SOHA NEWS
Reuters dẫn nguồn tin quan chức Mỹ cho biết: Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ sớm đưa ra tuyên bố về việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran, hay còn gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA). Bước đi này có khả năng sẽ khiến thỏa thuận 2015 tan rã.
Theo lời của quan chức trên, ông Trump dự kiến sẽ đưa ra một chiến lược lớn và mang tính đối đầu cao hơn đối với Iran trong bối cảnh chính quyền Mỹ thường xuyên chỉ trích những hành động của Iran ở Trung Đông.
Gọi JCPOA là "nỗi xấu hổ" và "thỏa thuận tệ nhất từng được đàm phán", ông Trump đang cân nhắc xem liệu nó có phục vụ lợi ích của nước Mỹ hay không trong khi hạn cuối 15/10 đang tới gần. Đó là thời điểm ông Trump phải đánh giá xem Iran có tuân thủ JCPOA hay không.
"Chúng ta không được cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân", ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm 5/10, "Chính quyền Iran ủng hộ khủng bố và gieo rắc bạo lực, đổ máu, hỗn loạn trên khắp Trung Đông. Đó là lý do vì sao chúng ta phải chấm dứt tham vọng hạt nhân và thái độ gây hấn của Iran. Họ đã không gìn giữ tinh thần của thỏa thuận".
Những người ủng hộ thỏa thuận tin rằng, nếu sụp đổ, JCPOA sẽ châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực, khiến tình hình Trung Đông thêm căng thẳng. Tuy nhiên, những người phản đối thỏa thuận lại cho là, JCPOA đã đi quá xa khi nới lỏng cấm vận mà không yêu cầu Iran chấm dứt chương trình hạt nhân của mình một cách vĩnh viễn.
Chính quyền Iran đã nhiều lần khẳng định, Tehran sẽ không phải là nước vi phạm thỏa thuận trước.
Nếu ông Trump tuyên bố Iran không tuân thủ JCPOA, các lãnh đạo trong Quốc hội Mỹ sẽ có 60 ngày để quyết định xem có tái áp cấm vận lên Iran hay không. Dù các nghị sĩ Cộng hòa và một số nghị sĩ Dân chủ đã lên tiếng phản đối thỏa thuận khi nó được thông qua năm 2015 nhưng không có nhiều nhân vật sẵn lòng đương đầu với vấn đề Iran ở thời điểm hiện tại.
Viễn cảnh Washington từ bỏ thỏa thuận đã khiến nhiều đồng minh của Mỹ, những bên hỗ trợ trong quá trình đàm phán, phải lo lắng.
Trong khi đó, một chính khách cấp cao của Iran nhận định rằng: động thái mà ông Trump dự kiến thực hiện sẽ cô lập nước Mỹ bởi châu Âu sẽ tiếp tục ủng hộ JCPOA: "Nhiều nhà đầu tư nước ngoài nói với chúng tôi rằng họ sẽ không bị đẩy khỏi thị trường Iran nếu ông Trump từ bỏ thỏa thuận".
Nếu rút khỏi JCPOA, quyết định này sẽ đánh dấu thêm một di sản của ông Obama bị ông Trump phá bỏ. Và đây cũng sẽ là một ví dụ về việc rút khỏi các cam kết quốc tế khi ông Trump theo đuổi lập trường "Nước Mỹ trước tiên" của mình. Trước đó, ông Trump đã tuyên bố kế hoạch từ bỏ thỏa thuận khí hậu Paris và thỏa thuận thương mại TPP.