SOHA NEWS
Chỉ trong vòng một tuần, Kyrgyzstan gần như thay đổi toàn bộ lãnh đạo các cơ quan cao nhất của đất nước. Việc chuyển giao quyền lực có thể nhanh chóng giải quyết các cuộc xung đột nội bộ hiện nay hay tiếp tục làm sâu sắc thêm những mâu thuẫn vốn đã tồn bấy lâu nay.
Ngày 13/10, Phó Chủ tịch Quốc hội Kanat Isayev đã được bầu làm Chủ tịch Quốc hội. Tổng số có 80/120 đại biểu đã bỏ phiếu, trong đó 78 bỏ phiếu ủng hộ và 2 phiếu trống. Sau đó 1 ngày, Quốc hội Kyrgyzstan họp bất thường với 83/120 đại biểu và tất cả đều nhất trí bỏ phiếu chọn ông Sadyr Japarov làm Thủ tướng. Chiều cùng ngày, Tổng thống Kyrgyzstan Jeenbekov đã ký sắc lệnh bổ nhiệm Thủ tướng Sadyr Japarov và các thành viên Chính phủ gồm Thủ tướng, 4 phó Thủ tướng, 14 Bộ trưởng.
Ngày 15/10, Tổng thống Kyrgyzstan Sooronbai Jeenbekov bất ngờ tuyên bố từ chức. Theo luật, quyền Tổng thống được chuyển giao cho Chủ tịch quốc hội, tuy nhiên ông Kanat Isayev từ chối đảm nhận chức vụ này. Chiều cùng ngày, Thủ tướng Sadyr Japarov tuyên bố đảm nhận chức vụ quyền Tổng thống.
Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc Tổng thống Kyrgyzstan Sooronbai Jeenbekov từ chức sẽ tước bỏ vị trí trung tâm quyền lực chính trị hợp pháp của đất nước, làm trầm trọng và kích động cuộc tranh giành mới giữa các phe cánh trong cuộc đấu tranh giành quyền lực, đưa nước này tiến gần tới cuộc nội chiến.
Ông Jeenbekov là lực lượng hợp pháp duy nhất cần phải giữ vai trò quan trọng để ổn định đất nước khỏi cuộc đấu tranh. Trong khi đó, Nghị viện Kyrgyzstan một điểm tựa ủng hộ quyền lực nhà nước đã mất đi vai trò của mình, thậm chí là mục tiêu đầu tiên bị người biểu tình chiếm giữ. Hiện nay, cơ quan này chia thành nhiều nhóm khác nhau tùy thuộc vào liên kết giữa các vùng, đảng phái hoặc thị tộc.
Tổng thống từ chức khiến các quá trình thiết lập lại trật tự trong nước sẽ bị đình trệ, đòi hỏi nhiều thời gian và nguồn lực. Thủ tướng Sadyr Japarov, đồng thời là quyền Tổng thống cần nhanh chóng đưa ra giải pháp nhằm xoa dịu tình hình và củng cố xã hội. Triển vọng sớm giải quyết tình hình hiện nay ít khả quan do có số lượng lớn những người cũng có tham vọng quyền lực và được các nguồn lực khác nhau hỗ trợ. Họ không muốn ông Japarov là trung tâm quyền lực chính và duy nhất tại quốc gia này. Những phe phái khác có thể sẽ hình thành một liên minh chống lại ông Japarov theo cách thức được chính ông đã sử dụng để nắm quyền như hiện nay.
Ông Japarov sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ trước mắt là đảm bảo tổ chức các cuộc bầu cử quốc hội, bầu cử Tổng thống, tổ chức lại các cơ quan trung ương và địa phương. Việc tổ chức không tốt sẽ khiến tình hình tiếp tục trượt dài, không thể kiểm soát.
Tình hình Kyrgyzstan phía trước còn nhiều chông gai. Liệu chính quyền mới có thể nhanh chóng giải quyết các cuộc tranh giành quyền lực hiện nay hay tiếp tục làm sâu sắc thêm những mâu thuẫn vốn đã tồn tại theo chiều dài lịch sử kể từ khi tách ra khỏi Liên bang Xô Viết.
Dù kết quả thế nào thì người dân của đất nước này vẫn phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng không thể giải quyết nếu không có chính phủ tập trung mà trước mắt là cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19, tình trạng kinh tế trì trệ, tỷ lệ tội phạm và thất nghiệp gia tăng./.