SOHA NEWS
20h10: Chiến lược mới nhất của Mỹ nhằm chống Iran là gấp rút thành lập một liên minh quân sự để đảm bảo tự do hàng hải trên cả eo biển Hormuz và Bab al-Mandeb, như phát ngôn của Tổng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Joseph Dunford
Mỹ hiện đang liên hệ với "một số quốc gia" để xem xem liệu quốc gia nào "sẵn sàng về mặt chính trị" tham gia vào dự án này – ông Dunford nói thêm.
Một dự án kiểm soát hợp pháp như vậy có thể dễ dàng được LHQ chấp thuận và không cần phải thành lập một dạng "liên minh tự nguyện" mà Mỹ từng sử dụng để tiến hành cuộc chiến ở Iraq năm 2003.
Theo giới quan sát dự đoán, 2 trong số các quốc gia có thể tham gia dự án trên là Anh và Ai Cập, bởi mới đây họ đã bắt giữ các tàu chở dầu của Iran.
18h42: Cơ quan năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) xác nhận Iran đã làm giàu Uranium lên mức 4,5% và số lượng tích trữ của quốc gia Hồi giáo này đã đạt mức 213,5 kg, vượt qua mức 202,8 kg theo thỏa thuận.
17h28: Tổng thống Iran Hassan Rouhani vừa ra tuyên bố mới nhất khẳng định rằng Anh sẽ phải đối mặt với "những hậu quả" của việc bắt giữ một tàu dầu của Tehran hồi tuần trước.
Ông Rouhani cảnh báo chính phủ Anh "các ông là người khởi xướng sự mất an ninh và các ông sẽ hiểu được những hậu quả của điều đó", đồng thời kêu gọi việc duy trì an toàn đầy đủ cho các tuyến đường vận chuyển quốc tế.
16h22: Theo Al-Jazeera, khi trả lời phỏng vấn hãng tin này, Đặc phái viên của Mỹ về vấn đề Iran Brian Hook cho biết Washington đang tìm kiếm một thỏa thuận với Iran được Quốc hội phê chuẩn nhằm thay thế cho thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi hồi năm ngoái.
Động thái này được giới quan sát quốc tế đánh giá là Mỹ đang xuống thang nhằm giải nhiệt căng thẳng đang nóng ở vùng Vịnh và ngăn Iran không tiếp tục làm giàu Uranium.
15h36: Theo tờ Jerusalem Post của Israel, trong bối cảnh căng thẳng leo thang nguy hiểm giữa Mỹ và Iran, hôm nay đã xuất hiện thông tin quan chức hai nước vừa nhóm họp bí mật tại một khách sạn ở Erbil thuộc khu vực người Kurd của Iraq.
Kênh tin tức i24News dẫn nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết dẫn đầu phái đoàn Iran là ông Hassan Khomenei (cháu trai cố Lãnh tụ Tối cao Ruhollah Khomenei) cùng các thành viên lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), nhất là lực lượng Basij, và Đặc phái viên Iran tại Iraq Iraj Masjedi.
Tuy nhiên, các bên liên quan đều chưa lên tiếng hay bình luận gì về thông tin này cũng như kết quả đàm phán (nếu có).
14h39: Đại diện thường trực của Nga tại IAEA, ông Mikhail Ulyanov nhấn mạnh cũng như mọi thành viên IAEA, Iran có quyền sở hữu urani làm giàu tới 4,5% với số lượng không hạn chế. Ông nhấn mạnh:
"IAEA báo cáo mức độ làm giàu urani mới tại nước Cộng hòa Hồi giáo là 4,5% thay vì 3,67% trước đó. Đây là urani làm giàu ở cấp độ thấp, không liên quan tới vũ khí hạt nhân. Bất kỳ thành viên IAEA nào cũng có quyền sở hữu một kho dự trữ unrani không giới hạn. Dưới sự kiểm soát của quốc tế, việc sở hữu này không gây rủi ro cho việc phổ biến vũ khí."
13h48: Reuters cho biết Washington đã lên một kế hoạch thành lập một liên minh quân sự quốc tế để đảm bảo an ninh hàng hải trên vùng nước chiến lược ngoài khơi Iran và Yemen. Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Joseph Dunford tuyên bố:
"Chúng tôi đang thảo luận với một số quốc gia về khả năng thành lập một liên minh quân sự nhằm đảm bảo tự do hàng hải cả ở eo Hormuz và ở Bab al-Mandab".
12h36: Bloomberg dẫn lời các nguồn tin giấu tên cho biết tàu chở dầu mang tên Di sản Anh của công ty BP khi đang trên đường đến cảng Basrah (Iraq) đã bất ngờ chuyển hướng trốn vội ở Vịnh Ba Tư do sợ bị Iran trả đũa.
Trước đó, tàu có kế hoạch vận chuyển dầu thô từ Basrah đến tây bắc châu Âu. Tuy nhiên, tàu không cập cảng Basrah để lấy dầu, và việc đặt chỗ đỗ tàu đã bị hủy bỏ.
Theo nguồn tin, con tàu có khả năng mang theo khoảng một triệu thùng dầu hiện đang "ẩn náu" ngoài khơi bờ biển Ả Rập Saudi trên Vịnh Ba Tư, vì lo ngại rằng có thể trở thành mục tiêu trả đũa của Iran.
11h40: Khả năng Iran đóng cửa Eo biển Hormuz không cho tàu thuyền đi qua đã gia tăng rõ rệt từ vài tuần gần đây cũng như khả năng nổ ra cuộc chiến tranh trên Vịnh Ba Tư, đặc biệt kể từ khi nước này bắn hạ một máy bay do thám không người lái của Mỹ hôm 20/6.
Hãng tin RT nhận định động thái trên đã giúp tăng thêm sức nặng đối với lời đe dọa của Tehran rằng đất nước này sẽ giáng đòn choáng váng vào các đồng minh của Washington tại Trung Đông nếu các lực lượng Mỹ tấn công Iran, cũng như không cho phép những nước trên xuất khẩu dầu nếu như Iran không thể xuất khẩu dầu của mình.
Ngoài ra, tác động lên thị trường dầu nếu Iran đóng Eo biển Hormuz sẽ vô cùng lớn.
11h12: Hãng thông tấn Fars vừa cho biết một tàu dầu Ukraine chở dầu thô của Iran đã bị Ai Cập bắt giữ cách đây 10 ngày khi vượt qua kênh đào Suez nhưng đến nay thông tin này chỉ mới được tiết lộ hôm qua khi Ai Cập mở phiên tòa xét xử 6 người vì tội làm gián điệp cho Iran.
09h59: Giới chức châu Âu cho rằng cần phải triệu tập khẩn cấp một cuộc họp của Ủy ban Hỗn hợp giám sát JCPOA - bao gồm các bên ký kết JCPOA còn lại (Nga và Trung Quốc) sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hồi tháng 5/2018.
Các nước châu Âu tham gia ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Iran gồm Đức, Pháp, Anh cùng đại diện Liên minh châu Âu (EU) đã ra tuyên bố chung hối thúc Tehran đảo ngược các hoạt động làm giàu urani hiện nay và quay trở lại tuân thủ thỏa thuận hạt nhân có tên gọi đầy đủ là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).
09h14: Trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng nhất là khi Tehran quyết tâm đẩy mạnh tiến độ làm giàu Urani, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cảnh báo Iran rằng các chiến đấu cơ Do Thái có thể tấn công bất cứ nơi nào ở Trung Đông, "bao gồm cả Iran và Syria".
Ông nói: "Iran gần đây đã đe dọa hủy diệt Israel. Tuy nhiên tôi phải nhắc để họ nhớ rằng các chiến đấu cơ của chúng tôi có thể tấn công bất cứ nơi đâu ở Trung Đông, bao gồm cả Iran và Syria".
08h35: Hải quân Anh khẩn cấp điều biên đội tàu chiến gốm khinh hạm HMS Montrose và tàu quét mìn HMS Ramsey hộ tống siêu tàu dầu Pacific Voyager của nước này đi qua eo biển Hormuz.
Động thái này của Hải quân Anh được cho là sẵn sàng ứng phó trước đe dọa của Iran về việc sẽ bắt giữ tàu dầu của Anh để trả đũa siêu tàu dầu của họ bị bắt giữ ở Gibralta.
Tàu chiến hải quân Anh hộ tống tàu dầu qua eo biển Hormuz.
07h59: Phát biểu trong cuộc họp với các tướng lĩnh và chỉ huy cấp cao thuộc IRGC, tướng Hossein Salami - Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) khẳng định quân đội nước này đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể và lực lượng bộ binh của Iran hiện đã đủ mạnh để đánh bại kẻ thù trong bất kỳ cuộc chiến tranh trên bộ nào.
Tướng Salami khẳng định rằng lực lượng bộ binh của Iran là một đơn vị chiến lược của nước Cộng hòa Hồi giáo, đồng thời là một trong những lực lượng mặt đất thiện chiến nhất trên thế giới, đặc biệt về năng lực sáng tạo.
Tướng Hossein Salami, Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
07h50: Sputnik dẫn phát biểu của Bộ trưởng Các vấn đề Văn hóa và Xã hội Iran Hossein Nejat cảnh báo rằng tất cả các căn cứ của Mỹ ở vùng Vịnh đều nằm trong tầm bắn của tên lửa Iran. Ông nhấn mạnh:
"Các căn cứ của Mỹ nằm trong tầm bắn của tên lửa chúng ta. Các tên lửa của chúng ta sẽ tiêu diệt các tàu sân bay Mỹ nếu họ mắc sai lầm. Người Mỹ hiểu quá rõ các hệ quả của một cuộc đối đầu quân sự với Iran".
Trước đó, Chỉ huy không quân thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Amirali Hajideh tuyên bố sự hiện diện của các tàu Mỹ trong khu vực càng tạo ra "cơ hội" có một không hai để Iran thử nghiệm các tên lửa của nước này.
Trong khi đó, Phó Chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Mohammad Saleh Jokar cảnh báo ngay cả các tên lửa tầm ngắn của Iran cũng có thể dễ dàng bắn các tàu chiến Mỹ tại vùng Vịnh.