Nga và Mỹ hiện đang trong cuộc chạy đua tìm kiếm thỏa thuận vũ khí với Ấn Độ khi New Delhi nỗ lực tìm kiếm các nhà cung cấp vũ khí hàng đâu giữa căng thẳng với Bắc Kinh.
Trong nhiều thập kỷ Ấn Độ từng kêu gọi sự giúp sức từ Moscow, tuy nhiên, các nhà phân tích hiện đang đặt câu hỏi về sự khôn ngoan trong mối quan hệ này hiện tại.
Các căng thẳng biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ đã hối thúc New Delhi các chương trình vũ khí "khủng".
Theo trang SCMP, chính phủ Ấn Độ tuần trước đã phê duyệt đề xuất mua 33 máy bay chiến đấu mới của Nga với trị giá lên tới 2.4 tỷ đôla và nâng cấp thêm 59 chiếc cùng với thỏa thuận hệ thống tên lửa phòng không S-400 sau các xung đột với quân đội Trung Quốc trong tháng trước ở biên giới.
Tuy nhiên, mối quan hệ gần gũi của Nga với Trung Quốc đã dấy lên câu hỏi về mức độ tin tưởng của Moscow đối với Ấn Độ trong khi Washington cũng thúc đẩy quan hệ với New Delhi trong chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương bằng các thỏa thuận vũ khí với Ấn Độ, ông Rajeswari Pillai Rajagopalan, nhà nghiên cứu và là người đứng đầu sáng kiến chính sách không gian và hạt nhân tại Quỹ nghiên cứu quan sát viên ở New Delhi cho biết.
"Ấn Độ hiện là quốc gia đứng đầu thế giới về việc mua vũ khí ở nước ngoài với mức đầu tư lên tới hàng tỷ đôla hàng nhập khẩu mỗi năm. Trong 10 năm qua, New Delhi đã chi tiền vào việc mua vũ khí nước ngoài nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác", Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế tại Stockholm cho biết.
Nga là nhà phân phối chính đối với Ấn Độ kể từ kỷ nguyên Xô Viết. Kể từ năm 2000, Moscow đã bán khoảng 35 tỷ đôla Mỹ vũ khí, trong đó Ấn Độ đặt mua hơn 2/3 trong số đó với chi phí lên tới 51 tỷ đôla Mỹ.
Hầu hết các vũ khí chiến lược của Ấn Độ từ tàu sân bay hoạt động duy nhất INS Vikramaditya với máy bay MiG-29 và Ka-31 đến tàu ngầm tấn công hạt nhân duy nhất Chakra II hay xe tăng chiến đấu T-90 và T-72 đều mua từ Nga. Thêm vào đó, Nga đã cấp phép cho công ty HAL của Ấn Độ chế tạo Su-30 MKI – máy bay chiến đấu chính của Không quân Ấn Độ và cung cấp tên lửa hành trình siêu thanh hạt nhân của Ấn Độ - BrahMos.
Thêm vào đó, New Delhi cũng đạt thỏa thuận vũ khí với Mỹ tính tổng chỉ 3.9 tỷ đôla Mỹ trong thời gian qua nhưng Washington đã nhanh chóng trở thành nhà cung cấp vũ khí thứ hai cho Ấn Độ từ năm 2010.
Theo trang SCMP, Ấn Độ đã trang bị đội ngũ quân sự với Boeing C-17 và C-130J. Đầu năm nay, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã cam kết với Tổng thống Donald Trump mua thiết bị quân sự của Mỹ trị giá 3 tỷ đôla,bao gồm máy bay trực thăng và dần dần hai nước thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn nhiều sau hàng loạt các thỏa thuận chiến lược.
Căng thẳng giữa Ấn Độ và Trung Quốc liên tục leo thang, đỉnh điểm là các căng thẳng vào 15/6 khi ít nhất 20 quân lính Ấn Độ đã bị tử vong trong xung đột tại thung lũng Galwan. Động thái này thúc đẩy việc mua vũ khí quân sự của Ấn Độ.
Nga vẫn được xem là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất đối với Ấn Độ và liên minh Xô Viết trước đây. Vào tuần trước, sau khi Moscow tin tưởng rằng Ấn Độ và Trung Quốc tham gia vào thượng đỉnh ba bên và chủ trì hội nghị Bộ trưởng kỷ niệm 75 năm chiến thắng Nga trong Chiến tranh thế giới thứ 2, chính phủ Ấn Độ đã phê duyệt việc mua 33 máy bay chiến đấu và cập nhật 59 máy bay nhằm thúc đẩy năng lực không quân.
Theo SCMP, quan hệ giữa Ấn Độ và Nga được mô tả chính thức là quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt trong chuyến thăm chính thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Ấn Độ năm 2010. Nga và Trung Quốc đã nâng tầm quan hệ trong năm ngoái thúc đẩy quan hệ đối tác phối hợp chiến lược toàn diện cho kỷ nguyên mới.
Một số ý kiến nhận thấy rằng đây là bằng chứng cho thấy hai nước đang mong muốn định hình lại bản chất quan hệ song phương giữa các thách thức mới và tăng cường cạnh tranh địa chiến lược toàn cầu với Mỹ.
"Người Nga có thể đạt được lợi nhuận từ xung đột Trung Quốc và Ấn Độ. Tôi không cho rằng Mỹ thích điều này", nhà phân tích quân sự Bắc Kinh – Zhou Chenming cho biết. "Chính quyền Tổng thống Trump sẽ cố gắng nắm bắt thị trường trị giá hàng tỷ đôla mỗi năm mà họ không hề muốn bỏ lỡ".
"Mỹ luôn muốn thúc đẩy các thỏa thuận vũ khí với Ấn Độ. Và cả Nga nữa, họ sẽ cũng hành động để giữ Ấn Độ tiếp tục", ông Song Zhongping – một nhà bình luận quân sự ở Hong Kong cho biết.
Các nỗ lực bao gồm các thảo luận đầu năm nay về việc Mỹ đề nghị phát triển F-16 cho Ấn Độ và thậm chí là thúc đẩy dây chuyển sản xuất sang Ấn Độ theo yêu cầu của chính quyền Tổng thống Modi cũng như các phương án về tên lửa phòng không khác đối với S-400.
Mỹ đã chuyển trực thăng Apache và Chinook hiện đang được triển khai tại Ladakh.
Theo ông Song, việc Ấn Độ tăng cường mua vũ khí từ nước ngoài là động thái tăng cường sức mạnh đối phó với quân đội Trung Quốc nhưng chỉ ở mức độ hạn chế.
"Ấn Độ có thể mua một số vũ khí tiên tiến nhưng không thể mua sức mạnh năng lực chiến đấu thực sự. Một quân đội hiện đại là một hệ thống hữu cơ", ông Song nói.