Hạt vừng có hai loại là hạt vừng trắng và hạt vừng đen. Hạt vừng trắng có hàm lượng chất béo cao, thường được sử dụng để chiết xuất làm dầu mè. Ngoài ra, khi được rang lên, vừng trắng có màu vàng nâu đẹp mắt, thường được dùng để trang trí và tăng thêm hương vị cho những món ăn có hương vị đậm đà.
Trong khi đó, hạt vừng đen mà hầu như gia đình nào cũng có lại không được coi trọng như vừng trắng bởi kích thước nhỏ, màu sắc không bắt mắt và cũng không thay đổi màu sắc khi chế biến. Tuy nhiên, bạn đừng xem nhẹ những giá trị dinh dưỡng mà hạt vừng “xấu xí” này mang lại.
Vừng đen vừa bé vừa đen nhưng "có võ"
Hạt vừng đen chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, chất béo, chất xơ, canxi và sắt. Nó không chỉ giàu axit béo không bão hòa mà còn chứa cả vitamin E, niacin, axit folic, lecithin… là những thành phần rất tốt cho não bộ.
Theo y học Trung Quốc, vừng có vị ngọt nhẹ, có tác dụng làm bổ huyết, làm ấm ruột, tăng tiết sữa (cho phụ nữ mang thai) và nuôi dưỡng tóc. Đặc biệt, từ thời xưa, Đông y đã coi hạt vừng đen là một phương thuốc giúp kéo dài tuổi thọ.
Không chỉ là một loại gia vị thơm ngon, hạt vừng đen được cho là một phương thuốc tốt có thể nuôi dưỡng thận, bảo vệ gan, tăng cường sức khỏe của đường ruột và bổ sung tinh chất của máu, đặc biệt có tác dụng dưỡng ẩm, giữ ẩm.
Các nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng vừng đen có đặc tính chống oxy hóa mạnh, có thể điều chỉnh sự chuyển hóa lipid, làm giảm cholesterol trong cơ thể và bảo vệ gan cực tốt.
Đặc biệt, vừng đen còn rất tốt sau khi bạn uống rượu, không chỉ làm giảm tổn thương gan cấp tính, bảo vệ, chống lại tổn thương gan mãn tính mà còn ngăn ngừa gan nhiễm mỡ. Điều này được lý giải là bởi vừng đen có thể điều chỉnh hoạt động của các enzyme chuyển hóa ethanol và chất béo, thúc đẩy quá trình chuyển hóa ethanol, cải thiện quá trình oxy hóa chất béo, từ đó làm giảm ảnh hưởng xấu của ethanol đối với gan và tích tụ mỡ trong gan.
Do đó, khi phải uống chất có cồn, bạn nên ăn một ít hạt vừng đen trước và sau khi uống để bảo vệ gan tốt hơn.
Tuy nhiên, do kích thước của hạt vừng rất nhỏ nên việc hấp thụ các chất dinh dưỡng từ vừng đen thường ít hiệu quả.
Ăn hạt vừng đen thế nào để không lãng phí những chất dinh dưỡng?
1. Cách dễ nhất để ăn: bột vừng đen
Hạt vừng có vỏ cứng, khi được nuốt vào khá khó tiêu trong đường tiêu hóa. Vừng được nghiền nát hoặc nghiền thành bột sẽ dễ dàng tiêu hóa hơn. Bạn có thể nghiền nát vừng đen rồi ăn trực tiếp, ăn cùng cháo hoặc các món ăn khác.
Ngoài ra, bạn có thể pha một thìa bột vừng đen vào nước ép rau củ vừa ngon miệng, vừa ngăn ngừa táo bón hoặc rắc một thìa hạt vừng đen đã rang lên trên sữa chua để tạo mùi thơm và chống lão hóa.
2. Cách ăn vừng đen giàu canxi nhất: nước sốt vừng đen
Tahini có hàm lượng canxi cao, dễ dàng hấp thụ có rất nhiều trong vừng đen. Cứ 100 bột vừng đen chứa tới 1170mg canxi. Ăn sốt vừng đen có thể ngăn ngừa loãng xương, sâu răng. Phụ nữ mang thai ăn sốt vừng đen có thể ngăn ngừa bệnh còi xương bẩm sinh cho trẻ trong bụng mẹ.
Hàm lượng sắt trong vừng cũng rất cao, có tác dụng bổ máu, thường xuyên ăn có thể khắc phục chứng biếng ăn ở trẻ nhỏ, ngăn ngừa thiếu sắt, thiếu máu.
Ngoài ra, vừng đen rất giàu axit linoleic và lecithin chiếm hơn 50% chất dinh dưỡng có trong vừng đen, giúp bảo vệ tim, làm mềm mạch máu, giảm cholesterol trong máu và ngăn ngừa huyết áp cao, rụng tóc và ngăn ngừa tóc bạc sớm.
Mặc dù sốt dầu mè (sốt vừng đen) rất ngon và bổ dưỡng nhưng vì chứa hàm lượng chất béo rất cao nên bạn không nên ăn nhiều, chỉ khoảng 20g (1-2 thìa sốt) cho một ngày.
3. Cách ăn để cho dạ dày ấm nhất: bột vừng làm bánh
Bột vừng làm bánh có thể sử dụng cho bữa sáng hoặc bữa trà chiều.
4. Cách ăn ngon miệng nhất: dầu mè
Dầu mè giàu hương vị, có thể được sử dụng để nấu súp, trộn lạnh, nhồi và làm đồ ăn nhẹ giúp tăng cảm giác thèm ăn và thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Dầu mè giàu vitamin E cũng giúp dưỡng tóc khi tóc bị chẻ.
Nói chung, tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng hạt vừng đen có thể ăn được trong tất cả các mùa, mùa thu và đông nên ăn mỗi ngày một thìa lớn, mùa xuân và hè nên ăn mỗi ngày nửa thìa.
Lưu ý, bạn không nên ăn quá nhiều vừng đen, bởi nó cũng có thể gây rối loạn nội tiết khiến da đầu nhờn, rụng tóc…
Nguồn: QQ