mọi lứa tuổi, trong đó có cả trẻ sơ sinh. Nguyên nhân gây bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu chủ yếu là các vi khuẩn như E.coli, virus, nấm… từ da hoặc phân của trẻ xâm nhập vào đường tiết niệu và phát triển thành bệnh. Ngoài ra, trẻ nhũ nhi bị dị dạng ở bộ phận sinh dục cũng gây nên tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu .
Bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu thường gặp ở trẻ gái nhiều hơn trẻ trai là do cấu trúc đường niệu bé gái ngắn và nằm gần hậu môn, nên dễ nhiễm khuẩn từ bên ngoài, lúc đi tiểu không vệ sinh kỹ sẽ có nguy cơ bội nhiễm gây nhiễm trùng đường tiểu. Vi khuẩn từ ngoài dễ dàng xâm nhập đi ngược dòng theo niệu đạo lên bàng quang gây viêm bàng quang, rồi từ bàng quang theo niệu quản lên thận gây viêm đài bể thận.
Ở bé trai, nhiễm khuẩn đường tiểu thường gặp ở những bé bị hẹp bao quy đầu, làm cho nước tiểu thường xuyên bị ứ lại gây viêm.
Ngoài ra, việc cho các con mang tã thường xuyên cũng có thể gây nhiễm trùng đường tiểu, nhất là tình trạng cả phân và nước tiểu lẫn lộn với nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Đường tiết niệu gồm bể thận, niệu quản (dẫn nước tiểu đi từ thận đến bàng quang) và bàng quang. Khi vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, gây viêm sẽ xảy ra tình trạng nhiễm trùng đường tiểu (viêm bể thận nếu gây viêm ở bể thận, hoặc viêm bàng quang nếu gây tổn thương ở bàng quang). Bệnh này chủ yếu là do vi khuẩn gây ra như E.Coli, Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci. Những vi khuẩn trong ruột có thể gây nhiễm trùng khi chúng xâm nhập vào những cơ quan khác của cơ thể, hoặc các vi khuẩn nằm xung quanh hậu môn cũng có thể băng qua niệu đạo vào bàng quang.
BS.CKI Phạm Ngọc Tường Vy - Phó Trưởng khoa Nhi BVĐK Tâm Anh TP. HCM đang kiểm tra sức khỏe cho bé gái. Ảnh: Tuệ Diễm.
Biểu hiện nhiễm khuẩn đường tiết niệu
Theo bác sĩ Tường Vy, bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu tùy vào từng độ tuổi của trẻ mà có biểu hiện bệnh khác nhau. Tuổi càng nhỏ thì biểu hiện càng mơ hồ và khó nhận biết. Khi bắt đầu mắc bệnh, trẻ thường có biểu hiện như: sốt, sốt nhẹ kéo dài, sốt cao, trẻ quấy khóc, ít hoạt động,... Ngoài ra, trẻ còn có các biểu hiện như: rối loạn tiêu hóa, biếng ăn, nôn trớ. Nếu trẻ có 1 trong những biểu hiện trên, các bậc phụ huynh nên đưa con đi khám để được điều trị kịp thời, tránh gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm thận hay nặng hơn là nhiễm trùng huyết dẫn đến suy đa cơ quan.
Trẻ nhũ nhi và trẻ em dưới 2 tuổi mắc nhiễm khuẩn đường tiết niệu có các dấu hiệu không đặc trưng của hệ tiết niệu, chẳng hạn như sốt, các triệu chứng đường tiêu hoá (ví dụ, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng), hoặc nước tiểu có mùi hôi.
Người chăm sóc trẻ nhỏ cần quan sát kỹ các dấu hiệu như nước tiểu đục, nước tiểu có máu, con quấy khóc, khó chịu, bứt rứt sau khi đi tiểu. Ngoài ra, trẻ sốt kéo dài trên 3 ngày không rõ nguyên nhân cần đưa đi khám ngay. Nhiễm trùng đường tiểu dưới không phát hiện sớm sẽ gây nhiễm trùng đường tiểu trên với biểu hiện đợt sốt cao liên tục, trẻ lạnh run, tím tái, nôn ói. Lúc này, nếu không được điều trị trẻ có thể sốc vì nhiễm trùng huyết.
Bác sĩ Vy khuyến cáo, tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ có thể chữa lành nhưng vẫn có nguy cơ tái phát nhiều lần nếu vấn đề vệ sinh kém. Do đó, bố mẹ, người trông trẻ phải thay đổi cách chăm sóc, vệ sinh đúng cách cho con.
Sau mỗi lần trẻ đi tiểu cần vệ sinh sạch sẽ, nếu mặc tả phải thay thường xuyên, nếu được cần có thời gian ngưng tã để đường tiểu thông thoáng; cần lựa chọn tã phù hợp, chất lượng không gây bí, hăm tã.
Phụ huynh cũng cần cho trẻ uống nhiều nước. Đối trẻ dưới 6 tháng chưa cần uống nước ba mẹ nên tăng cường lượng sữa. Việc cung cấp đủ nước giúp trẻ đi tiểu nhiều, giải phóng tình trạng nước tiểu cũ bị ứ đọng trong bàng quang, không cho vi khuẩn có môi trường thuận lợi để phát triển.