Số phận "Kẻ huỷ diệt Terminator" Nga được định đoạt: Nạn nhân của khủng hoảng?

Bảo Lam |

Tập đoàn "Uralvagonzavod" (UVZ) của Nga đang xem xét phương án chế tạo xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng (BMPT) "Kẻ huỷ diệt Terminator" trên nền tảng khung gầm đặc biệt Armata.

Thông tin được tổng giám đốc doanh nghiệp này, ông Alexandr Potapov chia sẻ trong cuộc trả lời phỏng vấn của hãng thông tấn TASS.

"Nếu như nói về BMPT, thì giai đoạn tiếp theo có thể là lắp đặt modul chiến đấu kiểu này với nòng pháo 57mm trên khung gầm Armata. Chúng tôi cũng đang nghiên cứu điều này. Và chúng tôi sẽ tiếp tục những nghiên cứu của mình theo hướng này", ông Potapov tuyên bố.

Từ quan điểm của lãnh đạo UVZ, tên gọi của BMPT sẽ cần phải được Nga hoá. Cụ thể, ông Potapov ủng hộ việc lấy các tráng sĩ và công tước vĩ đại thời nước Nga cổ đại để đặt tên. "Hãy để những kẻ huỷ diệt ở lại Mỹ, còn của chúng ta sẽ là Ilya Murometz, Vladimir Monomakh hoặc ai đó", lãnh đạo tập đoàn giải thích.

Armata được hứa hẹn cho "Kẻ huỷ diệt Terminator" bật vọt...

Dự án xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng trên khung gầm Armata hoàn toàn là sự kế thừa logic của dòng xe được coi là thế hệ thứ ba duy nhất vào thời điểm này trên thế giới, gồm chiếc xe tăng T-14 Armata, xe chiến đấu bộ binh hạng nặng triển vọng T-15 và xe thiết giáp hỗ trợ kỹ thuật (BREM) T-16.

Số phận Kẻ huỷ diệt Terminator Nga được định đoạt: Nạn nhân của khủng hoảng? - Ảnh 1.

Xe tăng T-14 Armata.

Tất cả 3 sản phẩm được chế tạo trên khung gầm Armata, có modul chiến đấu độc lập và bổ sung cho nhau trên chiến trường. Việc bổ sung xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng (BMPT) thêm vào dòng này là biện pháp hợp lý và cần thiết. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy sự xuất hiện của "Kẻ hủy diệt Terminator" mới đang bị đặt câu hỏi lớn.

Vì quyết định của Tổng thống Nga Vladimir Putin giới hạn ngân sách quân sự ở mức dưới 3% GDP, Bộ Quốc phòng Nga đánh mất cơ hội thực hiện những mua sắm quy mô các mẫu khí tài quân sự tối tân, bao gồm cả dòng xe trên khung gầm Armata.

Quá trình nâng cấp của Quân đội Nga hiện nay chủ yếu qua việc cải tiến những cỗ máy từ thời Liên Xô, sẽ rẻ hơn nhiều khi mua sắm những sản phẩm thế hệ mới.

Việc cắt bớt khẩu vị của các tướng lĩnh Bộ Quốc phòng Nga phần nhiều là biện pháp bắt buộc do nền kinh tế Nga đang gặp phải khó khăn. Trong điều kiện hiện nay, Nga không có khả năng tái trang bị ồ ạt sang T-14, T-15, T-16 và chưa nói tới việc đủ sức mua các xe BMPT trên khung gầm Armata.

... nhưng lại là nạn nhân của ham muốn

Dòng khí tài thiết giáp nội địa mới này đã biến thành nạn nhân của ham muốn không thể kìm nén của ban lãnh đạo Nhà nước Nga đối với việc đánh bóng thương hiệu ở trong nước và trên trường quốc tế, mà không đếm xỉa tới thực tiễn của nền kinh tế và các rủi ro của những biện pháp trừng phạt.

Theo những thông tin chưa được xác nhận, giá thành của T-14 tương đương với giá của các xe tăng phương Tây. Đó là vào khoảng 6-8 triệu USD. Để so sánh, T-90 trên thị trường toàn cầu có giá gần 4 triệu USD.

Vào thời điểm đó, khi các phóng viên và cộng động người dân xuất hiện một câu hỏi khá logic: Vậy chiếc Armata được hứa hẹn ở đâu rồi?

Trách nhiệm lấy những hòn than nóng từ bếp lửa được giao cho "viên đốc công" mới được bổ nhiệm của ngành công nghiệp quốc phòng Nga, ông Yury Borisov. Phó thủ tướng Nga phải giải thích một cách cẩn thận các mâu thuẫn về giá.

"Tại sao tất cả các lực lượng vũ trang phải "ngập" trong Armata hoặc Boomerang? Xe tăng T-72 của chúng ta đang rất được ưa chuộng trên thị trường, tất cả đều mua nó. So với Abrams, Leclerc và Leopard về giá thành, tính hiệu quả và chất lượng, nó vượt trội đáng kể", ông Borisov tuyên bố.

Số phận Kẻ huỷ diệt Terminator Nga được định đoạt: Nạn nhân của khủng hoảng? - Ảnh 3.

Xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng (BMPT) Terminator-2 thủ nghiệm ở Syria.

Phó thủ tướng Nga vào thời điểm đó rõ ràng là đã giở trò ranh mãnh. T-72 từ lâu đã không còn được xuất khẩu nữa, tối thiểu với số lượng ồ ạt. Còn người Mỹ, Pháp và Đức sở hữu các xe tăng hoàn toàn hiện đại, dù khá thiếu ổn định và đắt đỏ.

Xe tăng T-72 cải tiến có thể cạnh tranh với những cỗ máy đó hay không - đó là một câu hỏi lớn. Giá của T-72, đương nhiên, thấp hơn nhiều, nhưng cả thiết bị điện tử hiện đại, mà được lắp trên những quái thú bánh xích của phương Tây, lại không có trên cỗ xe tăng của Nga.

Nếu đưa ra tổng kết, thì dòng xe trên khung gầm Armata không thể có mặt trong biên chế các đơn vị vì sự đắt đỏ và thiếu mối đe doạ thực sự của một cuộc đối đầu quân sự với kẻ địch công nghệ cao.

Trong trường hợp khả quan, T-14 và những cỗ máy khác thời gian tới sẽ được bàn giao cho quân đoàn xe tăng số 1, mới được tái lập hồi năm 2015, để bảo vệ thủ đô Moscow và các tỉnh phía tây của Nga.

Những vấn đề còn đang bỏ ngỏ

Về bản chất, ý tưởng BMPT được coi là phát kiến của ngành công nghiệp quốc phòng Nga. Từ hồi thập niên 80, các kỹ sư Liên Xô đã nhận thấy sự cần thiết của việc xuất hiện chiếc xe mà có thể bảo vệ những xe tăng trước bộ binh được trang bị các tổ hợp tên lửa cơ động, và tiến hành trinh sát địa hình.

Chiếc BMPT đầu tiên là "Vật thể 781" đồng nhất với xe tăng T-72B, được chế tạo tại nhà máy máy kéo Chelyabinsk của Nga. Cỗ xe được trang bị hệ thống hoả lực tự động hoá mới vào thời điểm đó, nhưng số thành viên tổ lái lại đông tới mức không thể chấp nhận được - 7 người.

Vào giữa thập niên 90, căn cứ vào kinh nghiệm của Chiến dịch quân sự lần thứ nhất tại Chechnya, các kỹ sư nhà máy Chelyabinsk đã tự nghiên cứu "Vật thể 787" với tên gọi "Rắn độc" vì thiết kế khoang chiến đấu lạ thường.

Chiếc xe đã không nhận được sự quan tâm của giới quân sự, tuy nhiên Bộ Quốc phòng Nga đánh giá tốt tính triển vọng của sản phẩm tương tự.

Vào năm 1999, những công việc liên quan tới BMPT đã được triển khai tại nhà máy UVZ. Chiếc xe được đặt tên là "Kẻ huỷ diệt Terminator" và đã được lắp ráp trên khung gầm xe tăng T-90. Tổ lái gồm 5 người, nhưng giới quân sự yêu cầu giảm xuống còn 3 người.

Cuối cùng, UVZ, giống như các đồng nghiệp tại Chelyabinsk, đã chế tạo "Terminator-2" trên khung sườn xe tăng T-72. Nguyên mẫu đã được giới thiệu tại triển lãm quốc tế Russian Arms Expo-2013 ở Nizny Tagil.

Số phận Kẻ huỷ diệt Terminator Nga được định đoạt: Nạn nhân của khủng hoảng? - Ảnh 5.

Xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng (BMPT) Terminator-2

Cỗ máy này đã được thử nghiệm chiến đấu tại Syria, và vào năm 2017 UVZ đã ký kết với Bộ Quốc phòng Nga bản hợp đồng cung cấp "Terminator" đầu tiên tại diễn đàn "ARMY".

Tuy nhiên, đến lúc này, không có thông tin công khai về số lượng BMPT được đặt hàng. Chính vì thế, không thể hiểu được những chiếc xe này sẽ tích hợp thế nào trong hàng ngũ các đơn vị xe tăng của Nga.

Căn cứ việc "Terminator" rất ít khi được nhắc tới trong những thông cáo báo chí của Bộ Quốc phòng Nga và trong các tuyên bố của Bộ trưởng Sergei Shoigu, có thể đưa ra kết luận rằng hiện giờ Quân đội Nga vẫn chưa có "Terminator".

Bên cạnh đó, theo thông tin của các phương tiện truyền thông, từ hồi năm 2016, Algeria đã quyết định mua hơn 300 chiếc BMPT của Nga trên khung sườn xe tăng T-90SA.

Việc thiếu những bình luận chính thức về số phận của "Terminator" trong các đơn vị của Nga sẽ xuất hiện sự phỏng đoán tình cờ rằng Bộ Quốc phòng Nga từ chối mua sắm ồ ạt BMPT hoặc vì lý do tài chính, hoặc vì những quan niệm kỹ thuật nào đó.

Cả yếu tố quan liêu có lẽ đã đóng vai trò tiêu cực. Để đưa các xe "Kẻ huỷ diệt Terminator" vào hàng ngũ, cần phải xem xét lại cấu trúc. Đó là khí tài hoàn toàn độc đáo dành cho quân đội, mà cần sự am hiểu cụ thể việc làm thế nào để tích hợp BMPT vào cơ cấu của các đại đội và tiểu đoàn xe tăng.

Bộ Quốc phòng Nga cũng phải suy nghĩ về việc xây dựng hạ tầng huấn luyện và vận hành những chiếc xe này. Không giải quyết được các vấn đề này, "Terminator", cũng như xe tăng T-14 Armata, sẽ tiếp tục vẫn là vũ khí phục vụ trưng bày-duyệt binh của Quân đội Nga.

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại