Cặp vợ chồng 40 tuổi, quê Bắc Giang cùng nhau kinh doanh hoa quả tại chợ. Gần đây, người chồng thấy cơ thể nhanh mệt mỏi, còn người vợ cũng tự thấy mình có cảm giác sút cân dù ăn uống không có gì thay đổi. Vốn quen với nhịp sống bận rộn, cả hai cho rằng do làm việc quá sức nên mỏi mệt là điều dễ hiểu.
Đến khi người chồng thấy đau tức nhiều vùng bụng phải, anh đi đến bệnh viện tỉnh khám. Kết quả siêu âm cho thấy người chồng có khối u 6cm ở trong gan, nghi ngờ u ác, nên nhanh chóng lên bệnh viện tuyến trung ương để thăm khám chuyên sâu.
Theo bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng, Bệnh viện K, khi cả hai vợ chồng tới phòng khám, nhìn biểu hiện của người vợ cũng có một số bất thường như môi thâm, củng mạc mắt ánh vàng, da khô, bác sĩ khuyên cũng nên đi kiểm tra. Đáng tiếc, người vợ cũng phát hiện khối u trong gan, thậm chí, còn to hơn của chồng và khối u đã chèn ép vào đường mật gây giãn đường mật.
Sau trao đổi với bệnh nhân, bác sĩ phát hiện, cả hai vợ chồng có thói quen ăn uống tiết kiệm nhưng lại vô cùng độc hại cho sức khoẻ. Trong quá trình bán trái cây, sẽ có những trái dập, nát, vào những ngày ít khách, trái cây để lâu, khó tránh khỏi nấm mốc, hỏng rất nhanh. Bán không ai mua, vứt thì tiếc, hai vợ chồng gọt những phần hỏng, thối nát, phần còn lại giữ trong tủ lạnh, ăn dần.
Chất độc aflatoxin được sản sinh chính từ hoa quả hư hỏng. (Ảnh minh họa)
Theo bác sĩ, chất độc aflatoxin được sản sinh chính từ hoa quả hư hỏng đã ngấm ngầm xâm nhập vào từng tế bào gan, gây tổn thương nghiêm trọng tế bào gan. Chất này có độc tính cao, chỉ cần hấp thụ 1mg chất này thì sẽ gây nên ung thư. Nếu hấp thụ 20mg trong 1 lần, thậm chí còn khiến người bệnh tử vong ngay lập tức.
Chất aflatoxin là nguyên nhân của 5-15% các trường hợp ung thư, nhất là aflatoxin B1. Chất này sau khi ngấm vào cơ thể, kết hợp với enzym trong gan, gây biến đổi tế bào gan và hình thành khối u. Các thực phẩm bị mốc rất hay có loại chất độc này như gạo mốc, lạc mốc, hạt hướng dương mốc, bánh mỳ mốc, hạt đắng lên men, nấm ngâm nước quá lâu.
Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Ung bướu, Y học Hạt nhân, Bệnh viện Bạch Mai, những nghiên cứu khoa học đến hiện tại đã chứng minh ăn các loại ngũ cốc có mốc như gạo, lạc, đỗ, ngô, các loại hạt có chứa độc tố aflatoxin là chất gây ung thư gan.
Vì aflatoxin B1 chủ yếu được chuyển hóa bởi gan, nên nó cũng là chất gây ung thư gan mạnh nhất mà con người từng biết.
Theo tài liệu nghiên cứu của Cục Dược phẩm và Thực phẩm (FDA) Hoa Kỳ, nấm mốc Aflatoxin hoạt động rất bền bỉ với nhiệt. Hóa chất này dạng tinh thể trắng, không bị phân huỷ khi đun nấu thông thường nên rất khó xử lý.
Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam. Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C.
Ngoài ra, tiêm đầy đủ vaccine phòng viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan để giảm nguy cơ mắc bệnh. Khi nghi ngờ mắc ung thư gan, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu, thăm chụp cắt lớp, sinh thiết gan để đưa ra kết luận chính xác.
Theo chuyên gia ung bướu, những nhóm người nguy cơ cao cần tầm soát K gan gồm người mắc bệnh về gan, người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan, những người béo phì, tiểu đường, người uống nhiều đồ uống có cồn, người có thói quen ăn thực phẩm nấm mốc, hay ăn thịt tươi sống nhiễm sán, người lạm dụng thuốc, hóa chất gây tổn thương gan và người sử dụng chất kích thích.