Hơn 2 lần mỗi ngày, các chiến đấu cơ Nhật Bản lại xuất kích để ngăn chặn bất cứ hành động xâm nhập không phận nào của máy bay nước ngoài, trong đó chủ yếu là máy bay quân sự Trung Quốc.
Theo thống kê của Lực lượng Phòng không Nhật Bản (JASDF), số chuyến bay như thế xảy ra 947 lần trong trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 qua. Hầu hết trong số này là nhằm đối phó máy bay của Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA).
"Số chuyến bay chặn ngăn các hành vi xâm phạm không phận tăng lên nhanh chóng trong vòng thập kỷ qua, đặc biệt là ở vùng không phận phía Tây Nam Nhật" - trung tá Takamichi Shirota của JASDF cho biết, đồng thời dự báo số vụ xâm nhập như thế có khả năng tăng thêm trong thời gian tới.
Ông Takamichi Shirota, trung tá của không quân Nhật Bản. Ảnh: Lực lượng phòng không Nhật Bản
Vùng không phận nói trên gồm khu vực quần đảo Senkaku đang được Tokyo kiểm soát nhưng bị Trung Quốc đòi chủ quyền và gọi là Điếu Ngư. Ngoài ra, vùng không phận này còn bao phủ cả đảo Okinawa, nơi đặt căn cứ không quân Kadena của Mỹ. Đây là nơi xuất kích các chuyến bay của Mỹ đến biển Đông.
Trong số 675 lần máy bay Nhật phải xuất kích theo sát máy bay quân sự Trung Quốc trong năm tài chính vừa qua, không lần nào máy bay Trung Quốc vi phạm luật quốc tế. Dù vậy, Nhật Bản phàn nàn rằng máy bay Trung Quốc thường đi vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Tokyo.
Chuyên gia Peter Layton của Trường ĐH Griffith (Úc) tin rằng áp lực mà Trung Quốc gây ra cho Nhật Bản trên bầu trời là một phần của kế hoạch lớn hơn nhằm làm hao mòn máy bay và sức lực của phi hành đoàn trong lúc duy trì sức ép hàng ngày lên quốc gia đang quản lý quần đảo Điếu Ngư/Senkaku.
Dù vậy, Tokyo đang tăng cường phản ứng của mình trước các mối đe dọa có thể có của Trung Quốc.
Một quan chức quốc phòng Nhật cho biết các máy bay chiến đấu nước này giờ đây xuất kích ngay khi máy bay Trung Quốc cất cánh từ các căn cứ ở đại lục và ở gần quần đảo Senkaku thay vì đợi máy bay Trung Quốc hướng đến không phận Nhật Bản.
Ảnh chụp máy bay ném bom H-6 của Trung Quốc hôm 28-6. Ảnh: Lực lượng phòng không Nhật Bản
Ảnh chup máy bay vận tải Y-9 của Trung Quốc hôm 27-12-2019. Ảnh: Lực lượng phòng không Nhật Bản
Trong Sách trắng Quốc phòng năm 2020 được công bố hồi tháng 7, Tokyo ghi nhận áp lực của Bắc Kinh quanh quần đảo Senkaku.
"Hải quân và Không quân Trung Quốc trong những năm gần đây đã mở rộng và tăng cường các hoạt động ở các vùng biển và không phận của Nhật Bản, và có những trường hợp liên quan đến sự leo thang hoạt động từ một phía" - văn kiện này nêu rõ.
Sách Trắng cho biết thêm Nhật Bản đang làm gì để đối phó thách thức trên, như lên kế hoạch trang bị chiến đấu cơ mới, trong đó có máy bay chiến đấu tàng hình F-3. Ngoài ra, Nhật Bản bắt đầu nhận chiến đấu cơ tàng hình F-35 do Mỹ thiết kế, được coi là tốt ngang hoặc hơn bất cứ đối thủ tương tự nào của Trung Quốc.