SOHA NEWS
Nhiễm lậu vì "đổi gió" ở Đồ Sơn
Nguyễn Văn V., một sinh viên đang học tại Hà Nội, đã đi khám bệnh tại Bệnh viện Việt Đức vì đi tiểu buốt. Cậu đang học năm thứ 2 đại học và chưa có bạn gái. V. nhăn nhó mặt mày vì câu chuyện khó nói của mình.
Giọng run run cậu kể lại với bác sĩ về nguyên nhân mắc bệnh của mình. Tháng trước, V. và cả nhóm bạn đi về Đồ Sơn, Hải Phòng chơi. Trong lúc bạn bè uống bia say khướt, cả nhóm rủ nhau đi tăng hai.
Bản thân V. còn hơi e dè vì cậu chưa bao giờ qua lại với phụ nữ, nhất là gái mại dâm. Nhưng bị bạn bè kích, sợ bị chê không phải đàn ông nên V. làm liều theo các bạn đi tìm những cô gái bán hoa.
Sau hôm đó, V. không nhớ gì nhiều đến chuyện qua đêm của mình. Trở về Hà Nội được vài hôm, V. ngủ dậy thấy "vùng kín" đau buốt, xuất hiện các chất dịch màu trắng, hôi. Cậu tưởng mình chỉ bị viêm nhiễm thông thường nên không để ý. Nhưng để càng ngày chỗ ấy càng đau buốt.
Nhớ lại cảm giác đó, V nhăn nhó: "Đi tiểu cháu cũng đau. Cháu sợ đau quá nên không dám uống nước để bớt phải đi tiểu. Một ngày sau, “của quý” sưng to khiến việc đi lại cũng đau”.
Chỉ cần nghe cậu kể bác sĩ đã chẩn đoán cậu nhiễm lậu cầu. Sau khi làm xét nghiệm đúng là dương tính với bệnh lậu.
Bác sĩ kê đơn thuốc yêu cầu V mua thuốc và tiêm. Cậu được chỉ định tiêm mông và nhớ lại cảm giác đó, V vẫn chưa hoàn hồn. Cậu sinh viên trẻ tự thề sẽ “cạch” đến già với gái mại dâm.
So với các bệnh tình dục, bệnh lậu vẫn là bệnh phổ biến nhất và đa số lây từ gái mại dâm hoặc qua quan hệ đồng tính.
Bệnh dễ lây lan
Theo PGS Nguyễn Duy Hưng – Bệnh viện Da liễu trung ương biểu hiện bệnh ở nam thường là viêm niệu đạo cấp tính, ở nữ là viêm cổ tử cung có thể có hoặc không biểu hiện triệu chứng lâm sàng. Các bộ phận khác cũng có thể bị nhiễm bệnh như hậu môn- trực tràng, họng, mắt...
Nhiễm khuẩn huyết do lậu cầu cũng có thể xảy ra và thường phối hợp với viêm khớp, tổn thương da.
Mặc dù đã có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng nếu không được phát hiện kịp thời hoặc điều trị không đúng phác đồ bệnh có thể gây các biến chứng nghiêm trọng như vô sinh, chửa ngoài tử cung...
Bệnh lậu được Galen đặt tên là Gonorrhea do ông nghĩ rằng mủ trong bệnh lậu chính là dòng tinh dịch chảy ra. Sau đó vào năm 1767 John Hunter tự cấy mủ lậu cho mình, nhưng không may chỉ có bệnh giang mai xuất hiện, do vậy đã có sự hiểu lầm về bệnh.
Năm 1879, Neisser đã phân lập được lậu cầu khuẩn và được đặt tên là Neisseria gonorhoeae.
Việc điều trị tiến bộ dần từ việc dùng gỗ đàn hương, dung dịch thuốc tím bơm vào rửa niệu đạo, sau đó đến năm 1930 bắt đầu dùng các sulfamides. Những năm 1940 thuốc penixilin được sử dụng rộng rãi và có hiệu quả. Gần đây có nhiều loại thuốc dùng liều duy nhất có hiệu quả rất cao.
Hàng năm trên toàn cầu có khoảng 62 triệu trường hợp mới mắc bệnh lậu, khu vực Đông và Đông Nam Á có 29 triệu trường hợp. Việt nam, theo báo cáo hàng năm có hơn 3.000 trường hợp, tuy nhiên theo ước tính thì có khoảng vài chục ngàn trường hợp mỗi năm.
Bệnh lậu tăng lên do nhiều yếu tố, trong đó có tự do tình dục và tăng hoạt động tình dục do có các biện pháp tránh thai. Bệnh lậu chủ yếu lây qua quan hệ tình dục.
Trẻ sơ sinh có thể bị viêm kết mạc mắt do đẻ qua đường sinh dục người mẹ bị bệnh. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở lứa tuổi 15-35.
Bệnh gặp nhiều hơn ở đô thị, một số nhóm dân cư đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong dịch tễ học bệnh lậu (“core group”) như gái mại dâm, khách làng chơi, người nghiện ma tuý. Những người bệnh không triệu chứng đóng vai trò quan trọng trong dịch tễ học bệnh lậu.
Một sự kiện quan trọng đã ảnh hưởng đến dịch tễ học bệnh lậu, đó là xuất hiện các chủng lậu cầu kháng kháng sinh Penixilin vào những năm 1970 (Penicillinase- producing strains of NG- PPNG). Hiện nay ở Việt nam đã xuất hiện các chủng kháng lại các kháng sinh mới thuộc họ Quinolone.
Tỷ lệ nam giới bị mắc bệnh lậu sau một lần quan hệ tình dục qua âm đạo với phụ nữ bị bệnh là 20-30%. Trái lại, tỷ lệ phụ nữ bị bệnh sau một lần quan hệ tình dục với nam bị bệnh là 60-80%. Nguy cơ lây truyền qua các đường tình dục khác không được rõ.
Phụ nữ dùng thuốc tránh thai hormon có nguy cơ cao hơn nhiễm bệnh, dùng chất diệt tinh trùng có tác dụng diệt lậu cầu.