Thuốc uống tránh thai kết hợp (có estrogen và progestin) vẫn là phương pháp tránh thai được dùng nhiều nhất của phụ nữ Mỹ dưới 30 tuổi, tuy nhiên có tới hơn 30% số người dùng thuốc tránh thai (TTT) phối hợp đã bỏ thuốc vì lý do có tác dụng phụ, hiện nay, chỉ có khoảng 60% số phụ nữ bắt đầu với TTT phối hợp và sau 6 tháng vẫn tiếp tục dùng.
Xu thế ở Mỹ gần đây là cải tiến thuốc uống tránh thai phối hợp, tập trung vào việc giảm bớt liều lượng hormon estrogen xuống 20mcg, ngoài ra còn nghiên cứu rút ngắn khoảng thời gian không có hormon, kết hợp với các thuốc liều lượng thấp, phát triển những hormon estrogen và progestin mới và gần đây nhất là chế tạo loại thuốc tránh thai 4 pha (liều lượng thuốc khác nhau ở 4 thời điểm của chu kỳ kinh) nhằm giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc.
Giảm liều lượng hormon trong viên thuốc kết hợp sẽ nâng cao được độ an toàn nhưng lại tăng tỷ lệ ra máu bất thường. Chế độ thuốc với 21 ngày có hormon/7 ngày thuốc vờ (placebo) hay đi kèm với các triệu chứng không mong muốn trong tuần lễ dùng viên thuốc vờ (tức không có hormon). Cho nên rút ngắn thời gian không có hormon xuống chỉ còn 3 hay 4 ngày xem ra có thể giảm nhẹ được các triệu chứng không mong muốn. Giai đoạn không có hormon ngắn hơn cũng làm giảm sự phát triển nang noãn, có lẽ vì thế mà tăng hiệu quả tránh thai của thuốc.
Các progestin khác nhau cũng có những tác dụng sinh học khác nhau và có thể có tác động đến những biểu hiện như trứng cá, khí chất và cân nặng. Các progestin mới bao gồm:
Drospirenone (DRSP): progestin đầu tiên không phải là dẫn xuất của 19-nortestosterone được dùng trong viên TTT kết hợp ở Mỹ.
Dienogest (DNG): một progestin mới, giống như DRSP, không có tác dụng trực tiếp của androgen (hormon nam) nhưng lại có tác dụng phần nào chống hormon nam.
Nomegestrol acetate (NOMAC) có tác dụng chống estrogen mạnh trên nội mạc tử cung và có tiềm năng đối kháng kích dục tố. Một loại thuốc có NOMAC được công nhận là liệu pháp đơn độc cho hội chứng mãn kinh ở Âu châu.
Estradiol valerate (E2V) là estrogen gần đây nhất được dùng trong viên TTT kết hợp. Các nhà nghiên cứu đã kết hợp dạng valerate của E2 (estradiol) với 17 progestin DNG để tạo ra chế độ thuốc 4 pha.
Liều lượng biến động trong viên thuốc 4 pha là estrogen giảm dần và progestin tăng dần. Kết quả nghiên cứu cho thấy, với công thức này, thuốc đem lại hiệu quả, an toàn và cải thiện tình trạng ra máu so với các loại thuốc tránh thai kết hợp khác.
BS. Xuân Anh
