Ung thư dạ dày là một trong những bệnh lý ung thư tiêu hóa thường gặp hiện nay và con số mắc ung thư dạ dày hàng năm trên thế giới có xu hướng gia tăng, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng ban đầu và phương pháp phòng ngừa và điều trị căn bệnh này cùng TS.BS Phạm Văn Bình, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật nội soi Robot, Trưởng khoa Ngoại bụng 1- Bệnh viện K.
PV: BS có thể cho biết ở Việt Nam hiện nay, tình hình mắc bệnh ung thư dạ dày gia tăng như thế nào?
TS.BS Phạm Văn Bình - Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật nội soi robot, Trưởng khoa Ngoại bụng 1-Bệnh viện K.
TS.BS Phạm Văn Bình: Theo thống kê mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2018, ước tính trên thế giới có hơn 1.033.000 ca ung thư dạ dày mới mắc và số ca tử vong là khoảng 800.000 ca. Đây là con số rất đáng báo động.
Ở Việt Nam, cũng ước tính năm 2018 có 17.527 ca ung thư dạ dày mới mắc, và tỉ lệ tử vong là hơn 15.000 ca, căn bệnh này hiện ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa.
Như vậy chúng ta thấy rằng ung thư dạ dày là bệnh lý ung thư tiêu hóa đáng phải được quan tâm, và đáng phải được đầu tư nghiên cứu điều trị tốt hơn.
PV: Ông có thể chia sẻ về dấu hiệu và triệu chứng nào cảnh báo sớm ung thư dạ dày?
TS.BS. Phạm Văn Bình: Ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng, bệnh nhân đến với dấu hiệu đau vùng thượng vị một cách mơ hồ, đau có thể lan ra sau lưng kèm theeo bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và cảm giác nóng rát.
Trong những trường hợp mà bệnh ung thư tiến triển hơn thì chúng ta có thể thấy những hấu hiệu rõ hơn, ví dụ như bệnh nhân có khối u lớn, gây hẹp một phần dạ dày, bệnh nhân có thể đau, buồn nôn, và thể trạng toàn thân thiếu máu, gầy sút. Đấy là những biểu hiện bệnh tiến triển của ung thư giai đoạn muộn hơn.
PV: Vậy các yếu tố nguy cơ gây nên ung thư dạ dày là gì, thưa bác sĩ?
TS.BS. Phạm Văn Bình: Nói về các bệnh lý ung thư nói chung và ung thư dạ dày nói riêng nếu chúng ta muốn phòng ngừa thì chúng ta phải hiểu các yếu tố, nguy cơ dẫn đến ung thư dạ dày, yếu tố nguy cơ là gì, là tổng hợp các yếu tố trong cuộc sống mà có thể ảnh hưởng, gây ra ung thư dạ dày đối với một người. Vậy thì đến hiện nay, năm 2018 để tìm hiểu thực sự một nguyên nhân đích xác gây ung thư dạ dày thì vẫn là một câu hỏi lớn.
Người ta thống kê những yếu tố nguy cơ: Một là, các yếu tố nguy cơ về nhiễm khuẩn (vi khuẩn HP), thì ước tính trên thế giới có khoảng 70% dân số thế giới mắc vi khuẩn HP này, tuy nhiên, không phải ai nhiễm HP cũng mắc phải ung thư dạ dày.
Hai là, độ tuổi: Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc càng lớn hơn, từ 40-50 tuổi có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn người trẻ. Tuy nhiên cũng phải nói ung thư dạ dày nói riêng và ung thư nói chung có xu hướng trẻ hóa.
Ba là chế độ ăn uống: Ăn nhiều chất cay, nhiều đồ ăn nướng, ăn nhiều thịt, ít chất xơ, ít vận động cũng là một trong những nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Bốn là ung thư dạ dày có những yếu tố nguy cơ khác như yếu tố gia đình. Trong gia đình có người mắc ung thư dạ dày thì nhóm người trong gia đình này có tỉ lệ mắc ung thư cao hơn. Một số nghiên cứu gần đây chứng minh nguy cơ mắc bệnh này có liên quan đến đột biến gen.
Một trong những yếu tố khác nữa là do bệnh lành tính lâu năm có thể tác động bởi biến đổi về mặt sinh lí trong dạ dày thay đổi, gây nên ung thư dạ dày.
Một số yếu tố nguy cơ khác nữa ví dụ như là nhóm máu, người nhóm máu A có tỉ lệ mắc ung thư dạ dày cao hơn những nhóm máu khác...
PV: Đâu là một số dấu hiệu sớm cảnh báo căn bệnh này, thưa bác sĩ?
TS.BS. Phạm Văn Bình: Một số dấu hiệu của bệnh ung thư dạ dày bạn cần lưu ý:
- Đầy tức bụng: Lúc đầu, triệu chứng đau rất giống với trong loét dạ dày chính vì vậy, bệnh nhân thường chủ quan, xem nhẹ bệnh và chỉ đi khám khi đã quá muộn. Cảm giác nhanh no này có thể do khối u gây ra, nhưng cũng có thể do tình trạng không phải ung thư mà là đầy bụng - xảy ra khi một người có cảm giác rằng có thứ gì đó đang cản trở dạ dày của mình.
- Chán ăn: Mất cảm giác thèm ăn chắc chắn là một điều cần hết sức chú ý.
- Sut cân chưa rõ nguyên nhân, mệt mỏi: Sút nhiều cân trong thời gian ngắn, kèm theo cảm giác luôn no, chán ăn buồn nôn, mệt mỏi thì đó có thể là cảnh báo ung thư dạ dày.
- Nôn ra máu, ợ chua, đầy bụng sau khi ăn, đi ngoài phân màu bất thường thì rất có thể cảnh báo bạn đã mắc ung thư dạ dày.
Ung thư dạ dày hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm. Nếu như thấy những dấu hiệu trên bạn cần đến gặp ngay bác sĩ để được thăm khám và tư vấn, điều trị kịp thời.
PV: Bác sĩ cho biết, phương pháp nào để phát hiện bệnh sớm hơn?
TS.BS.Phạm Văn Bình: Việc phát hiện sàng lọc sớm ung thư dạ dày hiện nay thì phương pháp hữu hiệu nhất vẫn là phương pháp nội soi dạ dày bằng ống mềm cho phép chúng ta đánh giá toàn bộ niêm mạc trọng dạ dày, và nếu có tổn thương chúng ta có thể sinh thiết để chẩn đoán sớm ung thư dạ dày.
Bệnh viện K đã tuyên truyền phổ biến kiến thức về căn bệnh này và khuyến cáo người dân nên đi thăm khám sớm khi có dấu hiệu bất thường, khám định kỳ 6 tháng/lần.
PV: Vậy bác sĩ có lời khuyên gì để mọi người phòng tránh căn bệnh này?
TS.BS. Phạm Văn Bình: Ung thư dạ dày hoàn toàn có thể phòng ngừa và phát hiện sớm, do đó người dân nên:
- Duy trì chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng hợp lý, ăn các thức ăn chứa nhiều vitamin A, B, E. hạn chế ăn đồ ăn mặn vì chúng chứa nhiều nitrit và amin thứ cấp khi vào dạ dày sẽ kết hợp thành chất độc nguy cơ gây ung thư.
- Hạn chế ăn đồ hun khói, nướng, chiên: Qua chế biến các thức ăn này chứa rất nhiều chất độc gây ung thư.
- Từ bỏ thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, chất kích thích: Sử dụng những chất này sẽ gây ra nhiều bệnh ung thư không chỉ riêng ung thư dạ dày.
- Có chế độ nghỉ ngơi, luyện tập thể dục thể thao hợp lý, điều độ.
Và quan trọng nhất là tầm soát ung thư dạ dày để bảo vệ sức khỏe của mình, nếu được phát hiện sớm căn bệnh này hoàn toàn có thể kiểm soát tốt, chất lượng điều trị hiệu quả rất cao.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!