Các chiến binh thuộc Tiểu đoàn Azov ở khu vực Kharkiv, Ukraine ngày 28/6/2022. Ảnh: Defenseone.com
Đó là nhận định của các chuyên gia Rachel Stohl, Phó Chủ tịch Chương trình Nghiên cứu tại Trung tâm Stimson và Elias Yousif, nhà phân tích của Chương trình Phòng thủ Thông thường thuộc Trung tâm Stimson, trên trang mạng Defenseone.com mới đây.
Các chuyên gia trên cho rằng, chỉ tính riêng Mỹ, các vũ khí tài trợ đổ vào Ukraine cho đến nay trị giá hơn 6,1 tỷ USD và được Kiev hoan nghênh, nhưng chúng cũng kèm theo nhiều hậu quả chiến lược và an ninh quốc gia tiềm tàng. Các nhà hoạch định quốc phòng, các nhà lập pháp Mỹ và công chúng nên có các biện pháp bảo vệ để đảm bảo những vũ khí này không gây ra xung đột, bạo lực và bất ổn trong tương lai.
Rủi ro nghiêm trọng nhất và được nói đến nhiều nhất là chúng sẽ kích hoạt phản ứng trực tiếp từ Moskva. Tổng thống Joe Biden khẳng định rằng các nguy cơ leo thang đang được tính toán cẩn thận, tuy nhiên Tổng thống Vladimir Putin đã nhắm vào các tuyến đường cung cấp của phương Tây tới Kiev, tiến hành các cuộc tấn công ngăn chặn gần biên giới với với các quốc gia thành viên NATO và liên tục cảnh báo về kho vũ khí hạt nhân của Nga.
Về lâu dài, việc kiểm soát hàng chục nghìn loại vũ khí cỡ nhỏ, vũ khí hạng nặng và các khí tài quân sự khác được chuyển giao cho Ukraine kể từ khi cuộc xung đột nổ ra sẽ đặt ra một thách thức an ninh dai dẳng sau khi đạt được lệnh ngừng bắn. Tốc độ và quy mô của việc chuyển giao đặt ra thách thức với khả năng "hấp thụ" của Ukraine, nguy cơ vượt quá giới hạn của Kiev và nguy hiểm hơn là tạo ra rủi ro nghiêm trọng rằng những thiết bị có thể bị mất hoặc rơi vào các thị trường bất hợp pháp.
Bản chất của một số vũ khí mà phương Tây đang chuyển cho Ukraine cũng làm cho khả năng mất mát của chúng càng trở nên đáng lo ngại hơn. Ví dụ, Washington đã chuyển hàng nghìn tên lửa Stinger tới Kiev mà từ lâu đã khiến cộng đồng chống khủng bố của Mỹ lo ngại về mối đe dọa an ninh quốc gia nếu chúng rơi vào tay của các lực lượng thù địch.
Ngay cả những vũ khí mà các lực lượng Ukraine nhận và bảo vệ đúng cách cũng tạo ra rủi ro cho dân thường và những người không tham chiến mà các nhà hoạch định phương Tây phải chú ý khi cuộc xung đột kéo dài 8 năm ở Donbas đã chứng kiến các cuộc tấn công bừa bãi của các lực lượng Ukraine.
Cuối cùng, trong quá trình vội vàng củng cố hệ thống phòng thủ của Ukraine, Mỹ mạo hiểm trang bị cho một số đơn vị của Kiev có lịch sử phức tạp, như Tiểu đoàn Azov với những phần tử cực đoan, có người theo chủ nghĩa phát xít mới.
Việc viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine có thể sẽ tiếp tục được mở rộng. Trong khi Nhà Trắng đã cung cấp 6,1 tỷ USD hỗ trợ an ninh cho Ukraine, Quốc hội Mỹ đã dành tới 23 tỷ USD viện trợ quân sự liên quan đến cuộc xung đột. Vì vậy, đã đến lúc Mỹ cần lập kế hoạch và thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro.
Và mặc dù thông báo Lầu Năm Góc đang xem xét triển khai các thanh sát viên vũ khí dân sự tới Ukraine là bước đi đầu tiên đáng hoan nghênh, bất kỳ nỗ lực nào như vậy cũng phải là một phần của kế hoạch quản lý rủi ro chiến lược rộng lớn hơn.